Cuộc đời của Lê Túc Tông: Vị vua chỉ trị vì 6 tháng, mất trẻ mà lăng mộ vẫn bị xâm phạm sau hơn 500 năm

Lăng mộ Lê Túc Tông bị xâm phạm: Hồi chuông cảnh báo cho công tác bảo tồn di sản

Vào tối ngày 3/5/2025, Trung tâm Nghiên cứu lịch sử và Bảo tồn di sản văn hóa Thanh Hóa phát hiện lăng mộ vua Lê Túc Tông ở thôn 1, xã Kiên Thọ, huyện Ngọc Lặc – thuộc quần thể di tích quốc gia đặc biệt Lam Kinh có dấu hiệu bị xâm phạm. Tại hiện trường, cơ quan chức năng thu giữ một điện thoại di động cài đặt ngôn ngữ Trung Quốc, giấy tờ tùy thân mang quốc tịch Trung Quốc và một cây xăm – thiết bị chuyên dùng để dò cổ vật được cắm ngay gần khu vực lăng mộ.

Ngay sau đó, bằng các biện pháp nghiệp vụ, Công an tỉnh Thanh Hóa đã xác định nghi phạm là hai người đàn ông Trung Quốc: Deng Zhui (SN 1984) và Shen Jiangyang (SN 1982). Khi phát hiện các đối tượng đang trên đường bỏ trốn sang Quảng Ninh để vượt biên, Công an Thanh Hóa đã phối hợp với Công an Quảng Ninh tổ chức truy bắt và tạm giữ thành công vào 14h15 ngày 4/5. Vụ việc đang được điều tra làm rõ, đồng thời đặt ra yêu cầu cấp thiết về bảo vệ nghiêm ngặt các khu di tích lịch sử có giá trị đặc biệt như Lam Kinh.

Lê Túc Tông – Vị minh quân đoản mệnh cuối thời Lê sơ

Lê Túc Tông, húy là Lê Thuần (黎㵮), sinh ngày 6 tháng 9 năm 1488, là con trai thứ ba của vua Lê Hiến Tông và Hoàng hậu Nguyễn Hoàn. Mặc dù không phải trưởng nam, ông được lập làm Hoàng thái tử nhờ phẩm hạnh nổi bật và sự thông minh xuất chúng, qua sự tiến cử của nhiều đại thần.

Năm 1504, khi Lê Hiến Tông băng hà, Lê Thuần được quần thần tôn lên ngôi Hoàng đế, lấy niên hiệu là Thái Trinh, sử gọi là vua Lê Túc Tông. Trong suốt sáu tháng trị vì ngắn ngủi (từ tháng 7 năm 1504 đến tháng 1 năm 1505), Lê Túc Tông được ghi nhận là vị minh quân mẫn cán, đức độ và luôn đặt lợi ích của quốc gia, dân chúng lên trên hết.

Theo sử liệu Đại Việt Sử ký Toàn thư, Lê Túc Tông gần gũi với người hiền tài, yêu chuộng điều thiện, không xa hoa lãng phí và giữ vững kỷ cương triều chính. Ông sớm trấn áp được cuộc nổi loạn của Đoàn Thế Nùng ở Cao Bằng, ổn định cục diện quốc gia ngay từ những tháng đầu trị vì.

Tháng 11 năm 1504, nhà vua cử sứ bộ sang nhà Minh để cống nạp và xin sắc phong. Tuy nhiên, vào cuối năm, ông lâm bệnh nặng và không có con nối dõi. Ngày 10 tháng 1 năm 1505, Lê Túc Tông ra chiếu chỉ nhường ngôi cho người anh thứ hai là Lê Tuấn, tức vua Lê Uy Mục, rồi băng hà ngày 12 tháng 1 ở tuổi 17.

Triều đình truy tôn ông miếu hiệu là Túc Tông (肅宗), thụy hiệu đầy đủ là Chiêu Nghĩa Hiển Nhân Ôn Cung Uyên Mặc Đôn Hiếu Doãn Cung Khâm Hoàng Đế, và an táng tại Kính Lăng thuộc khu Lam Kinh – Thanh Hóa.

Sử gia nhận định Lê Túc Tông là vị hoàng đế cuối cùng trong giai đoạn thịnh trị của triều Lê sơ. Sau cái chết của ông, Đại Việt rơi vào thời kỳ suy thoái do sự tàn bạo và vô độ của người kế vị – vua Lê Uy Mục. Triều chính trở nên rối ren, lòng dân ly tán, các cuộc binh biến và phản loạn xuất hiện nhiều hơn.

Di sản bị quên lãng giữa rừng già

Lăng mộ của vua Lê Túc Tông thuộc quần thể Lam Kinh – nơi an nghỉ của nhiều bậc đế vương nhà Lê – vẫn còn khá khiêm tốn trong nhận thức công chúng hiện nay. Trải qua thời gian và chiến tranh, một số công trình tại đây từng bị tàn phá. Dù đã được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt, nhưng tình trạng quản lý, bảo vệ chưa tương xứng với giá trị lịch sử khiến di tích nhiều lần bị xâm hại, gây tổn thất nghiêm trọng.

Vụ việc xảy ra vào tháng 5/2025 là hồi chuông cảnh tỉnh rõ ràng cho công tác bảo tồn di sản. Không chỉ bảo vệ một khu lăng mộ cụ thể, đây còn là trách nhiệm gìn giữ lịch sử – nơi khắc ghi công lao của những bậc minh quân như Lê Túc Tông, người dù chỉ trị vì ngắn ngủi nhưng đã góp phần gìn giữ sự ổn định của Đại Việt trong giai đoạn chuyển tiếp đầy biến động.