Chuyên gia Smart Invest: Chiến sự Trung Đông leo thang, không chỉ ngành dầu khí hưởng lợi
Xung đột Israel–Iran đẩy giá dầu đi lên, nhưng ngành nào sẽ hưởng lợi thật sự trên thị trường chứng khoán?
Trong những ngày gần đây, căng thẳng giữa Israel - Iran đang thổi bùng lo ngại về một cú sốc địa chính trị trên toàn thế giới. Trao đổi với Tạp chí điện tử Kinh tế Chứng khoán Việt Nam, ông Vũ Duy Khánh – Giám đốc Phân tích CTCK Smart Invest nhận định căng thẳng giữa Israel và Iran có thể khiến giá dầu toàn cầu tăng vọt, đặc biệt nếu Iran phong tỏa eo biển Hormuz.
Giá dầu có thể vượt 100 USD/thùng nếu Iran phong tỏa Hormuz
Theo ông Khánh, nhu cầu dầu thế giới hiện đã vượt mốc 102 triệu thùng/ngày (năm 2023) và dự kiến đạt 104–106 triệu thùng/ngày vào cuối thập kỷ này, chủ yếu từ các quốc gia không thuộc OECD như Ấn Độ. Trong khi đó, mức tiêu thụ toàn cầu trong năm 2025 có thể dao động quanh mức 103–105 triệu thùng/ngày tùy thuộc vào tình hình kinh tế và chính sách năng lượng trên thế giới.
Đáng chú ý, eo biển Hormuz – nơi vận chuyển 20–21 triệu thùng dầu/ngày, tương đương khoảng 1/5 nhu cầu dầu toàn cầu chủ yếu từ các nước như Ả Rập, Saudi, Iran, Iraq, UAE, Kuwait và Qatar – là “điểm nghẽn” chiến lược. Nếu Iran phong tỏa tuyến này, kết hợp với khả năng nhóm Houthi làm gián đoạn tuyến Biển Đỏ, thị trường năng lượng có thể bị gián đoạn lên tới hơn 25% nguồn cung, đẩy giá dầu lên 100–150 USD/thùng. Một số tổ chức quốc tế như JP Morgan thậm chí đã đưa ra kịch bản giá dầu có thể chạm mốc 120 USD/thùng hoặc có những dự báo lên tới 350 USD/thùng.
Hiện tại, giá dầu thô (Brent crude) đã tăng khoảng 7% lên mức 74 USD/thùng sau các cuộc tấn công gần đây của Israel vào Iran (ngày 13/6/2025), phản ánh lo ngại về nguồn cung. Tuy nhiên, mức tăng mạnh còn phụ thuộc vào phản ứng của Iran. Theo chuyên gia Duy Khánh, nếu Iran chỉ phản ứng hạn chế, giá có thể giảm sau vài tuần.
"Chúng ta biết rằng cả Israel và Iran ko thể tác chiến trên bộ với nhau, vì thế việc không kích sẽ không mang lại chiến thắng chiến lược và việc này thường rất tốn kém. Vì vậy, nếu chỉ có hai nước xung đột, sự kiện này về cơ bản không kéo dài. Tất nhiên, xung đột hiện tại còn phụ thuộc vào sự can thiệp của các nước lớn trên thế giới, đặc biệt là Mỹ. Do vậy, còn quá sớm để kết luận, nhưng như đã phân tích ở trên, bất kỳ cuộc chiến tranh toàn diện nào sẽ đều tác động lớn tới giá dầu" – ông Khánh bày tỏ quan điểm.
“Tuy nhiên, đây là bước đi cần được Iran cân nhắc rất kỹ bởi có thể kéo theo sự can thiệp trực tiếp của các nước phương Tây – những nước chịu ảnh hưởng lớn nhất. Trong quá khứ, vào năm1988, Iran từng bị Mỹ tấn công mạnh sau hành động tương tự, khiến một nửa hạm đội hải quân nước này bị xóa sổ. Vì vậy, nếu Iran quyết định leo thang thì hậu quả với họ cũng rất khủng khiếp và chiến tranh sẽ lan tỏa khắp khu vực Trung Đông” ông Khánh nhấn mạnh.
Ngành nào hưởng lợi, ngành nào gặp khó?
Trên thị trường trong nước, các cổ phiếu dầu khí như GAS, PVD, PVS đang phản ứng tích cực theo giá dầu. Tuy nhiên, theo ông Vũ Duy Khánh, với sản lượng nội địa hạn chế và phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu, tác động thực tế có thể không lớn. Phần lớn sự tăng giá cổ phiếu hiện tại có thể do đầu cơ dựa trên tin tức và nếu căng thẳng giảm, giá có thể điều chỉnh giảm. Vì vậy, nhà đầu tư cần theo dõi sát sao dữ liệu sản xuất và chính sách năng lượng trong nước.
Ngoài dầu khí, chuyên gia Smart Invest đánh giá nhóm ngành công nghệ (AI, phần mềm), quốc phòng (vũ khí, thiết bị an ninh), hóa chất và phân bón sẽ gián tiếp hưởng lợi trong bối cảnh xung đột lan rộng. Theo chuyên gia chia sẻ, dù cuộc chiến này kết thúc sớm hay muộn thì việc lòng tin chiến lược xuống thấp sẽ thúc đẩy nhu cầu nhập khẩu hóa chất để chế tạo vũ khí. Ngoài ra, nhu cầu phân bón đang tăng trong bối cảnh nguồn cung đang thiếu sẽ thúc đẩy giá tăng cao. Bên cạnh đó, các tài sản trú ẩn như vàng và các tài sản an toàn khác cũng được thu hút dòng tiền đầu tư.
Ở chiều ngược lại, các ngành sản xuất đầu vào phụ thuộc nhiều vào giá dầu như thép, nhựa sẽ gặp bất lợi do giảm biên độ lợi nhuận trừ khi điều chỉnh giá bán. Tuy nhiên, ông Khánh cũng lưu ý rằng nếu chiến sự kết thúc sớm, nhu cầu tái thiết hạ tầng có thể tạo điều kiện phục hồi mạnh cho nhóm cổ phiếu thép.
Dòng tiền đầu tư có thể chuyển hướng
Theo chuyên gia của Smart Invest, trong bối cảnh bất ổn, dòng tiền có thể chuyển sang tài sản an toàn như vàng, trái phiếu chính phủ hoặc các ngành ít bị ảnh hưởng trực tiếp như công nghệ (AI, phần mềm) và y tế, phân bón. Ngành năng lượng tái tạo cũng có thể thu hút vốn nếu nhà đầu tư tìm kiếm giải pháp dài hạn. Tuy nhiên, nếu giá dầu duy trì cao, một phần vốn có thể quay lại năng lượng truyền thống, tùy thuộc vào chính sách của các quỹ và diễn biến thị trường.
Dù hiện tại chưa có dấu hiệu cho thấy chiến sự Israel–Iran vượt khỏi kiểm soát, nhưng vai trò then chốt của Iran trong chuỗi cung ứng dầu toàn cầu khiến mọi hành động quân sự đều có thể tạo ra hiệu ứng domino. Nhà đầu tư nên duy trì danh mục linh hoạt, chú ý tới tài sản phòng thủ và theo sát các tín hiệu chính sách từ OPEC+, Mỹ và Trung Đông.