Đang khó khăn chồng chất, nông dân Nghệ An bất ngờ tìm được "bí kíp vàng" trên điện thoại, giờ giống quả mới vừa đắt hàng vừa có lợi nhuận cao

Khi nông dân trở thành nhà tiếp thị

Trong khi nhiều ruộng dưa tại Nghệ An rơi vào cảnh khó tiêu thụ, giá bán xuống thấp, anh Chu Văn Quân, một nông dân tại xã Thượng Tân Lộc (Nam Đàn), lại liên tục xuất bán dưa với giá cao gấp 2–3 lần thị trường. Thành quả ấy không chỉ đến từ kỹ thuật canh tác mà còn bởi sự nhạy bén trong ứng dụng công nghệ số vào hoạt động bán hàng.

Vụ dưa năm nay được mùa: trái đều, năng suất cao, chất lượng tốt. Nhưng nghịch lý xảy ra khi thị trường "dội chợ", thương lái thưa thớt khiến nhiều nông dân phải bán đổ bán tháo. Trong cùng hoàn cảnh đó, anh Quân lại duy trì được mức tiêu thụ ổn định, dưa không tồn đọng, thậm chí “cháy hàng” ở nhiều thời điểm.

Điểm khác biệt bắt đầu từ khâu chọn giống. Thay vì trồng đại trà những loại dưa phổ biến, anh Quân chọn giống dưa ruột vàng – loại dưa có vỏ mỏng, màu sắc bắt mắt, giòn và ngọt, được người tiêu dùng thành thị ưa chuộng. Anh còn áp dụng phương pháp trồng theo hướng VietGAP, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nhằm đảm bảo chất lượng an toàn thực phẩm.

Đặc biệt, anh Quân chia nhỏ thời gian thu hoạch thành nhiều lứa, chỉ cắt khi dưa đạt độ ngọt tiêu chuẩn, từ đó tránh hiện tượng “thu hoạch rộ nhưng bán không kịp” – nguyên nhân khiến nhiều nơi rơi vào cảnh dư cung.

Bán hàng giữa ruộng: Livestream kết nối người mua – người trồng

Điều làm nên sự khác biệt rõ nhất trong mô hình của anh Quân chính là cách tiếp cận thị trường. Anh không phụ thuộc vào thương lái, cũng không chờ người đến tận vườn, mà tự mình xây dựng kênh tiêu thụ. Tận dụng mạng xã hội, đặc biệt là Facebook, anh thường xuyên livestream giữa ruộng, chia sẻ quy trình canh tác và hình ảnh thực tế từng quả dưa.

Cách làm này tạo ra sự tin tưởng cao từ phía người tiêu dùng. Các video của anh thu hút hàng trăm lượt xem mỗi buổi, kèm theo đó là đơn đặt hàng liên tục từ cá nhân đến các đầu mối phân phối. Anh Quân ví von: “Mình không chỉ bán dưa, mà đang kể câu chuyện về quả dưa và mảnh đất quê mình”.

Nhờ xây dựng được uy tín cá nhân, anh còn trở thành cầu nối giúp tiêu thụ sản phẩm cho bà con xung quanh. Khi thấy các ruộng lân cận cũng gặp khó trong đầu ra, anh chủ động quay video, giới thiệu vườn hộ khác trong các buổi livestream của mình, giúp thương lái tìm đến tận nơi mua dưa trực tiếp. Có ngày, anh hỗ trợ bán hàng chục tấn dưa, góp phần giải cứu kịp thời cho nhiều hộ nông dân.

Anh Nguyễn Như Huy – một thương lái từ Thanh Hóa cho biết: “Tôi biết đến vùng dưa Nam Đàn qua livestream của anh Quân. Dưa ngon, rõ ràng quy trình nên chúng tôi rất tin tưởng, sẵn sàng đi xa hơn 100 km để thu mua”.

Không dừng lại ở đó, anh Quân còn đưa dưa lên thành phố, bán tại các chợ, cửa hàng thực phẩm sạch và siêu thị mini. Anh cũng xây dựng đội ngũ cộng tác viên bán hàng online ở nhiều tỉnh thành, từ đó mở rộng thị trường tiêu thụ, giảm hẳn sự lệ thuộc vào địa phương hay thời vụ.

Từ sản xuất đến tiêu thụ: Nông dân thời công nghệ số

Câu chuyện của anh Chu Văn Quân cho thấy rõ ràng một điều: trong thời đại mới, người nông dân không chỉ dừng lại ở sản xuất. Muốn thành công, họ phải kiêm luôn vai trò của một người bán hàng, một nhà tiếp thị, thậm chí là “người kể chuyện” cho chính nông sản của mình.

Mô hình của anh Quân không hề xa vời hay đòi hỏi nguồn lực lớn. Điều quan trọng là thay đổi tư duy: từ canh tác theo thói quen sang làm nông có chiến lược; từ bán thụ động sang tiếp thị chủ động. Công nghệ số – đặc biệt là mạng xã hội đang mở ra cơ hội lớn cho nông dân tiếp cận người tiêu dùng một cách trực tiếp, minh bạch và hiệu quả.

Trong bối cảnh thời tiết ngày càng khắc nghiệt, nhu cầu thị trường biến động nhanh, việc sản xuất manh mún và trông chờ “may rủi” từ thương lái sẽ khiến người nông dân rơi vào thế bị động. Việc liên kết sản xuất theo vùng, chọn giống theo nhu cầu thị trường, ứng dụng quy trình sạch và chủ động bán hàng sẽ là hướng đi tất yếu để nâng cao giá trị nông sản.

Nhìn từ mô hình của anh Quân, có thể thấy tương lai của người nông dân không nằm ở diện tích canh tác lớn hay máy móc hiện đại, mà nằm ở chính sự chủ động và tư duy kinh tế rõ ràng trong mỗi quyết định nhỏ – từ hạt giống đến cách livestream giữa ruộng.