Bỏ ngô sắn kém hiệu quả, nông dân Sơn La làm giàu nhờ nuôi loài vật "chỉ thích ngủ ngày"
Vươn lên từ hai bàn tay trắng, người nông dân Sơn La đã gây dựng nên một mô hình chăn nuôi cực hiệu quả.
Mô hình nuôi dúi, hướng đi mới trong kinh tế nông hộ miền núi
Với loài vật được mệnh danh là “ngủ ngày, cày đêm”, ông Đinh Văn Ánh, nông dân ở xã Song Khủa (tỉnh Sơn La), đã trở thành điển hình tiêu biểu trong phong trào nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi. Từ hai bàn tay trắng, bằng ý chí, nghị lực và tinh thần dám nghĩ, dám làm, ông đã biến mô hình nuôi dúi thành hướng phát triển kinh tế hiệu quả, mang lại thu nhập ổn định cho gia đình và lan tỏa đến nhiều hộ dân địa phương.
Những năm đầu lập nghiệp, kinh tế gia đình ông Ánh gặp muôn vàn khó khăn. Cuộc sống quanh năm phụ thuộc vào cây ngô, cây sắn nhưng thu nhập bấp bênh, thiếu ổn định. Với sự cần cù và không cam chịu đói nghèo, ông Ánh luôn trăn trở tìm hướng đi mới để phát triển kinh tế.
Trong một lần tìm hiểu thông tin trên mạng, ông biết đến mô hình nuôi dúi – loài gặm nhấm hoang dã có giá trị kinh tế cao, dễ thích nghi với điều kiện miền núi, thị trường tiêu thụ ổn định. Thấy đây là cơ hội phù hợp với đặc thù vùng cao, ông quyết tâm thử sức, dù chưa từng có kinh nghiệm chăn nuôi.
Không qua đào tạo bài bản, ông bắt đầu với ba cặp dúi mốc đầu tiên, tự mày mò quan sát tập tính, hành vi ăn uống và sinh sản của chúng. Ông tỉ mỉ ghi chép từng thay đổi nhỏ trong quá trình chăm sóc để rút kinh nghiệm. Có thời điểm đàn dúi chết hàng loạt vì bệnh, thiệt hại nặng, song ông không nản chí.
“Mất thì tiếc lắm, nhưng phải coi đó là bài học để lần sau làm tốt hơn”, ông Ánh nói.
Nhờ sự kiên trì và tinh thần học hỏi không ngừng, đàn dúi của ông dần phát triển khỏe mạnh, sinh sản nhanh, tỷ lệ hao hụt thấp. Từ thành công bước đầu, ông mạnh dạn mở rộng quy mô, xây thêm chuồng trại, chủ động trồng mía, ngô, măng tre làm nguồn thức ăn tự nhiên, giảm đáng kể chi phí đầu vào.
Hướng đi bền vững cho nông dân miền núi
Hiện gia đình ông Ánh có hai khu chuồng nuôi chính với hơn 600 con dúi, gồm dúi thương phẩm, dúi thịt và dúi sinh sản. Các giống chính là dúi má đào và dúi mốc, cho năng suất cao, ít bệnh và phù hợp điều kiện khí hậu Sơn La.
Theo ông Ánh, nuôi dúi tuy không quá khó nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ và kỷ luật cao. Chuồng trại cần khô ráo, thông thoáng, làm bằng gạch men chia ô riêng để dễ chăm sóc. Thức ăn phải tươi, sạch, gồm thân tre, mía, ngô non… tránh ẩm mốc. Ông còn duy trì vệ sinh, khử trùng chuồng định kỳ mỗi tháng, phòng bệnh ngoài da và tiêu hóa – những yếu tố quyết định đến tỷ lệ sống của đàn dúi.
Nhờ chi phí nuôi thấp, chỉ khoảng 30.000 đồng mỗi con từ lúc sinh đến khi xuất bán, trong khi dúi thương phẩm có giá 500.000 – 800.000 đồng/kg, còn dúi giống đạt 3 – 6 triệu đồng/cặp, mô hình này mang lại lợi nhuận cao hơn nhiều loại vật nuôi truyền thống.
Không chỉ giỏi chăn nuôi, ông Ánh còn năng động trong quảng bá và tìm đầu ra sản phẩm. Ông tận dụng mạng xã hội như Facebook, Zalo, các nhóm “Hội nuôi dúi miền Bắc”,... để giới thiệu mô hình, kết nối khách hàng trong và ngoài tỉnh. Nhờ vậy, sản phẩm của gia đình luôn tiêu thụ ổn định, nhiều thời điểm “cháy hàng”, không đủ cung ứng cho nhu cầu thị trường.
Song song phát triển kinh tế hộ, ông Ánh còn tích cực chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ bà con cùng làm. Ông thành lập nhóm nông dân nuôi dúi tại xã Song Khủa, thường xuyên hướng dẫn kỹ thuật, chia sẻ bí quyết phòng bệnh và vận hành mô hình hiệu quả. Nhờ tinh thần tương trợ, đến nay xã đã có hơn 10 hộ dân áp dụng thành công mô hình, góp phần hình thành phong trào phát triển kinh tế nông hộ bền vững.
Không dừng lại ở đó, ông tiếp tục mở rộng sản xuất theo hướng tuần hoàn khép kín, đầu tư chuồng nuôi 20–30 con lợn thịt và lợn nái sinh sản, tận dụng phân chuồng làm phân hữu cơ trồng bí xanh, đỗ leo, rau màu. Mô hình đa dạng giúp giảm chi phí, tận dụng phụ phẩm, tăng giá trị tổng thể trên cùng diện tích đất.
Nhờ cách làm bài bản, mỗi năm gia đình ông đạt thu nhập 300 – 400 triệu đồng, trở thành một trong những hộ nông dân tiêu biểu của huyện Vân Hồ. Ông nhiều năm liền được công nhận là nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi cấp huyện và cấp tỉnh, được các cấp, các ngành biểu dương, khen thưởng.
“Điều quan trọng không phải là nuôi con gì, mà là phải hiểu và gắn bó với nó. Tôi chỉ mong bà con mình không ngại khó, dám nghĩ, dám làm để vươn lên thoát nghèo”, ông Ánh chia sẻ.