Đề xuất cấm bán điện thoại cho trẻ em chưa đủ 15 tuổi

Tranh cãi tại châu Âu việc cấm điện thoại với trẻ em dưới 15 tuổi

Hai nghị sĩ Pháp mới đây đã làm dấy lên một làn sóng tranh luận tại châu Âu khi đề xuất cấm bán điện thoại thông minh cho trẻ em dưới 15 tuổi. Theo họ, smartphone hiện không khác gì một "quả bom hẹn giờ": gây rối loạn giấc ngủ, giảm khả năng tập trung, ảnh hưởng đến lòng tự trọng và phá vỡ sự gắn kết trong gia đình. Hình ảnh một đứa trẻ cầm điện thoại được họ ví với việc cầm điếu thuốc hay ly rượu, những hành vi vốn luôn bị kiểm soát nghiêm ngặt đối với người chưa trưởng thành.

Trước đó vào tháng 6, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng từng kêu gọi cấm trẻ em dưới 15 tuổi sử dụng các nền tảng mạng xã hội, yêu cầu các công ty công nghệ phải xác minh độ tuổi người dùng. Ông khẳng định nếu Liên minh châu Âu (EU) không có động thái mạnh mẽ trong vài tháng tới, Pháp sẽ hành động đơn phương.

Các động thái này không chỉ dừng lại ở Pháp. Tây Ban Nha và Hy Lạp ngay lập tức bày tỏ sự ủng hộ, kêu gọi EU nhanh chóng ban hành quy định bảo vệ trẻ em trên môi trường số. Chính phủ Hy Lạp cho rằng việc xác minh chính xác độ tuổi người dùng là yếu tố bắt buộc để chặn nội dung không phù hợp, dù nước này chưa đưa ra giới hạn tuổi cụ thể nào cho “trưởng thành trên mạng”.

Những con số cảnh báo và nỗ lực kiểm soát từ các quốc gia

Tại Đức, các chiến dịch truyền thông khuyến khích trẻ em giảm sử dụng điện thoại và mạng xã hội được đánh giá là thiếu hiệu quả. Một ủy ban tư vấn đã đề xuất hướng dẫn cụ thể hơn:

Trẻ dưới 3 tuổi không nên tiếp xúc với màn hình;

Trẻ từ 11 tuổi chỉ nên dùng điện thoại không có Internet;

Trẻ 13 tuổi có thể sử dụng mạng xã hội phi thương mại;

Trẻ 18 tuổi mới nên tiếp cận các nền tảng mạng xã hội thương mại.

Những khuyến cáo này nhằm kiểm soát mức độ lệ thuộc vào điện thoại và mạng xã hội, vốn đang ảnh hưởng đến thói quen sinh hoạt, học tập và giao tiếp xã hội ở trẻ.

Ireland cũng góp thêm một góc nhìn đáng chú ý. Một nghiên cứu được tờ Irish Independent công bố cho thấy, trẻ em ở các gia đình thu nhập thấp có xu hướng sử dụng điện thoại và mạng xã hội sớm hơn. Cụ thể tỷ lệ trẻ dưới 8 tuổi sở hữu điện thoại ở khu dân cư bình dân cao gấp đôi so với khu vực giàu có và có tới 9/10 trẻ em ở gia đình nghèo có tài khoản mạng xã hội, trong khi ở nhóm khá giả con số này là 7/10

Sự chênh lệch này phản ánh một thực tế rằng thiết bị điện tử trở thành công cụ "giữ trẻ" bất đắc dĩ ở những gia đình có ít điều kiện chăm sóc, đồng thời cũng là nguyên nhân làm sâu thêm khoảng cách tiếp cận công nghệ an toàn giữa các tầng lớp xã hội.

Hiện tại, các quốc gia EU vẫn chưa có một bộ quy định thống nhất về độ tuổi sử dụng điện thoại thông minh hay mạng xã hội. Từng quốc gia đang tự xây dựng bộ hướng dẫn hoặc luật riêng, phản ánh quan điểm khác nhau về vai trò của công nghệ trong giáo dục và phát triển trẻ em.