Chỉ từ phát hiện tình cờ, nông dân Thanh Hóa làm giàu thành công nhờ giống cá quý, thương lái tìm mua tận nơi
Người nông dân Mường ở Thanh Hóa đã biến phát hiện tình cờ về loài cá quý hiếm trên sông Mã thành mô hình nuôi hiệu quả.
Nông dân Thanh Hóa nuôi thành công cá quý hiếm
Trong một lần đánh bắt trên thượng nguồn sông Mã năm 2018, nông dân Cao Minh Nam, dân tộc Mường, xã Bá Thước (Thanh Hóa) tình cờ phát hiện loài cá chiên, một trong năm loài cá quý hiếm của Việt Nam. Nhận thấy giá trị kinh tế và nguy cơ cạn kiệt của loài cá này, anh quyết định mang về nuôi thử nghiệm, mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho gia đình và cộng đồng địa phương.
Cá chiên vốn sinh sống ở các con sông thượng lưu có dòng chảy xiết và nhiều ghềnh thác, hiện chỉ còn xuất hiện rải rác ở thượng nguồn sông Hồng, sông Lô và sông Mã. Điều kiện tự nhiên tại các huyện miền núi Thanh Hóa như Mường Lát, Quan Hóa, Bá Thước – nơi sông Mã chảy qua là môi trường lý tưởng để loài cá này sinh trưởng. Nắm bắt lợi thế đó, anh Nam từng bước đầu tư, mở rộng quy mô chăn nuôi để vừa phát triển kinh tế, vừa góp phần bảo tồn nguồn gen quý.
Hiệu quả kinh tế gắn với bảo tồn
Năm 2020, sau thời gian thử nghiệm thành công, anh Nam thuê hơn 10 ha trang trại tại xã Điền Lư để phát triển kinh tế tổng hợp, trong đó dành diện tích riêng cho cá chiên. Tận dụng khí hậu mát mẻ, dòng suối chảy xiết và nhiều hố sâu, anh đắp bờ, dẫn nước, đóng lồng nuôi cá. Mỗi lồng rộng 3 m, dài 6 m, chia làm hai ngăn: một bên nuôi cá giống, một bên nuôi cá thương phẩm, sản lượng khoảng 200 con mỗi năm.
Cá chiên thịt thơm ngon, dai, giòn, giàu dinh dưỡng, giá bán cao nên được các nhà hàng, khách sạn đặt mua thường xuyên. Do nguồn giống tự nhiên khan hiếm, anh Nam phải thu mua từ nhiều nơi, thậm chí lên tận Tuyên Quang với giá 45.000 đồng/con cá giống. Cá chiên đòi hỏi môi trường nước sạch, hệ thống lồng bè cần vệ sinh định kỳ, thức ăn chủ yếu là cá tạp băm nhỏ, cho ăn mỗi chiều tối. Nhờ tuân thủ quy trình chăm sóc, sau 12 tháng nuôi, cá đạt trọng lượng 1,2–1,8 kg, bán với giá 500.000–650.000 đồng/kg.
Vụ vừa qua, sau khi trừ chi phí, gia đình thu lãi hơn 70 triệu đồng. Thương lái từ Hà Nội, Phú Thọ, Ninh Bình tìm đến tận nơi thu mua, giúp đầu ra ổn định. Ngoài cá chiên, anh còn nuôi thêm khoảng 1.000 con cá dốc, cá trắm, đa dạng hóa sản phẩm và tăng thu nhập.
Tuy nhiên, mô hình nuôi cá chiên vẫn tiềm ẩn rủi ro. Nguồn giống phụ thuộc nhiều vào tự nhiên, thời tiết bất lợi hoặc lũ lụt có thể gây thiệt hại. Gần đây, tình trạng dùng kích điện, rải thuốc trừ sâu để đánh bắt cá khiến nguồn cá tự nhiên càng khan hiếm, đe dọa sự tồn tại của loài cá quý. Anh Nam mong muốn được hỗ trợ kỹ thuật, hướng dẫn quy trình chăm sóc và chủ động nguồn giống, thức ăn công nghiệp để nâng cao hiệu quả và giảm ô nhiễm môi trường.