BHXH Việt Nam: Tình hình thực hiện công tác 5 tháng đầu năm 2022

Kết quả đạt được

Về số người tham gia

- Số người tham gia BHXH do BHXH tỉnh Quảng Bình quản lý là 104.568 người, tăng 478 người so với cuối năm 2021, trong đó:

+ Tham gia BHXH bắt buộc 70.625 người, tăng 383 người so với cuối năm 2021, đạt 93,9% kế hoạch BHXH Việt Nam giao. BHXH tỉnh đã phối hợp với Sở KHĐT, Cục Thuế tỉnh rà soát, nắm bắt kịp thời các doanh nghiệp và cơ bản đã khai thác triệt để 100% doanh nghiệp, lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.

+ Tham gia BHXH tự nguyện 33.943 người, tăng 95 người so với cuối năm 2021, đạt 76% kế hoạch BHXH Việt Nam giao; đạt 8,2% so với lực lượng lao động trong độ tuổi lao động (vượt gấp 8,2 lần so với mục tiêu của Nghị quyết số 28/NQ-TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đề ra), cao hơn khoảng 5% so với tỷ lệ bình quân chung toàn quốc.

- Tham gia BHYT: 810.510 người, giảm 6.240 người so với cuối năm 2021, đạt 98,9% kế hoạch BHXH Việt Nam giao và đạt tỷ lệ bao phủ dân số là 89,3%.

- Tham gia BHTN do BHXH tỉnh Quảng Bình quản lý: 62.744 người, tăng 393 người so với cuối năm 2021, đạt 93,1% kế hoạch BHXH Việt Nam giao.

Ảnh minh họa

Về số thu, số nợ BHXH, BHYT, BHTN

Trong 5 tháng đầu năm thu được 790.637 triệu đồng, đạt 36,1% kế hoạch thu BHXH Việt Nam giao, tăng 16.144 triệu đồng so với cùng kỳ năm 2021.

Nợ BHXH, BHYT, BHTN được kiểm soát tốt, tỷ lệ nợ hằng tháng trong 5 tháng đầu năm 2022 đều giảm so với cùng kỳ năm trước. Tổng số nợ đến hết tháng 5/2022 là 84.531 triệu đồng, chiếm 3,85% kế hoạch thu BHXH Việt Nam giao, giảm 4,01% so với cùng kỳ năm trước.

Về giải quyết chế độ BHXH, BHTN

BHXH tỉnh đã tiếp nhận và giải quyết hồ sơ hưởng chế độ BHXH, BHTN chính xác, kịp thời và đúng đối tượng theo quy định, cụ thể:

Trong 5 tháng đầu năm 2022, BHXH tỉnh thực hiện chi trả đầy đủ, kịp thời, an toàn cho 47.489 người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng; 21.483 lượt người hưởng chế độ BHXH ngắn hạn; 3.343 người hưởng trợ cấp BHXH một lần; 1.124 người hưởng trợ cấp BHTN, hỗ trợ học nghề 259 người, hỗ trợ bồi dưỡng nâng cao kỹ năng nghề 454 người. Tổng số chi BHXH, BHTN là 1.239.851 triệu đồng.

Công tác chi chế độ BHXH, BHTN được thực hiện đa dạng, linh hoạt; đặc biệt là đẩy mạnh phương thức chi trả không dùng tiền mặt, đến hết tháng 5/2022 có 59,9% người nhận các chế độ BHXH, BHTN qua tài khoản cá nhân tại khu vực đô thị, đạt 99,8% kế hoạch BHXH Việt Nam giao năm 2022; người hưởng chế độ BHXH, BHTN hài lòng về cách thức tổ chức chi trả, thời gian, cơ sở vật chất và thái độ phục vụ.

Về thanh toán chi phí khám chữa bệnh (KCB) BHYT

Công tác khám chữa bệnh BHYT trên địa bàn tỉnh được triển khai đồng bộ từ Trạm Y tế tuyến xã đến bệnh viện tuyến Trung ương để phục vụ người bệnh BHYT; 100% Trạm y tế tuyến xã thực hiện KCB BHYT, tiếp tục triển khai KCB BHYT đối với các cơ sở y tế ngoài công lập có đủ điều kiện KCB BHYT theo quy định đã tạo thuận lợi cho người dân đi KCB bằng thẻ BHYT.

BHXH tỉnh phối hợp với Sở Y tế trong việc quy hoạch nơi KCB ban đầu; tham mưu UBND tỉnh giao Kế hoạch sử dụng quỹ khám chữa bệnh BHYT trên địa bàn tỉnh. Kết hợp giám định chủ động và giám định điện tử; phân tích số liệu trên Hệ thống Thông tin giám định BHYT; thống kê, theo dõi tiến độ chi quỹ KCB và thông báo kịp thời một số chỉ số chi KCB BHYT diễn biến bất thường (như: tỷ lệ bệnh nhân vào điều trị nội trú, ngày điều trị bình quân, bình quân xét nghiệm, CĐHA, thuốc trong 01 lần khám bệnh ngoại trú, 01 lần điều trị nội trú …), nguyên nhân làm tăng chi KCB và thông báo cho từng cơ sở KCB biết để có giải pháp điều chỉnh. Tổ chức kiểm tra định kỳ, đột xuất người bệnh BHYT đang điều trị nội trú trong và ngoài giờ hành chính tại các cơ sở KCB BHYT. Qua kiểm tra đã chấn chỉnh kịp thời những tồn tại hạn chế trong chỉ định sử dụng Quỹ BHYT, đảm bảo chi ngày càng tiết kiệm và hiệu quả.

Kết quả, trong 5 tháng đầu năm 2022, thanh toán chi phí KCB BHYT cho 325.350 lượt người (trong đó: KCB ngoại trú 286.756 lượt người; KCB nội trú 38.594 lượt người). Tỷ lệ liên thông dữ liệu chi phí KCB BHYT đạt 99,8%, trong đó dữ liệu gửi kịp thời trong ngày lên hệ thống giám định và thanh toán điện tử BHYT đạt 98,2%. Chi KCB BHYT 238.115 triệu đồng, bằng 34,71% kế hoạch Chính phủ giao năm 2022, giảm 10,09% so với cùng kỳ năm trước.

Về công tác thanh tra, kiểm tra

Công tác thanh tra, kiểm tra được chú trọng thực hiện đúng theo quy định, góp phần thực hiện nghiêm chính sách BHXH, BHYT, BHTN và bảo vệ quyền lợi của người tham gia có hiệu quả. Trong 5 tháng đầu năm 2022, BHXH tỉnh thực hiện kiểm tra nội bộ 02 BHXH cấp huyện; thanh tra, kiểm tra 58 đơn vị sử dụng lao động (SDLĐ); kiểm tra 08 đại lý thu, đại diện chi trả. Qua thanh tra, kiểm tra đã chấn kịp thời các đơn vị trong việc thực hiện chính sách BHXH, BHTN, BHYT, đặc biệt là đề nghị đăng ký tham gia BHXH đối với 08 lao động với số tiền truy đóng BHXH, BHTN 145 triệu đồng; thu hồi 3,8 tỷ đồng tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN; thu hồi 45 triệu đồng tiền chi BHXH sai quy định.

Về lập hồ sơ kiến nghị khởi tố hình sự: Trong giai đoạn 2020 - đến tháng 5 năm 2022, BHXH tỉnh đã chuyển hồ sơ qua cơ quan Công an để điều tra, khởi tố đối với 09 đơn vị nợ đóng kéo dài không chấp hành kết luận thanh tra, kiểm tra. Trong đó, cơ quan Cảnh sát điều tra đã khởi tố 02 đơn vị; không khởi tố vụ án hình sự, đình chỉ giải quyết kiến nghị 07 đơn vị. Qua công tác kiến nghị khởi tố đã thu hồi hơn 958 triệu đồng tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN.

Về cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số trong quản lý, điều hành

BHXH tỉnh triển khai kịp thời các quy định về cải cách thủ tục hành chính theo quy định của BHXH Việt Nam. Đặc biệt để phục vụ người tham gia và thụ hưởng ngày càng tốt hơn, BHXH tỉnh đã tăng năng suất và cường độ lao động để giảm hơn 10% thời gian giải quyết các TTHC so với quy định của BHXH Việt Nam, trong đó cấp lại thẻ BHYT do hỏng, mất rút ngắn từ 01 ngày làm việc xuống còn 0,5 ngày, cấp lại thẻ BHYT do điều chỉnh thông tin rút ngắn từ 03 ngày làm việc xuống còn 0,5 ngày.

Triển khai kịp thời các quy định về chuyển đổi số của BHXH Việt Nam, góp phần xây dựng, hoàn thiện kho cơ sở dữ liệu CSDL Quốc gia về bảo hiểm; luôn sẵn sàng liên thông, chia sẻ dữ liệu với các sở, ban, ngành liên quan để phục vụ yêu cầu quản lý chung và phục vụ doanh nghiệp, người dân. Ứng dụng hệ thống phần mềm liên thông để giải quyết tất cả các lĩnh vực nghiệp vụ của cơ quan BHXH. Triển khai giao dịch điện tử. Triển khai Hệ thống tương tác đa phương tiện giữa người tham gia BHXH, BHYT với cơ quan BHXH. Tiếp tục triển khai giám định và thanh toán trên Hệ thống thông tin giám định BHYT liên thông từ Trạm y tế xã. Đặc biệt từ năm 2020, BHXH tỉnh đã đẩy mạnh triển khai cài đặt và sử dụng ứng dụng VssID - BHXH số trên thiết bị di động; đến hết tháng 5/2022, toàn tỉnh có 262.306 người sử dụng ứng dụng VssID-BHXH số, đạt 35,9% trên tổng số người tham gia BHXH, BHYT.

Đến nay 100% TTHC trong lĩnh vực BHXH, BHYT được cung cấp trực tuyến ở mức độ 4, doanh nghiệp, người dân có thể giao dịch với cơ quan BHXH toàn tỉnh 24/24 giờ, 7/7 ngày.

Về công tác hỗ trợ doanh nghiệp, người lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19

Xác định đây là 1 nhiệm vụ quan trọng giúp người lao động khắc phục khó khăn, ổn định cuộc sống, hỗ trợ người sử dụng lao động giảm chi phí, duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, góp phần ổn định chính trị xã hội và phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn tỉnh. Trong thời gian qua, BHXH tỉnh đã tập trung mọi nguồn lực để triển khai các chính sách hỗ doanh nghiệp, người lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19, kết quả đến hết ngày 31/5/2022:

a) Hỗ trợ theo Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 09/4/2020 và Nghị quyết số 154/NQ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ

Giải quyết tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất cho 92 đơn vị SDLĐ với 2.738 lao động với số tiền tạm dừng đóng là 7.211 triệu đồng.

b) Hỗ trợ theo Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 01/7/2021 của Chính phủ

- Xác nhận danh sách cho 7.369 lao động của 616 đơn vị SDLĐ để lập hồ sơ đề nghị UBND tỉnh phê duyệt danh sách hỗ trợ kinh phí do bị thiệt hại của Covid-19 từ NSNN. Xác nhận danh sách cho 7.810 lao động để đơn vị sử dụng lao động vay vốn trả lương cho người lao động phục hồi sản xuất và để được hỗ trợ, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm.

- Giảm mức đóng vào quỹ BHTNLĐ-BNN 10.368 triệu đồng cho 35.447 lao động của 2.731 đơn vị SDLĐ. Tạm dừng đóng vào Quỹ Hưu trí, tử tuất trong 06 tháng là 1.755 triệu đồng cho 230 lao động của 06 đơn vị SDLĐ.

c) Hỗ trợ người lao động, người SDLĐ bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 từ quỹ BHTN theo Nghị quyết số 116/NQ-CP ngày 24/9/2021 của Chính phủ

Chỉ trong 5 ngày kể từ ngày Nghị quyết số 116/NQ-CP có hiệu lực, BHXH tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh ban hành văn bản chỉ đạo; ban hành quy trình hồ sơ giải quyết thống nhất trên toàn tỉnh. Tuyên truyền và gửi thông báo đến 100% đơn vị sử dụng lao động trong diện được hỗ trợ; đồng thời thông báo đến NLĐ biết về chính sách hỗ trợ này để làm thủ tục đề nghị hưởng hỗ trợ từ quỹ BHTN. Kết quả, đến hết tháng 12/2021, BHXH tỉnh đã hoàn thành chi hỗ trợ từ quỹ BHTN cho 46.854 lao động với số tiền 117.248 triệu đồng; đến hết tháng 5/2022 thực hiện giảm mức đóng BHTN 12 tháng cho 2.830 đơn vị sử dụng lao động là 22,4 tỷ đồng, đạt 100% đơn vị sử dụng lao động thuộc diện được hỗ trợ.

d) Hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động theo Quyết định số 08/2022/QĐ-TTg ngày 28/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ

Xác nhận danh sách cho 05 lao động của 02 đơn vị SDLĐ để lập hồ sơ đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động từ nguồn NSNN.

Về Công tác truyền thông: Trong 5 tháng đầu năm, BHXH tỉnh tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền về chính sách BHXH, BHYT, BHTN. Bên cạnh duy trì các hoạt động tuyên truyền bằng phát hành các ấn phẩm, phát sóng, đăng tải các tin, bài, phóng sự trên Đài phát thanh và Truyền hình Quảng Bình, Báo Quảng Bình, Tạp chí sinh hoạt Chi bộ và trên các phương tiện thông tin đại chúng, truyên truyền thông qua hệ thống loa phát thanh của các xã, phường, thị trấn, thôn, bản, tiểu khu; đã chú trọng tuyên truyền theo chiến dịch, theo chủ đề và truyền thông cao điểm như: Phối hợp với Bưu điện tỉnh tổ chức Lễ phát động ra quân hưởng ứng Tháng vận động triển khai BHXH toàn dân năm 2022; phối hợp với Bưu điện tỉnh, UBND cấp xã tổ chức 157 Hội nghị tuyên truyền phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình trực tiếp, qua đó phát triển được 1.915 người tham gia BHXH tự nguyện.

Tồn tại, hạn chế và nguyên nhân

- Trong những năm qua, số người tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh đã có sự tăng trưởng vượt bậc, tính đến hết tháng 5 năm 2022 đã đạt 8,2% so với lực lượng lao động trong độ tuổi lao động, vượt 8,2 lần so với mục tiêu của Nghị quyết số 28/NQ-TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đề ra. Tuy nhiên, vẫn chưa tương xứng với tiềm năng của tỉnh, còn 91,8%, tương ứng 308.309 người chưa tham gia.

Bên cạnh đó, trong 5 tháng đầu năm 2022, mặc dù số người tham gia BHXH tự nguyện tăng so với cuối năm 2021 nhưng mức tăng trưởng chưa cao. Trong đó, đã khai thác được 4.239 người tham gia BHXH tự nguyện nhưng do số người tham gia giảm mạnh, lên đến 4.144 người dẫn đến số người tham gia BHXH tự nguyện tính đến hết tháng 5/2022 chỉ tăng 95 người so với cuối năm 2021.

- Tỷ lệ bao phủ BHYT chưa bền vững, số người tham gia BHYT tính đến hết tháng 5/2022 là 810.510 người tham gia BHYT, giảm 6.240 người so với cuối năm 2021.

Nguyên nhân do khách quan là chủ yếu:

- Nguyên nhân thuộc về chính sách: Chính sách BHXH tự nguyện chưa thực sự hấp dẫn, thu hút được đối tượng tham gia. Theo quy định, BHXH bắt buộc được hưởng 5 chế độ dài hạn và ngắn hạn, tuy nhiên người tham gia BHXH tự nguyện chỉ được hưởng 02 chế độ là hưu trí và tử tuất, điều này làm giảm tính hấp dẫn và hạn chế mong muốn tham gia BHXH tự nguyện. Mặt khác, trong thời gian dài nhà nước không có chính sách hỗ trợ người dân tham gia BHXH tự nguyện. Từ ngày 01/01/2018, nhà nước hỗ trợ đối với người tham gia BHXH tự nguyện theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn, nhưng mức hỗ trợ còn thấp, cụ thể bằng 30% đối với người thuộc hộ nghèo, 25% đối với người hộ cận nghèo, 10% đối với các đối tượng khác, còn đối tượng tham gia BHXH bắt buộc được người sử dụng lao động đóng đến 63,63% mức đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất. Trong khi đó, quy định điều kiện về thời gian tối thiểu đóng BHXH để hưởng lương hưu là 20 năm, như vậy là còn khá dài, chưa thu hút người dân tham gia BHXH tự nguyện.

- Việc tham gia BHXH tự nguyện, BHYT phụ thuộc rất lớn vào điều kiện kinh tế của người tham gia, tuy nhiên đời sống của nhiều người dân trên địa bàn tỉnh còn gặp khó khăn do thường xuyên bị ảnh hưởng nặng nề của thiên tai, dịch bệnh. Một nguyên nhân khác: Đối với BHYT, từ tháng 01/2022 giảm 9.087 người tham gia BHYT do không tiếp tục được NSNN đóng 100% mức đóng BHYT vì không được công nhận là các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển theo Quyết định số 36/QĐ-TTg ngày 13/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ; đối với BHXH tự nguyện, từ tháng 01/2022 mức đóng BHXH tự nguyện tối thiểu tăng hơn gấp đôi do áp dụng mức chuẩn nghèo nông thôn làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện tăng từ 700.000 đồng lên 1.500.000 đồng (quy định tại Nghị định số 07/2021/NĐ-CP của Chính phủ). Vì vậy, công tác phát triển người tham gia BHYT, BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn.

Nhiệm vụ, công tác trọng tâm trong 7 tháng cuối năm 2022

Phát huy những kết quả đạt được, khắc phục những mặt còn hạn chế, ngoài những nhiệm vụ thường xuyên, trong 8 tháng cuối năm 2022 cần tập trung thực hiện những nhiệm vụ, công tác trọng tâm như sau:

1. Tiếp tục tập trung mọi nguồn lực để thực hiện có hiệu quả các mục tiêu, giải pháp của Nghị quyết số 28-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về cải cách chính sách BHXH và Nghị quyết số 20-NQ/TW về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới. Phấn đấu hoàn thành xuất sắc các chỉ tiêu, kế hoạch về thu, phát triển đối tượng, chi các chế độ BHXH, BHYT của BHXH Việt Nam, HĐND tỉnh, UBND tỉnh giao. Tham mưu kịp thời cho Tỉnh uỷ, UBND tỉnh để lãnh đạo, chỉ đạo; phối hợp chặt chẽ với các Sở, ban, ngành có liên quan, UBND các huyện, thị xã, thành phố thực hiện có hiệu quả chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh.

2. Tập trung thực hiện công tác thu, phát triển người tham gia BHXH, BHYT. Trong đó cần chú trọng tiếp tục kiện toàn hệ thống Đại lý thu BHXH, BHYT, mở rộng việc thu BHXH tự nguyện; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị chức năng xác định số lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc; triệt để khai thác các doanh nghiệp đã đăng ký với cơ quan thuế nhưng chưa tham gia BHXH trên địa bàn toàn tỉnh. Tăng cường thực hiện các biện pháp đôn đốc thu nợ, chủ động chuyển hồ sơ sang cơ quan Công an để xử lý theo quy định của pháp luật.

3. Tăng cường công tác giám định chi phí KCB BHYT, nhất là tập trung kiểm soát chi phí KCB BHYT đối với các cơ sở KCB có cảnh báo từ Hệ thống thông tin giám định, phát hiện những vấn đề bất thường trong chi KCB để tiến hành kiểm tra, giám định chuyên đề đối với các cơ sở KCB BHYT và kiên quyết từ chối thanh toán chi phí bất hợp lý, không đúng quy định. Phối hợp với Sở Y tế nâng cao hiệu quả công tác quản lý mua sắm, sử dụng và thanh toán chi phí thuốc, vật tư y tế đối với người có thẻ BHYT.

4. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về chính sách BHXH, BHYT; tập trung vào nhóm đối tượng là nông dân, lao động khu vực phi chính thức. Đồng thời, thường xuyên chủ động thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng về số liệu, kết quả thực hiện chính sách BHXH, BHTN, BHYT, đặc biệt là tình trạng trốn đóng, nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN và tình hình lạm dụng quỹ BHXH, BHYT của các đơn vị, doanh nghiệp, cơ sở KCB BHYT trên địa bàn tỉnh.

5. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, nhất là cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng phục vụ, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, giải quyết chế độ BHXH, BHYT, BHTN.

6. Tăng cường công tác kiểm tra và thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHTN, BHYT; đồng thời phối hợp chặt chẽ với các Sở, ban, ngành tổ chức thanh tra, kiểm tra liên ngành. Trong đó, tập trung thanh tra, kiểm tra các đơn vị, doanh nghiệp đang cố tình trốn đóng, nợ đóng BHXH, BHTN và các cơ sở KCB tăng chi quỹ KCB BHYT; kiên quyết xử lý những hành vi vi phạm.