Chỉ bay 15 phút nhưng đây mới là người Mỹ đầu tiên bay vào vũ trụ trước Neil Armstrong

Freedom 7 và bước khởi đầu của nước Mỹ trong cuộc đua vũ trụ

Ngày 5/5/1961 đánh dấu một bước ngoặt lịch sử trong ngành hàng không vũ trụ Hoa Kỳ: phi hành gia Alan Shepard trở thành người Mỹ đầu tiên bay vào không gian, mở ra kỷ nguyên mới cho chương trình không gian của NASA. Chuyến bay kéo dài chỉ 15 phút 22 giây trên tàu Mercury-Redstone 3 (hay còn gọi là Freedom 7), nhưng ý nghĩa của nó vượt xa về mặt thời gian – đây chính là cột mốc đưa Mỹ chính thức bước vào cuộc đua vũ trụ với Liên Xô.

Trước đó chưa đầy một tháng, vào ngày 12/4/1961, nhà du hành vũ trụ Liên Xô Yuri Gagarin đã trở thành người đầu tiên bay quanh quỹ đạo Trái Đất trên tàu Vostok 1, khiến Liên Xô dẫn trước Hoa Kỳ trong cuộc cạnh tranh không gian. Tuy nhiên, sự kiện Shepard bay vào không gian không chỉ là hành động “đuổi kịp” mà còn thể hiện một cách tiếp cận khác biệt: ông là người đầu tiên điều khiển tàu vũ trụ có người lái bằng tay, thay vì hoàn toàn tự động như người tiền nhiệm Gagarin.

Tàu Freedom 7: Đơn giản nhưng mang tính cách mạng

Tàu Freedom 7 được thiết kế cho chuyến bay suborbital – nghĩa là tàu không bay vòng quanh Trái Đất mà chỉ đạt đến đỉnh cao nhất trên một quỹ đạo parabol trước khi rơi xuống lại. Với chiều cao đạt khoảng 187,5 km, Shepard đã trải qua cảm giác không trọng lượng trong một thời gian ngắn, điều khiển thủ công các thao tác và sau đó hạ cánh an toàn trên Đại Tây Dương bằng dù.

Freedom 7 chỉ rộng khoảng 1,8 mét, nặng dưới 1.400 kg, bên trong gần như không có thiết bị hỗ trợ sinh tồn dài hạn. Đây là một cỗ máy tối giản đến mức tối đa, từ hệ thống điều khiển, màn hình hiển thị cho tới bộ phận kiểm soát nhiệt độ. Trong thời kỳ sơ khai của công nghệ vũ trụ, mỗi thiết bị, mỗi thao tác đều đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối, bởi chỉ cần một sai sót nhỏ cũng có thể gây hậu quả nghiêm trọng.

Sự thành công của Freedom 7 không chỉ thể hiện khả năng kỹ thuật của Hoa Kỳ mà còn chứng minh rằng Mỹ đã sẵn sàng đuổi kịp và vượt qua Liên Xô trong cuộc chạy đua chinh phục không gian. Đây là điểm khởi đầu cho chuỗi sứ mệnh tiếp theo gồm Mercury, Gemini và sau này là Apollo – loạt chương trình đã đưa con người đặt chân lên Mặt Trăng chỉ 8 năm sau đó.

Alan Shepard – Người mở đường và chứng nhân lịch sử

Không chỉ là người Mỹ đầu tiên bay vào vũ trụ, Alan Shepard còn là nhân vật duy nhất trong lịch sử Hoa Kỳ từng tham gia hai giai đoạn trọng yếu của hành trình chinh phục không gian: bay suborbital với Mercury và bước chân lên Mặt Trăng trong sứ mệnh Apollo 14 vào năm 1971.

Trong nhiệm vụ Apollo 14, Shepard trở thành người thứ năm bước đi trên Mặt Trăng. Ông mang theo không chỉ thiết bị khoa học mà còn cả những trải nghiệm và bài học tích lũy từ lần bay đầu tiên trên Freedom 7. Đây là minh chứng sống động cho chặng đường phát triển chóng mặt của công nghệ không gian Mỹ – từ một khoang tàu đơn giản kéo dài 15 phút đến một hành trình khám phá thiên thể xa xôi nhất từng đạt được.

Sự kiện ngày 5/5/1961 không chỉ mang tính biểu tượng cho nước Mỹ mà còn là khởi đầu cho hàng loạt thay đổi mang tính hệ thống trong chính sách, ngân sách và tổ chức của ngành công nghiệp không gian. Từ đó, NASA nhận được nhiều nguồn lực hơn, và chỉ trong vòng 8 năm sau, Mỹ đã trở thành quốc gia đầu tiên đưa con người lên Mặt Trăng.