Ẩn số sau quyết định gây ngạc nhiên của Hòa Phát (HPG)

Quyết định đi ngược thị trường

Ngày 3/9, Hòa Phát Dung Quất bất ngờ thông báo điều chỉnh tăng giá thép cuộn cán nóng (HRC), động thái này nhanh chóng gây sự chú ý, khiến không ít thương nhân trong ngành ngỡ ngàng. Bởi lẽ, bước đi này diễn ra trong bối cảnh trái ngược với thị trường quốc tế, khi giá hợp đồng tương lai tại Trung Quốc đang theo chiều giảm.

Theo báo giá mới nhất, Hòa Phát nâng giá HRC loại SAE1006 hoặc SS400 giao tháng 11 lên khoảng 516 USD/tấn cfr miền Nam Việt Nam, tức tăng 11 USD/tấn so với tháng trước. Quy đổi theo tỷ giá Vietcombank (26.508 đồng/USD), mức giá này tương đương 13.930 đồng/kg, cao hơn 350 đồng/kg so với kỳ trước. Tại thị trường miền Bắc và miền Trung, mức tăng tương tự cũng được áp dụng, với giá HRC ở mức 13.900 đồng/kg cfr.

Sự điều chỉnh này trái ngược với xu thế chung, bởi thông thường giá HRC tại Việt Nam chịu ảnh hưởng trực tiếp từ diễn biến hợp đồng tương lai Trung Quốc. Trong khi đó, từ tháng 6 đến nay, giá hợp đồng tại thị trường lớn nhất châu Á này đã giảm trở lại sau giai đoạn phục hồi ngắn hạn.

Dù vậy, theo nhiều người bày tỏ quan điểm, việc Hòa Phát quyết định tăng giá đang phản ánh đúng xu hướng khi đây là thời điểm doanh nghiệp nhận được sự cộng hưởng từ cả tín hiệu quốc tế lẫn động lực nội địa.

Thị trường thép toàn cầu dù còn nhiều biến động nhưng đã có tín hiệu khởi sắc trở lại. Giá HRC Trung Quốc từng bật tăng khoảng 10% từ đáy tháng 6 nhờ việc nước này cắt giảm sản lượng tới 9,2% trong tháng 6. Bên cạnh đó, dự báo cho thấy giá nguyên liệu đầu vào như quặng sắt sẽ giảm thêm khi Trung Quốc co hẹp sản lượng, còn các nước xuất khẩu lớn như Australia và Brazil gia tăng cung ứng. Than cốc có khả năng đi ngang trong ngắn hạn và chỉ nhích lên vào cuối năm khi nhu cầu sưởi ấm quay trở lại.

Khi động lực nội địa tạo thế nâng đỡ

Trên bình diện nội địa, động lực phục hồi thể hiện rõ nét hơn. Đầu tiên phải kể đến là đầu tư công. Bộ Tài chính cho biết 7 tháng đầu năm 2025, giải ngân vốn đạt 388 nghìn tỷ đồng, tăng tới 33,8% so với cùng kỳ, tương đương 44% kế hoạch năm. Khi tiến độ sắp xếp lại các đơn vị hành chính đã đi vào ổn định, giai đoạn cuối năm được kỳ vọng sẽ chứng kiến bước tăng tốc mạnh mẽ hơn nữa.

Đặc biệt, dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam với tổng vốn đầu tư ước tính 1,7 triệu tỷ đồng sẽ tạo ra nhu cầu thép khổng lồ, ổn định trong dài hạn đến ít nhất 2030. Đây là yếu tố then chốt giúp các nhà sản xuất thép như Hòa Phát định hình chiến lược lâu dài, thậm chí đầu tư vào nhà máy thép hình chất lượng cao, dự kiến vận hành từ 2027 để phục vụ trực tiếp cho dự án này.

Không chỉ hạ tầng, lĩnh vực từng đóng băng nhiều năm là bất động sản cũng đang có những chuyển động tích cực. Trong 6 tháng đầu năm 2025, nhu cầu vật liệu xây dựng bật tăng ấn tượng: thép và xi măng cùng tăng 14%, gạch ốp lát tăng 19%. Các con số thống kê về dự án mới cũng khá lạc quan: 14 dự án nhà ở thương mại hoàn thành với hơn 3.800 căn hộ; 26 dự án mới được cấp phép với gần 15.800 căn; và 59 dự án đủ điều kiện mở bán, cung cấp gần 20.000 căn hộ ra thị trường. Việc tháo gỡ vướng mắc pháp lý, cùng với cơ chế đặc thù, đang tạo hiệu ứng dây chuyền từ dự án tái khởi động đến nhu cầu vật liệu tăng và kết quả cuối cùng là ngành thép hưởng lợi.

Một yếu tố quan trọng khác góp phần củng cố vị thế của Hòa Phát chính là chính sách bảo hộ. Việt Nam hiện áp thuế chống bán phá giá với thép Trung Quốc khá cao, dao động từ 23,1% đến 27,83% cho HRC và lên tới hơn 37% đối với thép tôn mạ. Nhờ vậy, các nhà sản xuất trong nước có khoảng không gian an toàn để điều chỉnh chiến lược giá bán mà không phải đối mặt với áp lực quá lớn từ hàng nhập khẩu giá rẻ.

Kết quả đã thấy rõ khi trong 6 tháng đầu năm 2025, sản xuất thép thành phẩm cả nước đạt 15,8 triệu tấn, tăng 9,7% so với cùng kỳ; lượng bán hàng đạt 15,7 triệu tấn, tăng hơn 10%. Trong đó, Hòa Phát tiếp tục duy trì được thị phần dẫn đầu thị trường nhờ khả năng cung ứng ổn định và bám sát nhu cầu hạ tầng, bất động sản.

Trong ngắn hạn, quyết định tăng giá HRC của Hòa Phát có thể gây bất ngờ cho giới thương mại, nhưng xét trên bức tranh lớn hơn, đó là sự phản ánh niềm tin vào triển vọng phục hồi của nhu cầu nội địa và chiến lược bảo vệ thị phần trong nước. Trong dài hạn, khi các dự án hạ tầng trọng điểm được đẩy mạnh và thị trường bất động sản hồi sinh, quyết định này có thể được nhìn nhận như một bước đi “ngược sóng” để chuẩn bị đón đầu chu kỳ tăng trưởng mới.