“Dẫn lối” để trái phiếu doanh nghiệp phát triển bền vững

Theo Hạ Chi• 23/09/2022 10:28

Bộ Tài chính cho biết Nghị định số 65/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 153/2020/NĐ-CP về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán ra thị trường quốc tế đã bổ sung nhiều quy định mới...

Ông Nguyễn Hoàng Dương - Phó vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) cho biết: Nghị định số 65/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 153/2020/NĐ-CP về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán ra thị trường quốc tế bổ sung các quy định theo thẩm quyền của Chính phủ để tiếp tục phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp minh bạch, bền vững, bảo vệ quyền lợi cho cả doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư, khắc phục bất cập trên thị trường thời gian vừa qua. Đồng thời, Nghị định cũng tăng cường quản lý, giám sát bao gồm cả giám sát liên thông giữa lĩnh vực thị trường tài chính, lĩnh vực tín dụng ngân hàng và các lĩnh vực khác của nền kinh tế.

Thời gian vừa qua, trái phiếu doanh nghiệp đã từng bước phát triển theo đúng định hướng, trở thành kênh huy động vốn trung, dài hạn quan trọng, góp phần giảm dần sự phụ thuộc vào nguồn vốn tín dụng ngân hàng. Minh chứng là từ năm 2019 đến nay, khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp tăng nhanh, bình quân khoảng 467 nghìn tỷ đồng/năm. Quy mô thị trường đến cuối năm 2021 tương đương 15% GDP.

Tuy nhiên, dù đạt được những kết quả tích cực về quy mô huy động vốn nhưng sự phát triển nhanh của thị trường cũng đã phát sinh nhiều rủi ro mới. Cụ thể, một số doanh nghiệp có tình hình tài chính yếu nhưng phát hành trái phiếu với lãi suất cao, khối lượng lớn; nhiều nhà đầu tư cá nhân nhỏ, lẻ không tìm hiểu kỹ quy định và thông tin về trái phiếu, đã vi phạm quy định, mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ hoặc góp vốn thông qua hình thức hợp đồng hợp tác đầu tư. Một số tổ chức cung cấp dịch vụ về tư vấn hồ sơ chào bán trái phiếu, kiểm toán, thẩm định giá, đại lý phát hành… chưa tuân thủ quy định pháp luật, chưa đảm bảo đạo đức nghề nghiệp.

Ông Lê Công Điền - Vụ trưởng Vụ Giám sát công ty đại chúng (Ủy ban Chứng khoán Nhà nước) thông tin, từ tháng 10/2021 đến nay, Ủy ban đã chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành 30 đoàn thanh, kiểm tra đối với 21 công ty chứng khoán và 9 tổ chức phát hành. Kết quả, 6 công ty chứng khoán có vi phạm liên quan đến việc cung cấp dịch vụ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Đối với 9 tổ chức phát hành thì có tới 8/9 tổ chức vi phạm.

Ông Dương phân tích, các hạn chế của thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong thời gian qua đến từ việc thực thi chính sách, tính tuân thủ của một số doanh nghiệp phát hành, tổ chức cung cấp dịch vụ chưa cao; một số quy định như điều kiện về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tại Luật Chứng khoán cần được rà soát.

Bên cạnh đó, nhận thức của nhà đầu tư còn hạn chế, đặc biệt là các nhà đầu tư cá nhân, mặc dù đã được thông tin, tuyên truyền, cảnh báo nhiều lần nhưng vẫn đầu tư theo tâm lý đám đông và ham lãi suất cao; nhà đầu tư tổ chức tại Việt Nam chưa phát triển…

Để giải quyết các hạn chế trên, đại diện Bộ Tài chính cho biết Nghị định số 65/2022/NĐ-CP đã bổ sung nhiều quy định mới. Đơn cử, Nghị định quy định đối với một số trường hợp hồ sơ phát hành phải có xếp hạng tín nhiệm theo quy định Luật Chứng khoán. Hay quy định trường hợp chào bán cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân phải có hợp đồng ký với đại diện người chủ sở hữu trái phiếu; có xác nhận của ngân hàng thương mại về mở tài khoản mua trái phiếu. Nghị định 65 cũng bổ sung quy định doanh nghiệp phải mua lại trước hạn bắt buộc khi vi phạm phương án phát hành, công bố thông tin về khả năng; tài sản bảo đảm của trái phiếu phải được định giá…

Nhấn mạnh thời gian tới, Bộ sẽ đẩy mạnh kiểm tra, khi phát hiện vi phạm sẽ xử lý nghiêm minh với doanh nghiệp lách quy định của pháp luật để phát hành trái phiếu; nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ trên thị trường của tổ chức trung gian như công ty chứng khoán…

Phó vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính cũng khẳng định, việc ban hành Nghị định 65 không phải động thái thắt chặt mà là làm rõ việc giám sát thị trường. Nghị định không có quy định nào nói thắt chặt thị trường trái phiếu doanh nghiệp, không có thêm điều kiện phát hành mới. Các quy định được sửa đổi, bổ sung nhằm hướng đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp minh bạch hơn.

Trong thời gian tới, song song với việc triển khai các quy định tại Nghị định, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan thực hiện các giải pháp nhằm phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp an toàn, minh bạch, bền vững thông qua các giải pháp về rà soát, hoàn thiện khung pháp lý.

“Tới đây, thị trường sẽ phát triển thêm các nhà đầu tư chuyên nghiệp, quỹ đầu tư, công ty quản lý quỹ... Nhà đầu tư cá nhân chưa đủ năng lực phân tích rủi ro có thể tham gia các hoạt động an toàn hơn như chứng chỉ quỹ đầu tư trái phiếu, ủy thác cho công ty quản lý quỹ”, ông Dương cho biết.

Ngoài ra, chúng tôi cũng xin giới thiệu tới độc giả các thông tin mà nhiều người quan tâm trong lĩnh vực Kinh tế - Chứng khoán được liên tục cập nhật như: #Nhận định chứng khoán #Bản tin chứng khoán #chứng khoán phái sinh #Cổ phiếu tâm điểm #đại hội cổ đông #chia cổ tức #phát hành cổ phiếu #bản tin bất động sản #Bản tin tài chính ngân hàng. Kính mời độc giả đón đọc.