Apple đầu tư 500 triệu USD vào sản xuất đất hiếm tại Mỹ

Thỏa thuận này bao gồm việc mua nam châm đất hiếm và hợp tác phát triển dây chuyền tái chế, đang cho thấy một sự thay đổi trong tư duy của các gã khổng lồ công nghệ.

Nó không chỉ là việc lắp ráp sản phẩm ở đâu, mà là việc làm chủ toàn bộ vòng đời công nghệ của các thành phần cơ bản nhất, từ xử lý nguyên liệu thô đến tái chế và đào tạo nhân lực.

Cái tên "đất hiếm" có phần gây hiểu lầm. Các nguyên tố này không thực sự hiếm trong vỏ Trái Đất, nhưng công nghệ để khai thác và đặc biệt là xử lý chúng lại cực kỳ phức tạp và tập trung ở một vài nơi.

Trọng tâm của thỏa thuận này là nam châm vĩnh cửu dựa trên Neodymium (một nguyên tố đất hiếm), loại nam châm mạnh nhất được biết đến.

Trong một chiếc iPhone, những nam châm siêu nhỏ này là thành phần cốt lõi của các công nghệ tạo nên trải nghiệm người dùng, từ bộ truyền động trong loa, hệ thống ổn định quang học (OIS) cho camera, cho đến Taptic Engine tạo ra các phản hồi rung tinh tế.

Thách thức công nghệ lớn nhất không phải là khai thác mà là ở khâu xử lý. Tách 17 nguyên tố đất hiếm khác nhau ra khỏi quặng và tinh chế chúng thành kim loại có độ tinh khiết cao là một quá trình hóa-lý phức tạp, đòi hỏi trình độ kỹ thuật và cơ sở hạ tầng chuyên biệt.

Hiện tại, Trung Quốc kiểm soát tới 92% công suất xử lý toàn cầu, tạo ra một điểm nghẽn chiến lược cho mọi ngành công nghiệp công nghệ cao. Cơ sở mới của MP Materials tại Texas, được hỗ trợ bởi Apple, chính là một nỗ lực nhằm tái tạo và làm chủ công nghệ xử lý quan trọng này ngay trên đất Mỹ.

Công nghệ tái chế đất hiếm là một lĩnh vực đầy thách thức, đòi hỏi các phương pháp hóa học tiên tiến để tách và thu hồi các nguyên tố quý giá từ những bo mạch điện tử phức tạp.

Nếu thành công, nó sẽ tạo ra một nguồn cung đất hiếm chiến lược ngay trong nước, không bị ảnh hưởng bởi các biến động địa chính trị. Đây là bước đi hợp lý tiếp theo trong chiến lược của Apple, vốn đã sử dụng 30% vật liệu tái chế trong iPhone 16e và đưa đất hiếm tái chế vào nhiều dòng sản phẩm chính.

Một rào cản lớn hơn cả việc xây dựng nhà máy là việc đào tạo nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao. Sản xuất các linh kiện công nghệ cao đòi hỏi một lực lượng lao động có kỹ năng chuyên biệt về khoa học vật liệu, kỹ thuật hóa học và robot chính xác, những kỹ năng mà theo các chuyên gia, nước Mỹ đã thiếu hụt trong nhiều thập kỷ.

Chính CEO Tim Cook cũng từng mô tả lực lượng lao động ở Trung Quốc là sự kết hợp độc đáo giữa tay nghề thủ công và kỹ thuật robot tinh vi.

Do đó, việc Apple và MP Materials cam kết cung cấp các chương trình đào tạo là một bước đi nhỏ nhưng quan trọng, nhằm giải quyết nút thắt về nhân lực và xây dựng lại nền tảng chuyên môn cho ngành sản xuất quan trọng này tại Mỹ.