Công trình khổng lồ chạm đến bầu trời: Cao gần 1km, chi phí 1,5 tỷ USD
Đây không chỉ là công trình cao nhất hành tinh mà còn là biểu tượng cho khát vọng chinh phục giới hạn kỹ thuật và sáng tạo của con người.
Công trình biểu tượng của thế kỷ XXI
Nằm giữa trung tâm Dubai (Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất), Burj Khalifa không chỉ là công trình cao nhất thế giới với chiều cao 828 mét, mà còn là minh chứng cho tham vọng chinh phục giới hạn kỹ thuật của con người. Được khởi công năm 2004 và khánh thành năm 2010, tòa tháp khổng lồ này đã định hình lại đường chân trời của Dubai, biến nơi đây thành biểu tượng toàn cầu về năng lực sáng tạo và phát triển đô thị hiện đại.
Trước khi Burj Khalifa ra đời, Dubai vốn đã nổi tiếng với hàng loạt dự án táo bạo như đảo nhân tạo Palm Jumeirah hay khách sạn 7 sao Burj Al Arab. Tuy nhiên, giới lãnh đạo thành phố muốn tạo nên một biểu tượng mang tầm quốc tế – một công trình có thể sánh với New York hay Hong Kong. Từ đó, tập đoàn Emaar Properties hợp tác cùng hãng kiến trúc Mỹ Skidmore, Owings & Merrill (SOM), lấy cảm hứng từ loài hoa sa mạc Hymenocallis để thiết kế một tòa tháp mang phong cách Hồi giáo hiện đại.
Tên gọi “Burj Khalifa” được đặt để vinh danh Tổng thống Sheikh Khalifa bin Zayed Al Nahyan, người hỗ trợ tài chính cho dự án giữa thời kỳ khủng hoảng kinh tế. Với tổng chi phí khoảng 1,5 tỷ USD, đây là một trong những công trình kiến trúc phức tạp và tốn kém nhất thế giới.
Tòa tháp gồm 163 tầng nổi và 2 tầng hầm, được xây dựng chủ yếu bằng bê tông cường độ cao và thép đặc biệt. Kiến trúc “bông hoa xoắn ba cánh” giúp giảm lực gió, tăng độ ổn định và thẩm mỹ. Phần lõi trung tâm bằng bê tông đóng vai trò xương sống, kết hợp với các cánh xoắn giúp giảm dao động.
Hệ thống móng của Burj Khalifa cũng là một kỳ tích kỹ thuật: 192 cọc bê tông được đóng sâu hơn 50 mét, mỗi cọc nặng 30 tấn. Tổng khối lượng bê tông vượt 330.000 m³, tương đương trọng lượng khoảng 100.000 con voi. Để thích ứng khí hậu sa mạc khắc nghiệt, kỹ sư đã phát triển loại bê tông đặc biệt chịu nhiệt trên 50°C mà không nứt, một thành tựu hiếm có trong xây dựng hiện đại.
Tòa tháp sử dụng 57 thang máy tốc độ cao, trong đó có thang đạt 36 km/h, đưa du khách lên đài quan sát “At the Top” ở độ cao 555 mét, nơi có thể nhìn bao quát toàn bộ Dubai và vùng vịnh Ba Tư. Hệ thống chiếu sáng LED phủ kín thân tháp giúp Burj Khalifa biến thành màn trình diễn ánh sáng ngoạn mục mỗi dịp lễ hội, thu hút hàng triệu lượt khách mỗi năm.
Từ kỳ tích kỹ thuật đến biểu tượng toàn cầu của đô thị hiện đại
Không chỉ là một công trình kiến trúc, Burj Khalifa là trung tâm của khu phức hợp Downtown Dubai rộng hơn 2 km², bao gồm Dubai Mall, hồ nhân tạo, khách sạn Armani Hotel và nhiều tòa nhà văn phòng, căn hộ cao cấp. Đây được xem là “trái tim kinh tế mới” của Dubai, góp phần thu hút đầu tư quốc tế và đưa thành phố trở thành trung tâm tài chính – du lịch hàng đầu Trung Đông.
Về mặt kỹ thuật, Burj Khalifa đánh dấu bước ngoặt trong lĩnh vực xây dựng siêu cao tầng. Mô hình kết cấu “buttressed core” do nhóm SOM phát triển đã trở thành nguyên mẫu cho nhiều tòa tháp nổi tiếng sau này, như Kingdom Tower (Ả Rập Saudi) hay Central Park Tower (Mỹ). Kết cấu này cho phép phân tán tải trọng đều và tăng độ vững chắc mà vẫn tiết kiệm vật liệu.
Bên cạnh đó, hệ thống quản lý năng lượng và điều hòa thông minh giúp Burj Khalifa duy trì hiệu quả vận hành trong điều kiện khắc nghiệt. Lượng nước ngưng tụ từ hệ thống làm mát được thu hồi để tưới cây và rửa kính, góp phần tiết kiệm hàng trăm nghìn lít nước mỗi năm – một giải pháp thân thiện với môi trường giữa vùng sa mạc.
Dù là biểu tượng của sự xa hoa, Burj Khalifa vẫn gợi ra những tranh luận về tính bền vững và công bằng đô thị. Một số ý kiến cho rằng công trình thể hiện “sự phô trương thừa thãi” giữa bối cảnh khí hậu khắc nghiệt và tài nguyên hạn chế. Tuy vậy, giới chuyên gia nhận định Burj Khalifa đã mở ra kỷ nguyên mới cho kỹ thuật xây dựng, nơi giới hạn vật lý không còn là rào cản đối với con người.
Sau hơn 15 năm vận hành, Burj Khalifa vẫn giữ vai trò “cột mốc kỹ thuật” của thế giới hiện đại, tượng trưng cho khát vọng chinh phục và tầm nhìn toàn cầu của Dubai. Dù các dự án siêu cao tầng mới như Jeddah Tower (Ả Rập Saudi) đang được triển khai với kỳ vọng vượt mốc 1.000 mét, Burj Khalifa vẫn được xem là công trình tiên phong, biểu trưng cho tinh thần sáng tạo không ngừng của nhân loại trong hành trình định hình những thành phố tương lai.