Bài 3: Kế hoạch lợi nhuận, chiến lược kinh doanh - Những con số không thể bỏ qua!

Chuyên gia ‘mách nước’ cách đọc và phân tích kế hoạch kinh doanh

Theo các chuyên gia, để hiểu đúng kế hoạch kinh doanh tại ĐHCĐ, cổ đông cần tập trung vào phần tóm tắt kế hoạch, trong đó doanh nghiệp sẽ trình bày sứ mệnh, tầm nhìn và mục tiêu cốt lõi. Điều này giúp xác định doanh nghiệp đang hướng đến điều gì và có triển vọng phát triển hay không.

Báo cáo tài chính cung cấp các chỉ tiêu quan trọng giúp đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Lợi nhuận gộp (Gross Profit Margin) phản ánh khả năng kiểm soát chi phí sản xuất; nếu tỷ suất này cao và ổn định, doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh. Lợi nhuận ròng (Net Profit Margin) đo lường mức lợi nhuận thực tế sau khi trừ chi phí, thuế và lãi vay, giúp đánh giá khả năng sinh lời và tái đầu tư.

Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh (Operating Cash Flow) cho thấy tính thanh khoản; nếu doanh nghiệp có lợi nhuận cao nhưng dòng tiền âm, có thể là dấu hiệu cảnh báo tài chính. Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu (D/E Ratio) đánh giá mức độ đòn bẩy tài chính, quá cao có thể gây rủi ro thanh khoản.

Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) thể hiện hiệu quả sử dụng vốn; nếu ROE cao và ổn định, doanh nghiệp tạo ra giá trị tốt cho cổ đông. Cuối cùng, EPS (Earnings Per Share) đo lường thu nhập trên mỗi cổ phiếu, giúp định giá cổ phiếu và đánh giá tiềm năng tăng trưởng dài hạn.

Bên cạnh đó, cần xem xét phân tích thị trường. Một doanh nghiệp có nghiên cứu sâu sắc về ngành nghề, đối thủ cạnh tranh và xu hướng tiêu dùng sẽ có lợi thế cạnh tranh bền vững hơn. Cùng với đó, mô hình kinh doanh cũng cần được đánh giá: doanh thu đến từ đâu, khách hàng mục tiêu là ai và các kênh phân phối hoạt động như thế nào. Nếu mô hình này có sự đổi mới, khả năng tăng trưởng sẽ cao hơn.

Chiến lược kinh doanh và phát triển là yếu tố quan trọng tiếp theo. Doanh nghiệp có kế hoạch mở rộng sản phẩm, dịch vụ không? Họ tập trung vào thị trường nội địa hay muốn mở rộng ra quốc tế? Một chiến lược rõ ràng và có tính khả thi sẽ giúp doanh nghiệp đạt được tăng trưởng bền vững.

Quan trọng nhất trong kế hoạch kinh doanh là báo cáo tài chính dự kiến. Nhà đầu tư cần xem xét doanh thu, lợi nhuận, dòng tiền và vốn đầu tư. Nếu doanh nghiệp đặt ra các chỉ tiêu tài chính quá tham vọng mà không có kế hoạch cụ thể để đạt được, cổ đông cần thận trọng.

Theo chuyên gia Nguyễn Thị Kỳ Duyên (Công ty CP Chứng khoán An Bình), nhà đầu tư cần đặc biệt quan tâm đến kết quả kinh doanh, bao gồm doanh thu, lợi nhuận và biên lợi nhuận gộp. Một số câu hỏi quan trọng: Doanh thu có đến từ hoạt động kinh doanh chính hay không? Tốc độ tăng trưởng doanh thu/lợi nhuận hàng năm như thế nào? Biên lợi nhuận gộp có ổn định không? Nếu doanh thu tăng nhưng lợi nhuận giảm, có thể doanh nghiệp đang gặp vấn đề về chi phí hoặc hiệu quả hoạt động.

Bên cạnh đó, cơ cấu tài chính thể hiện mức độ bền vững của doanh nghiệp. Nhà đầu tư cần xem xét tỷ lệ nợ vay so với vốn chủ sở hữu để đánh giá mức độ rủi ro tài chính. Nếu tỷ lệ nợ quá cao, doanh nghiệp có thể gặp khó khăn khi lãi suất tăng.

Chỉ số tài chính cơ bản của VietnamnAirline (HVC), dữ liệu lấy từ Firade.kinhtechungkhoan.vn. Đây là Trung tâm dữ liệu của Tạp chí Kinh tế Chứng khoán Việt Nam

Chuyên gia cho rằng, dòng tiền từ hoạt động kinh doanh cũng là yếu tố quan trọng. Nếu doanh nghiệp có lợi nhuận cao nhưng dòng tiền hoạt động sản xuất kinh doanh liên tục âm, đây là dấu hiệu tiềm ẩn rủi ro. Đối với cổ đông quan tâm đến cổ tức, dòng tiền chi trả cổ tức và lợi nhuận giữ lại cũng cần được theo dõi.

Ngoài BCTC, các giải pháp thực hiện mục tiêu doanh thu, lợi nhuận cũng cần được đánh giá dựa trên nguồn lực, thị trường và bối cảnh kinh tế vĩ mô. Nếu doanh nghiệp đặt mục tiêu lợi nhuận tăng mạnh nhưng không có chiến lược rõ ràng hoặc dựa trên giả định không chắc chắn, kế hoạch này có thể không thực tế.

‘Đo’ tham vọng của doanh nghiệp

Theo các chuyên gia, một kế hoạch kinh doanh hợp lý cần đảm bảo tính khả thi, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp đặt mục tiêu quá tham vọng hoặc quá thận trọng, cả hai đều có thể dẫn đến những hệ lụy tiêu cực.

Khi doanh nghiệp đặt kế hoạch quá tham vọng, họ có thể đưa ra các chỉ tiêu doanh thu, lợi nhuận tăng trưởng vượt xa khả năng thực tế. Nếu không đạt được kế hoạch đề ra, giá cổ phiếu có thể giảm mạnh, gây mất niềm tin từ cổ đông. Ngoài ra, để đạt mục tiêu quá cao, doanh nghiệp có thể mở rộng đầu tư quá mức, sử dụng đòn bẩy tài chính cao, làm tăng rủi ro mất cân đối dòng tiền.

Ngược lại, khi doanh nghiệp đặt kế hoạch quá thận trọng, họ có thể đánh mất cơ hội tăng trưởng. Nếu kế hoạch kinh doanh quá thấp, doanh nghiệp sẽ không tận dụng được lợi thế cạnh tranh, khiến tốc độ phát triển bị chậm lại. Điều này có thể làm cổ đông và nhà đầu tư mất kiên nhẫn, đặc biệt khi họ mong đợi một chiến lược tăng trưởng mạnh mẽ hơn.

Khi tiếp cận, phân tích kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp, cổ đông hay nhà đầu tư có thể tham khảo các nguồn uy tín về dữ liệu để nhanh chóng đánh giá các chỉ số trong báo cáo. Mới đây, Tạp chí Kinh tế Chứng khoán Việt Nam đã ra mắt Chuyên trang Fitrade.kinhtechungkhoan.vn, nơi cung cấp kho dữ liệu đa dạng, từ vĩ mô đến chi tiết, đồ họa trực quan, hấp dẫn giúp nhà đầu tư nắm bắt được 'sức khỏe' của doanh nghiệp một cách nhanh chóng.

Do đó, một kế hoạch kinh doanh cần cân bằng giữa tham vọng và thực tế, dựa trên dữ liệu chính xác và xu hướng thị trường. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp đạt được tăng trưởng bền vững mà còn duy trì niềm tin từ cổ đông và nhà đầu tư.

Theo khảo sát của Tạp chí điện tử Kinh tế Chứng khoán Việt Nam, trước thềm ĐHĐCĐ, bức tranh kế hoạch kinh doanh năm 2025 phản ánh rõ sự phân hóa giữa doanh nghiệp tham vọng tăng trưởng mạnh và doanh nghiệp thận trọng trước rủi ro.

Một số doanh nghiệp đặt mục tiêu đầy tham vọng như Tổng công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc (HoSE: KBC) với doanh thu 10.000 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 3.200 tỷ đồng, lần lượt tăng gấp 3 và 7 lần so với năm 2024. Tổng Công ty Viglacera (HoSE: VGC) cũng hướng đến doanh thu 14.437 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 1.743 tỷ đồng, tăng 57%.

Trong khi đó, một số doanh nghiệp lại chọn cách tiếp cận thận trọng hơn. Vietnam Airlines (HoSE: HVN) giảm mục tiêu doanh thu xuống còn 95.600 tỷ đồng, lợi nhuận giảm 70%, chỉ còn 2.176 tỷ đồng, phản ánh sự thận trọng trước những thách thức của ngành hàng không.

Kinh Bắc City (KBC) nằm trong số những doanh nghiệp đặt mục tiêu kinh doanh đầy tham vọng cho năm 2025. Quan sát cho thấy, ở các năm trước KBC nhiều lần đặt mục tiêu cao nhưng không hoàn thành với nhiều lý do

Các doanh nghiệp ngành dầu khí cũng dè dặt trong mục tiêu kinh doanh năm 2025. Tổng Công ty Cổ phần Khoan và Dịch vụ Khoan Dầu khí (HoSE: PVD) dự báo doanh thu giảm 20%, xuống còn 7.200 tỷ đồng, trong khi lợi nhuận sau thuế giảm 16%, còn 530 tỷ đồng. Tổng Công ty Vận tải Dầu khí (HoSE: PVT) cũng đưa ra kế hoạch lợi nhuận trước thuế giảm 33%, chỉ còn 1.200 tỷ đồng.

Cùng xu hướng thận trọng, CTCP Phân bón Dầu khí Cà Mau (HoSE: DCM) cũng đề ra mục tiêu lợi nhuận giảm gần 50%, xuống 774 tỷ đồng, dù doanh thu dự kiến tăng nhẹ lên 13.983 tỷ đồng.

Việc đọc và phân tích kế hoạch kinh doanh không chỉ dừng lại ở các con số, mà còn cần xem xét chiến lược thực hiện, rủi ro tiềm ẩn và xu hướng thị trường. Nhà đầu tư thông minh không chạy theo kỳ vọng ngắn hạn mà cần có cái nhìn tổng thể, đánh giá khả năng thực tế của doanh nghiệp để đưa ra quyết định phù hợp. Trong bối cảnh thị trường biến động, việc cân bằng giữa tham vọng và thực tế chính là chìa khóa giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và tạo niềm tin vững chắc với cổ đông.