Ăn loại củ này 2 lần/tuần giúp thận khỏe, tim mạch bền và tuổi thọ tăng bất ngờ

Trong đời sống thường nhật, có những loại rau củ bình dân tưởng chừng chỉ là thực phẩm quen thuộc trong bữa cơm hằng ngày nhưng khi được nghiên cứu kỹ lưỡng lại mang trong mình giá trị dược liệu quý giá. Củ mài hay còn gọi là hoài sơn, chính là một trong số đó. Loại củ này không chỉ gắn bó lâu đời với người dân Việt Nam mà còn được y học cổ truyền xem như một "thần dược" giúp dưỡng thận, ổn định đường huyết và kéo dài tuổi thọ.

Từ loại củ dân dã đến vị thuốc quý

Củ mài vốn là loại dây leo mọc nhiều ở các vùng rừng núi phía Bắc nước ta. Rễ củ của nó có lớp vỏ ngoài xám nâu, bên trong chứa nhiều bột trắng. Sau khi thu hoạch, người dân thường rửa sạch, gọt vỏ rồi phơi hoặc sấy khô để làm thuốc.

Trong Đông y, củ mài đã xuất hiện từ hàng trăm năm trước với công dụng bổ tỳ, ích thận, sinh tân chỉ khát (giảm cảm giác khát nước, chữa tiểu đường). Ở nhiều vùng nông thôn, củ mài không chỉ là thực phẩm mà còn được đưa vào các bài thuốc gia truyền để chữa suy nhược cơ thể, tiêu chảy, ho hư hay đau nhức.

Ngày nay, khoa học hiện đại cũng đã chứng minh giá trị của loại củ bình dân này. Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng, 100g củ mài chứa 63,25% tinh bột, 6,75% protein, 0,45% lipid và gần 3% chất nhầy, cùng nhiều khoáng chất và hợp chất sinh học quan trọng như dioscin, allantoin, saponin, cholin, vitamin C, beta-carotene. Nhờ vậy, củ mài không chỉ là món ăn dân dã mà còn là "kho dự trữ dưỡng chất" thiên nhiên.

Những công dụng nổi bật đối với sức khỏe

Kiểm soát đường huyết, hỗ trợ bệnh tiểu đường

Trong y học cổ truyền, củ mài từ lâu đã được dùng chữa chứng “tiêu khát”, tương ứng với bệnh tiểu đường ngày nay. Khoa học hiện đại khẳng định, củ mài giúp cơ thể tăng tiết hormone GLP-1, kích thích tuyến tụy sản xuất insulin đồng thời bảo vệ các tế bào beta của tụy. Nhờ đó, nó giúp kiểm soát đường huyết sau bữa ăn, hạn chế tình trạng kháng insulin và giảm biến chứng tiểu đường.

Đặc biệt, chất xơ trong củ mài làm chậm quá trình chuyển tinh bột thành đường, kéo dài cảm giác no, giảm thèm tinh bột là điều rất có lợi cho người cần kiểm soát cân nặng.

Dưỡng thận, tăng cường sinh lực

Được xem là "thực phẩm dưỡng thận", củ mài thường có mặt trong các bài thuốc Đông y dành cho người suy thận, yếu sinh lý hoặc thường xuyên tiểu đục, tiểu nhiều lần. Công dụng bổ thận khí của củ mài không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn hỗ trợ duy trì sinh lực, đặc biệt ở nam giới.

Hỗ trợ tiêu hóa, bảo vệ dạ dày

Trong củ mài có các hoạt chất giúp duy trì enzyme Carbonic anhydrase, bảo vệ niêm mạc dạ dày và hạn chế viêm loét. Saponin (dioscin) có khả năng chống oxy hóa, giảm tổn thương đường ruột, trong khi diosgenin kích thích sự phát triển của lợi khuẩn, cải thiện hệ vi sinh vật đường ruột. Người thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa, đầy bụng hoặc viêm dạ dày có thể sử dụng củ mài như một liệu pháp hỗ trợ.

Chống oxy hóa, ngăn ngừa lão hóa

Củ mài giàu vitamin C, mangan và nhiều chất chống oxy hóa, có khả năng trung hòa gốc tự do, bảo vệ DNA, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như ung thư, tim mạch. Đồng thời, những chất này cũng làm chậm quá trình lão hóa, giữ cho cơ thể khỏe mạnh, dẻo dai hơn theo tuổi tác.

Hạ huyết áp, bảo vệ tim mạch

Thành phần kali dồi dào trong củ mài giúp cân bằng huyết áp, điều hòa nhịp tim. Vitamin B6 trong củ có vai trò hạn chế homocysteine là một loại axit amin gây tổn thương mạch máu, từ đó giảm nguy cơ xơ vữa động mạch, đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Bên cạnh đó, dioscorin trong củ mài còn giúp giãn mạch, cải thiện lưu thông máu.

Làm đẹp da, chống lão hóa sớm

Beta-carotene và vitamin C có trong củ mài kích thích sản sinh collagen, giữ cho da căng mịn và đàn hồi. Nhờ khả năng chống oxy hóa, củ mài giúp giảm nếp nhăn, ngăn ngừa đốm sạm mang lại làn da sáng khỏe từ bên trong.

Cách sử dụng củ mài hiệu quả

Người dân có thể dễ dàng đưa củ mài vào thực đơn hằng ngày:

Nấu cháo hoài sơn: Kết hợp củ mài khô với gạo, ý dĩ, liên nhục để bồi bổ cơ thể.

Hầm canh: Củ mài tươi hoặc khô có thể hầm cùng xương, gà để tăng cường dinh dưỡng.

Chè củ mài: Thái lát củ mài phơi khô, nấu chè thanh mát, vừa ngon miệng vừa bổ dưỡng.

Thuốc Đông y: Kết hợp với phục linh, sơn dược, trần bì… để trị chứng suy nhược, tiểu đường.

Lưu ý khi sử dụng

Dù có nhiều lợi ích, củ mài cũng cần được dùng đúng cách: Người có cơ địa quá lạnh hay tiêu chảy nên hạn chế ăn nhiều vì tính bình, hơi hàn của củ có thể gây khó chịu. Bệnh nhân đang dùng thuốc hạ đường huyết cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để tránh làm đường huyết hạ quá mức. Nên dùng củ mài với liều lượng vừa phải, 2–3 lần/tuần là hợp lý.

Từ một loại củ dân dã dễ tìm ngoài chợ quê, củ mài (hoài sơn) đã khẳng định vị thế đặc biệt trong cả ẩm thực và y học cổ truyền. Với khả năng dưỡng thận, kiểm soát đường huyết, bảo vệ tim mạch, chống oxy hóa và làm đẹp da, củ mài xứng đáng được gọi là "thuốc trường thọ" của người Việt.