Bí ẩn vật thể thép của Liên Xô rơi xuống Trái Đất sau 50 năm trôi dạt giữa không gian

Một sứ mệnh dở dang kéo dài nửa thế kỷ

Ngày 26/4 vừa qua, sau hơn 50 năm lang thang trong quỹ đạo, tàu vũ trụ Kosmos 482 của Liên Xô – một trong những “nhân chứng sống” của kỷ nguyên chinh phục không gian đã chính thức rơi trở lại Trái Đất.

Theo thông báo của Cơ quan Vũ trụ Nga Roscosmos, Kosmos 482 rơi xuống Ấn Độ Dương, phía tây Jakarta (Indonesia) vào lúc 6:24 sáng (giờ GMT). Rất may, vụ việc không gây ra bất kỳ thiệt hại hay thương tích nào, khép lại hành trình đầy trắc trở của con tàu từng được kỳ vọng sẽ đặt chân lên sao Kim.

Được phóng lên vào năm 1972 trong khuôn khổ chương trình khám phá sao Kim của Liên Xô, Kosmos 482 được thiết kế như một "chị em song sinh" với tàu Venera 8 – con tàu từng hạ cánh thành công xuống bề mặt sao Kim chỉ vài tháng sau đó.

Tuy nhiên, do sự cố kỹ thuật ở tầng đẩy trên của tên lửa Soyuz, Kosmos 482 không đạt đủ vận tốc để thoát khỏi lực hút của Trái Đất. Kết quả, thay vì trở thành sứ giả nhân loại đến sao Kim, con tàu bị kẹt trong quỹ đạo hình elip quanh Trái Đất, trôi dạt vô định suốt hơn nửa thế kỷ.

Trớ trêu thay, trong khi Venera 8 hoàn thành sứ mệnh lịch sử, truyền dữ liệu quý giá từ bề mặt sao Kim trong 50 phút trước khi bị thiêu rụi, thì Kosmos 482 mãi là kẻ “lạc đường”. Đến năm 1981, phần thân chính của tàu rơi vào khí quyển Trái Đất và bị đốt cháy. Tuy nhiên, mô-đun hạ cánh với khả năng chịu nhiệt cực cao vẫn tiếp tục lặng lẽ tồn tại trên quỹ đạo thấp.

Mô-đun hạ cánh – Cỗ máy bền bỉ thách thức thời gian

Mô-đun hạ cánh của Kosmos 482 được thiết kế để chịu đựng khí quyển khắc nghiệt của sao Kim, nơi nhiệt độ có thể lên tới 460°C và áp suất gấp 90 lần Trái Đất. Với khối lượng khoảng 495 kg, cao 1 mét, cấu trúc của nó gần như “miễn nhiễm” với sự khắc nghiệt của không gian và thời gian.

Giới chuyên gia nhận định, nếu được trục vớt, mô-đun này có thể vẫn còn nguyên vẹn. Theo Hiệp ước Không gian của Liên Hợp Quốc, mọi mảnh vỡ còn lại nếu tìm thấy sẽ thuộc về Nga.

Lời cảnh báo từ không gian: Rác vũ trụ ngày càng gia tăng

Dù vụ rơi của Kosmos 482 kết thúc một cách êm đềm, nó tiếp tục dấy lên lo ngại về lượng rác vũ trụ đang ngày một gia tăng quanh Trái Đất. Hiện có hơn 30.000 mảnh rác không gian lớn đang được theo dõi, cùng hàng nghìn mảnh nhỏ khác trôi nổi mà con người gần như không thể kiểm soát.

Những vụ rơi không kiểm soát không phải chuyện hiếm. Trước đó, thế giới từng chứng kiến tầng tên lửa Long March 5B của Trung Quốc rơi xuống Bờ Biển Ngà, Borneo và Ấn Độ Dương; mảnh vỡ từ tên lửa SpaceX rơi trúng nông trại ở Mỹ và Australia.

Dù xác suất bị thương do sự cố kiểu này được đánh giá là rất thấp – khoảng 0,4 trên 10.000 theo Aerospace Corporation nhưng các nhà khoa học cảnh báo, nếu không có các giải pháp quản lý rác vũ trụ hiệu quả, sự an toàn của các chuyến bay vũ trụ, vệ tinh và thậm chí cả con người sẽ ngày càng bị đe dọa.

Câu chuyện của Kosmos 482 không chỉ là một chương khép lại trong lịch sử chinh phục không gian mà còn là lời nhắc nhở rõ ràng: Trái Đất đang dần trở thành điểm “hạ cánh” bất đắc dĩ của những công trình bỏ quên trên quỹ đạo.