Công trình xây dựng hơn 140 năm "vẫn chưa xong", cao hơn 170m, tọa lạc tại một trong những thành phố quy hoạch đẹp nhất thế giới

Công trình kiến trúc của thời gian và đức tin

Tại trung tâm Barcelona (Tây Ban Nha), Sagrada Família sừng sững như một “bản giao hưởng bằng đá” chưa bao giờ ngừng vang. Được khởi công từ năm 1882 và đến nay vẫn chưa hoàn thành, đây là một trong những công trình tôn giáo nổi tiếng nhất thế giới – biểu tượng của Barcelona và là minh chứng cho tài năng thiên bẩm của kiến trúc sư Antoni Gaudí, người được mệnh danh là “kiến trúc sư của Chúa”.

Ban đầu, dự án do kiến trúc sư Francisco de Paula del Villar thiết kế theo phong cách Gothic. Chỉ một năm sau, Gaudí tiếp nhận và biến nó thành công trình mang triết lý hoàn toàn khác: kết hợp giữa nghệ thuật Gothic, chủ nghĩa tự nhiên và trường phái hiện đại Catalan (Modernisme). Từ đó, ông tạo ra một ngôn ngữ kiến trúc mới hướng thượng, tràn đầy tinh thần tôn giáo nhưng vẫn gần gũi với thiên nhiên.

Gaudí dành hơn 40 năm cuộc đời cho Sagrada Família, trong đó 15 năm cuối ông sống ngay trong khu công trường để tập trung sáng tạo. Khi ông qua đời năm 1926, công trình mới hoàn thành khoảng 15%, song các bản vẽ và mô hình thạch cao chi tiết mà ông để lại đã giúp thế hệ sau tiếp tục triển khai chính xác ý tưởng ban đầu.

Sagrada Família được thiết kế với chiều cao dự kiến 172,5 mét, chỉ thấp hơn đỉnh núi Montjuïc bởi Gaudí tin rằng “công trình của con người không được vượt tác phẩm của Chúa”. Toàn bộ nhà thờ gồm 18 tháp nhọn tượng trưng cho 12 tông đồ, 4 nhà truyền giáo, Đức Mẹ Maria và Chúa Giêsu. Tháp trung tâm – tháp Chúa Giêsu khi hoàn thiện sẽ là tháp nhà thờ cao nhất thế giới.

Ba mặt tiền chính mang ba chủ đề tôn giáo: Nativity hướng Đông – biểu trưng cho sự sống và hy vọng; Passion hướng Tây – thể hiện nỗi đau và sự hi sinh; Glory hướng Nam – đang được xây dựng, tượng trưng cho sự cứu rỗi.

Từ tầm nhìn của Gaudí đến biểu tượng vĩnh cửu của nhân loại

Bên trong Sagrada Família, ánh sáng và hình khối giao thoa như một khu rừng thiêng. Các cột đá được thiết kế theo hình thân cây phân nhánh, đỡ mái vòm cao vút. Ánh sáng xuyên qua các ô kính màu, biến đổi sắc độ theo thời gian trong ngày, tạo nên không gian huyền ảo không ngừng chuyển động.

Về kỹ thuật, Gaudí đi trước thời đại khi sử dụng hệ thống vòm hyperbolic và parabolic, giúp phân tán lực đều và giảm trọng tải cho phần móng. Ông cũng là người tiên phong trong việc dùng mô hình vật lý 3D: treo dây và túi cát để xác định hình dáng kết cấu tự nhiên nhất – một phương pháp mà nhiều kỹ sư hiện đại vẫn tham khảo.

Trải qua hơn một thế kỷ, công trình nhiều lần bị gián đoạn, đặc biệt trong Nội chiến Tây Ban Nha (1936–1939) khi bản vẽ gốc bị hủy hoại. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại như mô phỏng và in 3D bê tông, quá trình xây dựng được khôi phục mạnh mẽ. Đến nay, hơn 70% khối lượng đã hoàn thiện và dự kiến toàn bộ sẽ hoàn thành vào thập niên 2030.

Năm 2005, UNESCO công nhận một phần Sagrada Família là Di sản Văn hóa Thế giới. Đến năm 2010, Giáo hoàng Benedict XVI đã thánh hiến, chính thức nâng lên hàng Vương cung thánh đường (Basilica). Mỗi năm, nơi đây đón hơn 4 triệu du khách, trở thành một trong những điểm đến được chụp ảnh nhiều nhất hành tinh.

Gần một thế kỷ sau khi Gaudí qua đời, Sagrada Família vẫn tiếp tục “lớn lên” từng ngày, như chính niềm tin mà người dân Barcelona gửi gắm. Không chỉ là một công trình tôn giáo, đó là biểu tượng của sự kiên định, lòng sùng kính và tinh thần sáng tạo – minh chứng rằng có những công trình không chỉ xây bằng vật liệu, mà còn được dựng nên từ thời gian và đức tin.