Cần giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp hàng không vượt đại dịch COVID-19

Cần giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp hàng không vượt đại dịch COVID-19

Doanh nghiệp hàng không "khốn đốn"

Trong dự thảo báo cáo Thủ tướng về tình hình phát triển doanh nghiệp năm 2020 và năm tháng đầu năm 2021, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá ngành hàng không đang cực kỳ khó khăn.

Cụ thể, COVID-19 khiến nhu cầu vận tải hàng không giảm mạnh 34,5- 65,9% so với năm 2019. Doanh thu dịch vụ vận tải hàng không năm 2020 sụt giảm trung bình trên 61% so với 2019.

Nguy hiểm hơn, đợt dịch COVID-19 bùng phát lần thứ 3 trong giai đoạn cao điểm sát Tết đã khiến doanh thu của ngành hàng không đã giảm khoảng 80% so với cùng kỳ năm 2020 (thời điểm sát Tết năm 2020 dịch chưa bùng phát). Khả năng thanh toán của các doanh nghiệp cũng suy giảm và tiến tới sát giới hạn mất khả năng thanh toán.

Cùng với tình hình dịch bệnh diễn ra phức tạp, tâm lý khách hàng trên khắp thế giới bị thay đổi, dự báo hoạt động vận tải hàng không sẽ tiếp tục gặp khó khăn trong năm 2021. Nếu như tình hình COVID-19 được kiềm chế, phải đến năm 2024 hoạt động của ngành hàng không mới có thể phục hồi như trước khi có dịch bệnh.

Còn theo số liệu từ Hiệp hội Doanh nghiệp hàng không Việt Nam (VABA) ước tính năm 2020 các hãng hàng không Việt Nam đã phải gánh khoản lỗ trên 18.000 tỷ đồng từ hoạt động vận tải hàng không và doanh thu giảm khoảng 100.000 tỷ đồng so với năm 2019.

"Dự báo năm 2021, doanh thu các hãng hàng không vẫn tiếp tục giảm sâu so với năm 2019 và các hãng vẫn lỗ trên 15.000 tỷ đồng từ vận tải hàng không. Đặc biệt, do năm 2020, các hãng đã phải chuyển nhượng tài sản và các khoản đầu tư, tài chính tích lũy từ nhiều năm trước để cải thiện dòng tiền nên năm 2021, các hãng đối diện với nguy cơ cạn kiệt dòng tiền hoạt động từ ngay giai đoạn thấp điểm sau dịp Tết Nguyên đán", ông Bùi Doãn Nề, Phó Chủ tịch- Tổng thư ký VABA phân tích.

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines – Mã: HVN) dự kiến số lỗ quý I ở mức 4.800 tỷ đồng và 6 tháng đầu năm có thể lên đến 10.000 tỷ đồng. Hiện tại số nợ Vietnam Airlines phải trả quá hạn đã đạt tới 6.240 tỷ đồng và đang rơi vào trạng thái cực kỳ khó khăn, bên bờ vực phá sản.

(Nguồn: Quang Huy tổng hợp từ BCTC của Vietnam Airlines)

"Vietnam Airlines đang đối mặt với rủi ro kiện tụng pháp lý với số nợ quá hạn quá cao và rủi ro trong việc không cân đối trả các khoản vay ngắn hạn đến hạn tại các ngân hàng", báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết.

Tính đến ngày 31/3/2021, vốn chủ sở hữu của Vietnam Airlines chỉ còn 1.030 tỷ đồng, lỗ lũy kế lớn hơn vốn điều lệ. Nếu thua lỗ thêm một quý nữa, nhiều khả năng Tổng công ty sẽ âm vốn chủ sở hữu và bị hủy niêm yết khỏi HOSE, chuyển xuống giao dịch ở UPCOM.

Diễn biến giá cổ phiếu HVN từ năm 2020 tới nay, mã này cũng đã bị HOSE đưa vào diện cảnh báo từ 15/4/2021.

Với các hãng hàng không tư nhân như Vietjet Air, Bamboo Airways mặc dù đã cố gắng tối ưu hóa hoạt động khai thác, chuyển nhượng tài sản và dự án đầu tư tài chính đã được tích lũy trong các giai đoạn trước nhưng hoạt động vẫn sẽ tiếp tục khó khăn trong năm 2021. Những hãng này cũng đang dần hết nguồn lực về tài chính để hỗ trợ cho dịch vụ vận tải hàng không.

Ước tính Vietjet thiếu hụt 10.000 tỷ đồng để hỗ trợ hoạt động kinh doanh, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết. Trong khoảng hai tuần gần đây, Vietjet đã phát hành 2.000 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp để tăng nguồn vốn phục vụ hoạt động.

Năm 2020, Vietjet Air báo cáo lợi nhuận sau thuế gần 69 tỷ đồng, Bamboo Airways cũng lãi ròng hơn 300 tỷ đồng. Tuy nhiên, kết quả này đạt được là nhờ hàng nghìn tỷ đồng thu nhập bất thường từ hoạt động tài chính.

Trong quý I/2021, Vietjet tiếp tục ghi nhận lãi sau thuế 123 tỷ, một phần nhờ vào doanh thu tài chính gần 1.400 tỷ đồng.

Đề xuất phương án giải cứu

Để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp hàng không, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất Thủ tướng chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu trình Chính phủ ban hành cơ chế hỗ trợ lãi suất cho vay khoảng 4% trong năm 2021-2023 cho các hãng. Với mục đích giúp các hãng tư nhân giải quyết thanh khoản, duy trì nguồn lực để hoạt động và phát triển, tương tự như gói hỗ trợ cho Vietnam Airlines.

Trước đó, Vietnam Airlines đã được Quốc hội và Chính phủ đồng ý gói cứu trợ trị giá 12.000 tỷ đồng, trong đó có 4.000 tỷ đồng từ vay với lãi suất ưu đãi và 8.000 tỷ đồng từ chào bán cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu.

Hồi đầu tháng 3/2021, Ngân hàng Nhà nước đưa ra dự thảo Thông tư hướng dẫn tái cấp vốn đối với tổ chức tín dụng cho Vietnam Airlines vay do ảnh hưởng dịch COVID-19.

Thông qua Hiệp hội Doanh nghiệp hàng không Việt Nam (VABA), Vietjet từng đề nghị được vay tín dụng 4.000-5.000 tỷ đồng trong 3 năm (2021-2023) và được hỗ trợ lãi suất khoảng 4% cho khoản này. Bamboo Airways đề nghị được vay dài hạn 5.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi dưới hình thức tái cấp vốn lãi suất 0% và 5.000 tỷ đồng vay dài hạn khác từ các ngân hàng thương mại với lãi suất được hỗ trợ.

Ngoài ra, Bộ Kế hoạch và Đầu tư còn đề xuất Chính phủ chỉ đạo Bộ Giao thông Vận tải cho phép kéo dài thời gian giảm 50% phí dịch vụ cất, hạ cánh máy bay và dịch vụ điều hành bay cùng với thời gian áp dụng mức giá tối thiểu 0 đồng với các dịch vụ chuyên ngành hàng không cho đến hết năm 2021.

Cơ quan này cũng đề xuất, Bộ Tài chính sửa đổi quyết định số 87 về điều kiện giao dịch ký quỹ cho phép các doanh nghiệp hàng không và các doanh nghiệp bị ảnh hưởng trực tiếp bởi COVID-19 không bị cắt margin (giao dịch ký quỹ) khi lợi nhuận âm hai quý liên tục.

Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ