Đề xuất dự án đại lộ, hầm chui, công viên và đường sắt đô thị ven sông Hồng

Hà Nội trước cơ hội và thách thức từ dự án đại lộ, cảnh quan sông Hồng

Liên danh Tập đoàn Đèo Cả – Văn Phú vừa báo cáo kết quả nghiên cứu sơ bộ sau hơn hai tháng khảo sát Dự án đại lộ – cảnh quan sông Hồng. Theo đề xuất, đại lộ dài khoảng 80 km chạy dọc hai bên bờ từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở, trong đó có 67 km cầu cạn, 10 km hầm chui và 6 làn xe mỗi bên. Dự án còn bao gồm tuyến đường sắt đô thị (monorail) dài khoảng 84 km, chủ yếu trên cầu cạn cùng 3.300 ha đất dành cho cây xanh, 8 công viên và các không gian công cộng, hướng tới việc biến đôi bờ sông Hồng thành điểm nhấn cảnh quan, dịch vụ và du lịch của Hà Nội.

Phương thức triển khai được chia thành ba phần: Dự án đầu tư công giải phóng mặt bằng do UBND TP Hà Nội thực hiện; Dự án PPP (hợp đồng BT) đại lộ – cảnh quan sông Hồng và Dự án PPP monorail sông Hồng. Trước đó, tháng 6/2025, thành phố đã chấp thuận cho liên danh Đèo Cả – Văn Phú nghiên cứu đề xuất này theo hình thức đối tác công tư.

Tuy nhiên, các chuyên gia kiến trúc và quy hoạch của Hà Nội nhấn mạnh việc bảo đảm an toàn thoát lũ phải là ưu tiên hàng đầu. KTS Trần Huy Ánh, Ủy viên Thường vụ Hội Kiến trúc sư Hà Nội cho rằng cần xem xét kỹ sự phù hợp pháp lý vì dự án nằm trong hành lang thoát lũ sông Hồng, khu vực đã được xác định trong Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn 2050.

Ông nhắc lại nguyên tắc quy hoạch không nâng cao các tuyến đê bối hiện có, không xây đê mới, không thu hẹp không gian thoát lũ, cũng như không thay đổi mục tiêu phòng chống lũ của hệ thống sông theo Quyết định 257/QĐ-TTg ngày 18/2/2016. Vì vậy, mọi công trình cầu, đường hay hầm chui trong phạm vi đê cũ cần chứng minh rõ ràng không làm giảm khả năng thoát lũ và không tạo ra địa hình đê bối mới.

Bài toán quy hoạch dài hạn của Hà Nội

Trong Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn 2050, Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu nghiên cứu xây dựng đập dâng trên sông Hồng, sông Đuống nhằm dâng cao mực nước mùa cạn, tạo không gian cảnh quan và đảm bảo nguồn cấp nước cho phát triển kinh tế – xã hội. Theo KTS Trần Huy Ánh, bất kỳ dự án nào dọc sông Hồng, đặc biệt dự án quy mô lớn như đại lộ – cảnh quan đều phải kết hợp trí tuệ và trách nhiệm, tính toán các yếu tố biến đổi khí hậu, nguy cơ ngập lụt, hạn hán, cũng như ô nhiễm nguồn nước mặt và nước ngầm.

Ông nhấn mạnh: “Tương lai của sông Hồng cũng chính là tương lai sinh kế của khoảng 30 triệu người trong toàn lưu vực. Hà Nội cần một tầm nhìn bền vững, trong đó các nhà đầu tư không chỉ tính đến lợi ích kinh tế mà còn phải gánh vác trách nhiệm với cộng đồng và môi trường”.

Với vai trò trung tâm vùng đồng bằng Bắc Bộ, Hà Nội kỳ vọng dự án sẽ mang lại diện mạo mới cho khu vực ven sông, mở thêm không gian cây xanh, công viên, các tuyến giao thông hiện đại, đồng thời thúc đẩy du lịch và dịch vụ ven đô. Nhưng để biến kỳ vọng thành hiện thực, thành phố phải đảm bảo sự hài hòa giữa phát triển và bảo tồn, vừa tạo động lực kinh tế, vừa giữ trọn chức năng phòng chống lũ vốn là lá chắn tự nhiên của sông Hồng.