Đảo lớn nhất Việt Nam chính thức lên đặc khu, bước ngoặt lịch sử của đảo ngọc

Từ ngày 1/7/2025, Phú Quốc chính thức trở thành đặc khu trực thuộc tỉnh An Giang sau quá trình sáp nhập Kiên Giang và An Giang. Sự kiện đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong tiến trình phát triển của đảo ngọc, mở ra nhiều vận hội lớn chưa từng có cho vùng đất này.

Phú Quốc là một trong 3 đặc khu mới của tỉnh An Giang, bên cạnh đặc khu Thổ Châu và Kiên Hải.

Theo nghị quyết số 1654/NQ-UBTVQH15 ngày 16/6/2025 "Về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh An Giang năm 2025", đặc khu Phú Quốc có tổng diện tích hơn 589km2, bao gồm toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của 2 phường Dương Đông, An Thới và 6 xã Dương Tơ, Hàm Ninh, Cửa Dương, Bãi Thơm, Gành Dầu, Cửa Cạn của thành phố Phú Quốc cũ.

Đặc khu Phú Quốc - động lực phát triển mới của vùng biển đảo phía Nam

Trong cuộc họp ngày 4/6 cùng Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai thực hiện các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: “Chiến lược phát triển Phú Quốc cần xác định rõ các lĩnh vực ưu tiên đầu tư, các chính sách đặc thù, mô hình quản lý đặc khu cho phù hợp với đặc thù kinh tế biển, du lịch, dịch vụ đổi mới sáng tạo, góp phần định hình Phú Quốc trở thành trung tâm sinh thái, nghỉ dưỡng, tài chính, sáng tạo quốc tế trong giai đoạn phát triển mới”.

Được xác lập là đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, đặc khu Phú Quốc giữ vai trò chiến lược trên nhiều lĩnh vực: là trung tâm kinh tế biển, đầu tàu phát triển du lịch, điểm thu hút mạnh mẽ vốn đầu tư nước ngoài, đồng thời là cửa ngõ giao thương quốc tế quan trọng của vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Đặc biệt với hệ thống hạ tầng đồng bộ gồm sân bay quốc tế, cảng biển và mạng lưới giao thông kết nối liên vùng, Phú Quốc là điểm kết nối then chốt giữa Việt Nam với ASEAN và các trung tâm kinh tế lớn trên thế giới.

Việc trở thành đặc khu giúp Phú Quốc có cơ hội áp dụng các cơ chế chính sách đột phá về đầu tư, tài chính và hành chính, từ đó thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững và toàn diện. Chính quyền đặc khu được trao quyền tự chủ cao hơn trong quản lý đất đai, xây dựng, an sinh xã hội… tạo điều kiện để tổ chức bộ máy hành chính gọn nhẹ, gần dân, sát thực tiễn, giải quyết hiệu quả các thủ tục, tháo gỡ điểm nghẽn, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.

Tỉnh định hướng phát triển Phú Quốc thành trung tâm kinh tế biển, đô thị thông minh và du lịch sinh thái bền vững; đẩy mạnh hội nhập quốc tế, thu hút nguồn lực đầu tư chất lượng cao; đồng thời giữ gìn môi trường sinh thái và văn hóa bản địa trong quá trình phát triển.

Các lĩnh vực ưu tiên bao gồm: phát triển du lịch xanh, dịch vụ logistics biển, công nghệ cao, dịch vụ tài chính; đầu tư hoàn thiện cảng hàng không quốc tế, nâng cấp cảng biển, mở rộng hạ tầng giao thông đô thị và viễn thông; liên kết đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; quy hoạch không gian xanh, quản lý rác thải, phát triển năng lượng tái tạo và xây dựng khung pháp lý đặc thù cho mô hình đặc khu.

Từ làng chài hoang sơ đến đặc khu mới

Nhiều đặc khu kinh tế thành công trên thế giới như Thâm Quyến (Trung Quốc) hay Jeju (Hàn Quốc) đều có khởi đầu từ những vùng đất ven biển còn hoang sơ, chủ yếu dựa vào nghề cá truyền thống. Đặc điểm địa lý này lại trở thành lợi thế chiến lược: thuận lợi cho giao thông, thương mại, xuất nhập khẩu hàng hóa và thu hút đầu tư nước ngoài. Chiến lược phát triển đặc khu đã tạo nên kỳ tích cho nền kinh tế những thành phố này. Thâm Quyến phát triển vượt bậc để trở thành một siêu đô thị hàng đầu thế giới, đặc biệt lĩnh vực công nghệ và tài chính, là nơi có số lượng tỷ phú cao thứ 4 thế giới; còn Jeju đặc biệt thành công trong du lịch với hàng triệu khách mỗi năm.

Phú Quốc được dự đoán cũng không nằm ngoài quy luật đó. Từ một đảo ngọc bình dị, sống dựa vào nghề biển, nơi đây đã vươn mình mạnh mẽ, trở thành trung tâm kinh tế, du lịch năng động, đóng vai trò ngày càng quan trọng trong sự phát triển của vùng Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước.

Sau hơn hai thập kỷ phát triển, nền kinh tế Phú Quốc đã có bước chuyển mình rõ rệt. Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất giai đoạn 2011-2024 duy trì ở mức trên 38% mỗi năm, cao gấp 6 lần mức bình quân chung cả nước.

Phú Quốc còn gây ấn tượng với con số tăng trưởng du lịch theo cấp số nhân. Chỉ riêng trong 6 tháng đầu năm nay, Phú Quốc ước đón gần 4,5 triệu lượt khách (tăng 33,3% so với cùng kỳ, đạt 61,1% kế hoạch năm). Trong đó riêng khách quốc tế ước đón gần 900 nghìn lượt lượt khách (tăng 76,7% so với cùng kỳ) và tổng thu đạt khoảng 21.588 tỷ đồng (tăng 92,6% so với cùng kỳ).

Trong những năm vừa qua, diện mạo của Phú Quốc đã khiến nhiều “điểm nóng” du lịch của Việt Nam phải ao ước, với hơn 300 dự án đầu tư. Sự vào cuộc của các tập đoàn kinh tế tư nhân Sun Group, VinGroup, BIM Group… đã kiến tạo hệ sinh thái du lịch nghỉ dưỡng đẳng cấp trải dài khắp hòn đảo, với những thương hiệu quản lý khách sạn nổi tiếng thế giới như Marriott International, Accor hay Rosewood Hotels, Curio Collection by Hilton… và sắp tới đây là Rixos, The Luxury Collection, Ritz Carlton Reserve… Đặc biệt phía nam đảo hàng đêm được tô vẽ bởi màn pháo hoa nghệ thuật hàng đêm, cùng những show diễn đẳng cấp quốc tế, những công trình biểu tượng vang danh thế giới như cáp treo 3 dây dài nhất thế giới, Cầu Hôn.

Mô hình đặc khu kinh tế giờ đây kết hợp cùng việc được lựa chọn trở thành điểm đăng cai APEC 2027 giúp Phú Quốc như “hổ mọc thêm cánh”. 21 dự án đầu tư có tổng ngân sách hàng trăm nghìn tỷ đồng từ hạ tầng xã hội, hạ tầng giao thông, đến hệ sinh thái nghỉ dưỡng - du lịch cao cấp, sẽ tạo cú bật mạnh mẽ cho Phú Quốc trong giai đoạn tăng trưởng chất lượng cao, hội nhập sâu rộng và khẳng định vai trò là trung tâm mới của kinh tế biển Việt Nam, sánh ngang cùng nhiều điểm đến quốc tế khác như Bali, Indonesia hay quốc đảo Singapore.

Những cơ chế, chính sách đặc biệt để phát triển đặc khu là nền móng, còn APEC sẽ là sân khấu quốc tế, để Phú Quốc bước ra thế giới với một hình ảnh hoàn toàn mới, một điểm đến của du lịch, sự kiện và kinh tế toàn cầu, một biểu tượng mới của Việt Nam hội nhập.