Doanh nghiệp đẩy mạnh phát hành trái phiếu, mua lại trước hạn tăng gấp đôi

Bức tranh thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) trong quý I/2025 ghi nhận những tín hiệu sôi động ở cả hoạt động phát hành mới lẫn giao dịch thứ cấp, nhưng áp lực đáo hạn trong phần còn lại của năm, đặc biệt tại nhóm bất động sản, vẫn là một điểm nóng chưa thể hạ nhiệt.

Theo báo cáo cập nhật từ Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA), tính đến ngày 28/3/2025, toàn thị trường đã ghi nhận 5 đợt phát hành TPDN trong tháng 3 với tổng giá trị 10.699 tỷ đồng. Lũy kế từ đầu năm, tổng giá trị phát hành đạt 18.604 tỷ đồng, trong đó có đến 18.104 tỷ đồng đến từ 9 đợt phát hành ra công chúng, chiếm tỷ trọng áp đảo 97,3%. Chỉ có 1 đợt phát hành riêng lẻ trong kỳ với giá trị 500 tỷ đồng, chiếm vỏn vẹn 2,7% tổng lượng phát hành. Hoạt động mua lại trái phiếu cũng diễn ra mạnh mẽ, phản ánh nỗ lực tái cấu trúc dòng tiền và giảm áp lực đáo hạn của doanh nghiệp.

Trong tuần từ 24/3 đến 28/3, giá trị trái phiếu được mua lại trước hạn đạt 4.723 tỷ đồng, gấp 2,2 lần so với tuần trước đó. Tính từ đầu năm, tổng giá trị mua lại trái phiếu trước hạn đạt 21.979 tỷ đồng, giảm nhẹ 1,5% so với cùng kỳ năm ngoái.

Nhóm doanh nghiệp bất động sản tiếp tục dẫn đầu về giá trị mua lại với khoảng 11.563 tỷ đồng, chiếm tới 52,6%, cho thấy áp lực nợ của ngành này vẫn rất lớn và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Trong bối cảnh đó, dự báo cho phần còn lại của năm 2025 tiếp tục đặt ra nhiều thách thức. Tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp đến hạn thanh toán trong các quý tới lên tới 179.207 tỷ đồng, trong đó nhóm bất động sản chiếm phần lớn với 96.008 tỷ đồng, tương đương 53,6% tổng giá trị đáo hạn.

Nhóm ngân hàng xếp sau với 41.166 tỷ đồng, chiếm 23%. Đây là hai nhóm ngành được đánh giá có mức độ phụ thuộc cao vào thị trường trái phiếu để tái cấu trúc vốn và phục vụ tăng trưởng kinh doanh, nhất là trong giai đoạn dòng vốn tín dụng đang được kiểm soát chặt chẽ hơn.

Trên thị trường thứ cấp, giao dịch TPDN riêng lẻ vẫn duy trì quy mô lớn. Tuần qua, giá trị giao dịch bình quân đạt 8.259 tỷ đồng/phiên, giảm nhẹ 0,2% so với tuần trước. Các tổ chức phát hành có khối lượng giao dịch lớn nhất trong kỳ là Ngân hàng TMCP Tiên Phong với 8.201 tỷ đồng, Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam 5.244 tỷ đồng, và Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Thái Sơn với 3.982 tỷ đồng. Lũy kế từ đầu năm đến nay, tổng giá trị giao dịch TPDN phát hành riêng lẻ trên thị trường thứ cấp đạt khoảng 270.316 tỷ đồng, cho thấy mức độ thanh khoản vẫn đang được duy trì ổn định.

Theo đánh giá từ FiinRatings, thị trường TPDN năm 2025 được kỳ vọng sẽ tăng trưởng dư nợ từ 15 – 20% so với năm trước. Trong bối cảnh lãi suất tiết kiệm tiếp tục ở mức thấp và nhu cầu vốn của doanh nghiệp gia tăng, các ngân hàng thương mại được dự báo sẽ đẩy mạnh phát hành trái phiếu để bổ sung vốn cấp 2, phục vụ tăng trưởng tín dụng và đảm bảo các hệ số an toàn theo quy định.

Tuy nhiên, việc mở rộng tín dụng vẫn phải song hành với các chỉ tiêu giám sát chặt chẽ như tỷ lệ LDR và giới hạn sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn. Ngoài ra, nhiều ngân hàng cũng đang có kế hoạch tăng vốn cấp 1 thông qua phát hành cổ phiếu, nhưng tiến độ thực hiện sẽ phụ thuộc vào điều kiện thị trường chứng khoán và tâm lý nhà đầu tư trong các quý tới.

Về phía chính sách, các quy định mới liên quan đến phát hành trái phiếu riêng lẻ và chào bán đại chúng dự kiến sẽ được triển khai trong nửa cuối năm 2025. Những thay đổi này được kỳ vọng sẽ giúp nâng cao chất lượng trái phiếu, tăng tính minh bạch và mở rộng tệp nhà đầu tư, qua đó tạo thêm động lực cho thị trường TPDN phát triển ổn định và bền vững hơn trong trung hạn.

Trong bối cảnh nhu cầu tái tài trợ và tái cấu trúc vốn từ các ngành thâm dụng vốn như bất động sản, năng lượng, xây dựng và vật liệu tiếp tục tăng, thị trường TPDN được xem là kênh huy động vốn thiết yếu, bên cạnh tín dụng ngân hàng. Các ngân hàng thương mại, với vai trò là nhà đầu tư tổ chức lớn, vẫn sẽ đóng vai trò then chốt trong việc duy trì dòng vốn cho thị trường này.