Đề xuất không cắt margin đối với cổ phiếu doanh nghiệp hàng không làm ăn thua lỗ

Hiệp hội Doanh nghiệp hàng không Việt Nam (VABA) mới đây đã đề nghị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước không cắt margin với cổ phiếu các công ty bị ảnh hưởng trực tiếp bởi COVID-19, đặc biệt là các doanh nghiệp hàng không và du lịch cho dù doanh nghiệp báo cáo kết quả kinh doanh thua lỗ.

VABA cho rằng, các công ty chứng khoán, nhà đầu tư có thể tự đánh giá tiềm năng của doanh nghiệp và rủi ro trong sử dụng margin khi quyết định đầu tư trên thị trường chứng khoán.

Theo quy định tại Khoản 6, Điều 3, Quyết định số 87/QĐ-UBCK năm 2017, những doanh nghiệp có lợi nhuận sau thuế hợp nhất là số âm trên báo cáo tài chính năm cả năm kiểm toán hoặc báo cáo bán niên soát xét sẽ không đủ điều kiện giao dịch ký quỹ.

Sở giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HOSE) và Hà Nội (HNX) sẽ ra thông báo về việc chứng khoán không được phép giao dịch ký quỹ và các công ty chứng khoán sẽ phải "cắt margin".

VABA cho rằng, các doanh nghiệp hàng không và du lịch bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi dịch COVID-19 nên khó có thể duy trì điều kiện về giao dịch ký quỹ theo Quyết định 87 nói trên.

Do đó, nguồn vốn hoạt động là vấn đề cấp thiết nhất đối với các hãng hàng không hiện nay. Dịch bệnh bùng phát nhiều lần, mỗi lần lại làm lượng hành khách bay suy giảm mạnh, khiến doanh thu của các doanh nghiệp giảm theo và dẫn tới mất cân đối dòng tiền kéo dài.

Ngoài ra, các doanh nghiệp hàng không, đặc biệt là các hãng bay đã một số lần kiến nghị Chính phủ cho áp dụng cơ chế để hỗ trợ nguồn vốn cho vay đối với ngành hàng không trong giai đoạn ảnh hưởng dịch bệnh COVID-19.

Theo báo cáo tài chính bán niên 2020, Tổng Công ty Hàng không Việt Nam - Vietnam Airlines (HVN) lỗ sau thuế hợp nhất 6.678 tỷ đồng nên cổ phiếu HVN đã bị cắt margin. Hiện nay Vietnam Airlines chưa công bố báo cáo kiểm toán cả năm nhưng báo cáo quý IV/2020 đã cho thấy tổng công ty này lỗ tới trên 11.000 tỷ đồng nên HVN chắc chắn sẽ tiếp tục nằm trong danh sách không được cho vay ký quỹ.

Trong khi đó, CTCP Hàng không Vietjet (VJC) báo lãi gần 47 tỷ đồng trong nửa đầu năm và 70 tỷ đồng trong cả năm 2020 nên thoát cảnh bị cắt margin. Tuy nhiên, lợi nhuận của Vietjet không đến từ kinh doanh vận chuyển hàng không mà là từ các hoạt động khác.

Trong khi đó, Bamboo Airways và tân binh Vietravel Airlines chưa lên sàn chứng khoán nên chưa phải lo nghĩ về vấn đề ký quỹ cổ phiếu.

Bamboo Airways báo lãi trước thuế hơn 400 tỷ đồng trong năm 2020 nhưng không nêu rõ lợi nhuận này đến từ hoạt động nào.

CTCP Du lịch và Tiếp thị Giao thông Vận tải Việt Nam – Vietravel (VTR) là công ty mẹ của Vietravel Airlines. Nửa đầu năm 2020, Vietravel báo lỗ gần 74 tỷ đồng. Tính cả năm, số lỗ giảm xuống còn 16 tỷ đồng.

Ngành hàng không còn nhiều doanh nghiệp khác không phải là các hãng bay. Chẳng hạn, CTCP Dịch vụ Hàng không Taseco (AST) từng báo lãi sau thuế 1,5 tỷ đồng trong nửa đầu 2020 nên cổ phiếu AST vẫn được giao dịch ký quỹ. Tuy nhiên theo báo cáo tài chính quý IV, công ty này lỗ cả năm 51,5 tỷ đồng nên nhiều khả năng AST sẽ chính thức bị cắt margin sau khi báo cáo kiểm toán 2020 được công bố.

Trong văn bản gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Hiệp hội Doanh nghiệp hàng không cho biết trong bối cảnh hoạt động bay bị thu hẹp, các doanh nghiệp dịch vụ thương mại, dịch vụ kỹ thuật, cung ứng suất ăn hàng không,… đều bị ảnh hưởng tiêu cực, giảm sút cả về doanh thu lẫn sản lượng từ tháng 3/2020.

Dự báo năm 2021, doanh thu các hãng hàng không vẫn tiếp tục giảm sâu so với năm 2019 và các hãng vẫn lỗ trên 15.000 tỷ đồng từ vận tải hàng không.

Trong năm 2020, các hãng đã phải chuyển nhượng tài sản và các khoản đầu tư, tận dụng tài chính tích lũy từ nhiều năm trước để cải thiện dòng tiền.

Vì vậy, trong năm 2021, các hãng đối diện với nguy cơ cạn kiệt dòng tiền hoạt động từ ngay giai đoạn thấp điểm sau dịp Tết Nguyên đán.

VABA ước tính năm 2020, các hãng hàng không Việt Nam đã phải gánh khoản lỗ trên 18.000 tỷ đồng từ hoạt động vận tải hàng không và doanh thu giảm khoảng 100.000 tỷ đồng so với năm 2019.