Cảnh báo: 3 loại gia vị "ẩn náu" trong căn bếp đang âm thầm rút ngắn tuổi thọ của người Việt

Việt Nam từ lâu đã được biết đến là "thiên đường ẩm thực" với những món ăn đậm đà bản sắc, đa dạng về cách chế biến và màu sắc. Gia vị chính là chìa khóa để tạo nên điều đó. Không chỉ dừng lại ở việc làm tăng mùi vị, gia vị còn mang yếu tố văn hóa, thể hiện sự tinh tế của người nấu.

Tuy nhiên, khi cuộc sống hiện đại kéo theo nhu cầu “ăn ngon và ăn khỏe”, người tiêu dùng bắt đầu quan tâm đến giá trị dinh dưỡng, sự an toàn và tác động lâu dài từ thực phẩm – đặc biệt là gia vị. Không ít loại gia vị nếu sử dụng quá liều hoặc sai cách, thay vì nâng cao chất lượng bữa ăn, lại trở thành yếu tố nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tuổi thọ.

Trong đó, 3 loại gia vị quen thuộc sau được các chuyên gia cảnh báo là “khắc tinh thầm lặng” nếu không dùng hợp lý: muối, đường và mỡ động vật.

Muối – Hương vị mặn mòi và hệ lụy thầm lặng

Không thể phủ nhận, muối là gia vị cơ bản nhất trong mọi gian bếp. Tuy nhiên, hàm lượng natri clorua cao trong muối có thể khiến cơ thể giữ nước, làm tăng thể tích máu, từ đó gây huyết áp cao.

Huyết áp cao không chỉ là căn bệnh mãn tính phổ biến mà còn là nguyên nhân tiềm ẩn của hàng loạt biến chứng nguy hiểm như suy tim, tai biến mạch máu não, tổn thương thận và võng mạc.

Đặc biệt, các món ăn như dưa muối, cá khô, thịt xông khói… vốn được người Việt ưa chuộng đều có hàm lượng muối cực cao. Quá trình ngâm chua hay hun khói có thể sinh ra nitrosamine – một chất gây ung thư nhóm 1 đã được Tổ chức Y tế Thế giới cảnh báo.

Ăn mặn không chỉ là thói quen mà còn là một “thủ phạm ẩn danh” kéo dài tuổi bệnh và rút ngắn tuổi thọ.

Đường – Ngọt ngào ngắn ngủi, hệ lụy lâu dài

Từ món chè truyền thống, nước ngọt, đến bánh kẹo công nghiệp, đường luôn hiện diện trong khẩu phần ăn của người Việt. Nhưng ít ai biết rằng, theo một nghiên cứu tổng hợp từ hơn 70 công trình y học quốc tế, lượng đường cao trong khẩu phần ăn có thể làm tăng nguy cơ mắc đến 45 bệnh khác nhau – từ tim mạch, ung thư, tiểu đường cho đến các bệnh về chuyển hóa.

Sau khi vào cơ thể, đường không tiêu hao hết sẽ nhanh chóng chuyển hóa thành mỡ. Đây là lý do khiến người ăn nhiều đường dễ tăng cân, béo phì, dẫn đến kháng insulin và tăng nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2.

Ngoài ra, đường còn làm tăng tốc độ lão hóa tế bào và kích thích viêm – hai yếu tố hàng đầu khiến cơ thể suy yếu sớm và kéo theo nhiều bệnh mãn tính.

Mỡ động vật – Từ "ngậy ngon" đến "nguy cơ" cho tim mạch

Không ít người Việt vẫn duy trì thói quen nấu ăn bằng mỡ lợn, mỡ gà, bởi tin rằng “ăn mỡ mới có sức”. Tuy nhiên, khoa học hiện đại đã chỉ ra mỡ động vật là nguồn cung cấp axit béo bão hòa, nếu tiêu thụ nhiều sẽ gây rối loạn mỡ máu, đặc biệt là làm tăng triglyceride và cholesterol xấu (LDL).

Chính những chỉ số này là yếu tố gây ra tình trạng xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và các bệnh tim mạch nguy hiểm khác. Việc dùng mỡ động vật thường xuyên cũng đồng nghĩa với việc làm tăng lượng calo đáng kể, dễ dẫn đến thừa cân – béo phì.

Điều đáng lo ngại là nhiều món ăn đường phố hay các quán ăn bình dân vẫn sử dụng mỡ động vật để tạo độ “bắt mắt” và “ngậy thơm” nhưng đó lại là nguy cơ cho sức khỏe người dùng.

Gia vị không có lỗi, cái lỗi nằm ở cách chúng ta sử dụng. Không ai phủ nhận vai trò của muối, đường, mỡ động vật trong việc tạo nên bản sắc ẩm thực, nhưng việc lạm dụng hoặc thiếu hiểu biết có thể khiến “thức ăn trở thành thuốc độc”.

Người tiêu dùng hiện đại nên hình thành thói quen:

Đọc kỹ thành phần trên nhãn sản phẩm đóng gói.

Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn.

Dùng dầu thực vật thay cho mỡ động vật.

Thay đường tinh luyện bằng đường từ trái cây tự nhiên hoặc các chất tạo ngọt an toàn.

Kiểm soát lượng muối dưới 5g mỗi ngày theo khuyến nghị của WHO.

Một chế độ ăn “điều độ từ gia vị” chính là khởi đầu cho một cơ thể khỏe mạnh và tuổi thọ dài lâu.