Đề xuất đầu tư 7.668 tỷ đồng thay đổi diện mạo cho tuyến cao tốc Yên Bái – Lào Cai

Bộ Xây dựng đề xuất bố trí ngân sách tăng thu cho dự án cao tốc trọng điểm

Trong công văn số 2150/BXD-KHTC gửi lãnh đạo Chính phủ, Bộ Xây dựng đã chính thức đề nghị đầu tư mở rộng đoạn Yên Bái – Lào Cai thuộc tuyến cao tốc Nội Bài – Lào Cai. Cơ quan này kiến nghị sử dụng nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024 để tham gia đầu tư dự án, đồng thời giao Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư.

Theo đó, Bộ Tài chính sẽ rà soát và quyết định tỷ lệ bố trí vốn từ nguồn tăng thu cho dự án trên cơ sở khả năng cân đối và tiêu chí phân bổ hiện hành. Đồng thời, Bộ cũng được yêu cầu chỉ đạo VEC xây dựng phương án tài chính chi tiết cho dự án, trong đó tính đến khả năng huy động vốn, trả nợ vốn vay ODA và mức độ phù hợp với kế hoạch tăng vốn điều lệ của VEC giai đoạn 2024 – 2026.

Tuyến cao tốc Nội Bài – Lào Cai dài 264 km, là một trong những tuyến đường hướng tâm quan trọng trong hệ thống giao thông quốc gia. Trong đó, đoạn Nội Bài – Yên Bái đã được đầu tư quy mô 4 làn xe, còn đoạn Yên Bái – Lào Cai hiện chủ yếu mới dừng ở mức 2 làn xe, không có dải phân cách giữa, gây mất an toàn giao thông vào các dịp cao điểm.

Đồng bộ quy mô toàn tuyến, VEC đề xuất hoàn chỉnh 4 làn xe cho 83 km còn lại

Theo báo cáo từ VEC, đoạn Yên Bái – Lào Cai dài khoảng 121 km, trong đó khoảng 40 km đã được mở rộng lên 4 làn xe. Phạm vi đầu tư giai đoạn tới sẽ tập trung vào 83 km còn lại, với mục tiêu hoàn chỉnh toàn tuyến theo quy mô 4 làn xe cao tốc. Ước tính tổng mức đầu tư cho dự án khoảng 7.668 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách chiếm 40% (3.055 tỷ đồng) và vốn VEC huy động chiếm 60% (4.613 tỷ đồng). Dự kiến, lãi vay trong quá trình xây dựng là 622 tỷ đồng với mức lãi suất 9%/năm.

Thời gian thu phí để hoàn vốn cho phần vốn do VEC huy động là khoảng 20 năm, dự kiến kết thúc vào năm 2045. Trong khi đó, tổng thời gian thu phí tuyến cao tốc Nội Bài – Lào Cai được xác định là 27 năm, kết thúc vào năm 2041. Việc kéo dài thời gian thu phí riêng cho phần vốn mở rộng là một trong những giải pháp để đảm bảo tính khả thi tài chính của dự án.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng cũng đặt ra yêu cầu VEC phải chịu trách nhiệm toàn diện trước Chính phủ về phương án kinh doanh, tiến độ thi công, chất lượng công trình và kế hoạch cụ thể nhằm khởi công trong năm 2025. Việc đánh giá khả năng giải ngân trong năm 2025 cũng sẽ là cơ sở để xác định mức vốn bố trí phù hợp từ ngân sách trung ương.

Dự án mở rộng đoạn Yên Bái – Lào Cai được đánh giá là cần thiết trong bối cảnh lưu lượng phương tiện tăng mạnh, trong khi năng lực khai thác hiện tại của tuyến chưa đáp ứng được nhu cầu vận tải. Đặc biệt, đây là tuyến cao tốc huyết mạch kết nối vùng trung du và miền núi phía Bắc với Thủ đô Hà Nội, có vai trò quan trọng trong thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội các tỉnh khu vực Tây Bắc.

Rà soát đồng bộ các tuyến: Tránh tình trạng "thắt cổ chai"

Không chỉ đề xuất mở rộng đoạn tuyến Yên Bái – Lào Cai, Bộ Xây dựng còn đề cập đến tình trạng thiếu đồng bộ tại một số tuyến cao tốc khác mà VEC đang quản lý. Cụ thể, tuyến Cầu Giẽ – Ninh Bình hiện có quy mô 4 làn xe nhưng nằm giữa hai đoạn đã hoặc sắp được mở rộng lên 6 – 12 làn xe, dẫn đến nguy cơ "thắt cổ chai" nếu không nâng cấp đồng bộ.

Bộ kiến nghị Bộ Tài chính cân đối nguồn vốn tăng thu ngân sách để tiếp tục mở rộng các tuyến như Cầu Giẽ – Ninh Bình và Long Thành – Dầu Giây, nhằm đảm bảo tính liên thông, hiệu quả khai thác của mạng lưới cao tốc quốc gia.

Việc mở rộng tuyến cao tốc Yên Bái – Lào Cai và các đoạn tuyến khác không chỉ nhằm nâng cao năng lực vận tải, mà còn phù hợp với Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến 2050. Theo quy hoạch, toàn tuyến Nội Bài – Lào Cai sẽ được đầu tư hoàn chỉnh với quy mô 6 làn xe trong dài hạn.