Ngày 11/02/2025, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) thay đổi phương pháp xác định mua - bán USD, chuyển sang cơ chế linh hoạt hơn, bám sát diễn biến tỷ giá trung tâm hàng ngày thay vì duy trì mức cố định như trước đây. Theo đó, NHNN đã nâng giá bán USD thêm 248 điểm, đạt 25.698 VND. Động thái này nhằm tăng cường khả năng thích ứng của tỷ giá với các biến động quốc tế, giảm thiểu tác động từ các cú sốc bên ngoài trong bối cảnh bất ổn toàn cầu gia tăng.
| Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm của Mỹ đã tăng 22 điểm cơ bản, đạt mức 4,204% |
Áp lực lên tỷ giá đến từ nhiều yếu tố, bao gồm triển vọng thương mại toàn cầu ảm đạm, chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) cứng rắn hơn dự đoán dù đã hạ lãi suất, cùng với dòng vốn mạnh mẽ đổ vào cổ phiếu công nghệ AI và tiền điện tử tại Mỹ. Điều này khiến chỉ số DXY – thước đo sức mạnh của đồng USD – tăng vọt, gia tăng áp lực lên tỷ giá VND/USD.
Thêm vào đó, chính sách thuế quan cứng rắn của Mỹ đang tác động tiêu cực đến thương mại toàn cầu. Ngay sau khi quay trở lại Nhà Trắng nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Donald Trump đã nhanh chóng áp thuế bổ sung lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, gần nhất là thép và nhôm, làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại leo thang.
| Biến động tỷ giá VND/USD. Nguồn: Bloomberg |
Chứng khoán KIS nhận định, các rào cản thuế quan này sẽ gây áp lực lạm phát tại Mỹ, khiến FED khó mạnh tay cắt giảm lãi suất, đồng thời củng cố sức mạnh đồng USD. Hệ quả là các đồng tiền của thị trường mới nổi, bao gồm VND, sẽ tiếp tục đối mặt với nguy cơ mất giá.
Việc NHNN điều chỉnh cơ chế xác định tỷ giá USD là bước đi cần thiết, giúp phản ánh chính xác hơn biến động quốc tế và tăng cường khả năng thích ứng của thị trường ngoại hối. KIS cũng liên hệ trường hợp tương tự tại Trung Quốc năm 2015, khi Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) thay đổi phương pháp xác định tỷ giá trung tâm.
Dù ban đầu gây biến động mạnh cho CNY/USD, nhưng về dài hạn đã giúp đồng Nhân dân tệ hấp thụ tốt hơn các cú sốc bên ngoài. Động thái của NHNN lần này thể hiện một bước tiến trong việc điều chỉnh chính sách tiền tệ theo hướng linh hoạt hơn, giảm áp lực dài hạn trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu biến động phức tạp.
Tác động đến thị trường chứng khoán và nền kinh tế
Theo thống kê của Chứng khoán KIS, mỗi khi NHNN tăng giá bán USD, chỉ số VN-Index thường chịu áp lực điều chỉnh ngắn hạn, do đồng VND mất giá khiến nhà đầu tư nước ngoài đẩy mạnh bán ròng để tránh rủi ro lỗ tỷ giá. Điều này làm gia tăng dòng vốn rút khỏi thị trường, kéo theo tâm lý tiêu cực và ảnh hưởng đến thanh khoản. Trong bối cảnh FED vẫn duy trì lập trường chính sách cứng rắn, áp lực lên VN-Index càng trở nên rõ rệt hơn.
Về lý thuyết, đồng VND yếu hơn có thể hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu. Tuy nhiên, tỷ trọng các doanh nghiệp xuất khẩu niêm yết trên TTCK Việt Nam vẫn còn thấp (chỉ khoảng hơn 60 doanh nghiệp), chưa đủ sức để làm đảo chiều xu hướng suy giảm của toàn thị trường.
| Vốn hóa của nhóm cổ phiếu có doanh thu xuất khẩu. Nguồn: Bloomberg |
Dù vậy, về dài hạn, Chứng khoán KIS vẫn đánh giá triển vọng ngành xuất khẩu Việt Nam tích cực, nhờ vào các lợi thế cạnh tranh như chi phí lao động thấp, vị trí chiến lược và sự tham gia sâu rộng vào các hiệp định thương mại tự do.
Đặc biệt, mối quan hệ Việt - Mỹ ngày càng được củng cố trong khuôn khổ Đối tác Chiến lược Toàn diện, giúp thúc đẩy tăng trưởng thương mại và đầu tư song phương một cách bền vững.
Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục mở rộng thị phần tại thị trường Mỹ, bất chấp rủi ro từ chính sách thuế quan toàn cầu. Đây là yếu tố hỗ trợ nền kinh tế Việt Nam tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong tương lai và đóng vai trò tích cực đối với thị trường chứng khoán.
Khánh Vân