Luật Bảo hiểm xã hội 2024 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 với nhiều thay đổi quan trọng liên quan đến điều kiện hưởng và trợ cấp một lần khi nghỉ hưu. Theo Khoản 1 Điều 68 của luật này, lao động nam có thời gian đóng BHXH trên 35 năm và lao động nữ đóng trên 30 năm sẽ được nhận thêm khoản trợ cấp một lần bên cạnh lương hưu hàng tháng.
| Điều chỉnh điều kiện hưởng lương hưu cũng như tăng trợ cấp một lần |
Khoản trợ cấp một lần này được chia thành hai trường hợp, mỗi trường hợp có cách tính riêng theo quy định tại Khoản 2 Điều 68 Luật BHXH 2024. Trường hợp thứ nhất áp dụng cho người lao động đủ điều kiện nghỉ hưu đúng tuổi và hoàn tất thủ tục hưởng lương hưu. Trong trường hợp này, mỗi năm đóng BHXH vượt mức quy định sẽ được nhận thêm 0,5 lần mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH. Đây là cách tính vẫn được giữ nguyên từ Luật BHXH 2014.
Trường hợp thứ hai áp dụng cho những người lao động dù đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng vẫn tiếp tục đóng BHXH. Những năm đóng thêm sau tuổi nghỉ hưu sẽ được tính mức trợ cấp cao hơn, cụ thể mỗi năm đóng thêm sẽ được hưởng 2 lần mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH. Đây là sự thay đổi quan trọng, giúp mức trợ cấp một lần tăng gấp 4 lần so với quy định trước đây.
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội hướng dẫn công thức tính cụ thể như sau:
Giả sử, ông D. làm việc trong điều kiện lao động bình thường. Đến thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu, ông có tổng thời gian đóng BHXH là 38 năm. Tuy nhiên, thay vì nghỉ việc hưởng lương hưu ngay, ông D. tiếp tục làm việc và đóng BHXH thêm 3 năm trước khi chính thức nghỉ hưu.
Tổng thời gian tham gia BHXH của ông D. khi nghỉ hưu là 41 năm. Do đó, ngoài khoản lương hưu hàng tháng, ông sẽ nhận được khoản trợ cấp một lần với cách tính như sau:
- 3 năm đóng BHXH vượt mức 35 năm trước thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu, mỗi năm được tính bằng 0,5 lần mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, tương ứng: 3 x 0,5 = 1,5.
- 3 năm đóng BHXH vượt mức 35 năm sau thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu, mỗi năm được tính bằng 2 lần mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, tương ứng: 3 x 2 = 6.
Tổng số trợ cấp một lần ông D. được nhận là 7,5 lần mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.
Sơn Tùng