86% doanh nghiệp lớn tại Việt Nam chủ động ứng dụng AI vào an ninh mạng
Khảo sát của IDC và Fortinet cho thấy 86% doanh nghiệp lớn tại Việt Nam đã ứng dụng AI trong an ninh mạng, nhưng vẫn đối mặt nhiều thách thức.
AI trở thành “lá chắn” mới của doanh nghiệp Việt
Theo khảo sát của IDC và công ty an ninh mạng Fortinet (Mỹ), hơn 8/10 doanh nghiệp lớn tại Việt Nam đã chủ động đưa trí tuệ nhân tạo (AI) vào vận hành hệ thống an ninh mạng. Tỷ lệ này đạt 86%, chỉ thấp hơn một chút so với mức trung bình 90% của khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Khảo sát được tiến hành từ tháng 2 đến tháng 4/2025, trên 550 lãnh đạo công nghệ tại 11 thị trường, trong đó có Việt Nam. Kết quả cho thấy, AI ngày càng đóng vai trò then chốt trong việc tăng tốc độ phát hiện, nâng cao độ chính xác và mở rộng khả năng ứng phó với các nguy cơ mạng.
Riêng tại Việt Nam, 52% tổ chức cho biết từng đối mặt với các mối đe dọa mạng có sự hỗ trợ bởi AI trong năm qua. Đáng chú ý, 54% ghi nhận số vụ tấn công tăng gấp đôi, 36% tăng gấp ba. Các cuộc tấn công này có điểm chung là khó phát hiện, thường tận dụng lỗ hổng trong giám sát, quản trị và quy trình nội bộ.
Phần lớn doanh nghiệp ứng dụng AI để tự động hóa phản ứng, dự đoán mối đe dọa, phân tích hành vi và hỗ trợ điều tra sự cố. AI tạo sinh cũng dần được chấp nhận, song chủ yếu dùng cho các tác vụ nhẹ như viết quy tắc phát hiện, cập nhật chính sách hay phát hiện tấn công lừa đảo. Dù vậy, niềm tin vào AI hoàn toàn tự động vẫn còn hạn chế, cần có sự kiểm soát từ con người.
Về ngân sách, gần 90% doanh nghiệp Việt Nam tăng chi tiêu cho an ninh mạng, nhưng chủ yếu ở mức khiêm tốn. 60% tăng dưới 5%, trong khi 30% tăng 5–10%. Ngoài ra, nhiều tổ chức vẫn áp dụng mô hình “một người nhiều việc”, chưa chuyên môn hóa, dẫn đến hiệu quả chưa như kỳ vọng.
Ông Simon Piff, Phó chủ tịch IDC châu Á – Thái Bình Dương, nhận định: “Các tổ chức không còn chỉ thử nghiệm với AI, mà đang tích hợp xuyên suốt từ phát hiện mối đe dọa, ứng phó sự cố đến thiết kế đội ngũ. Tuy nhiên, chiến lược và nguồn nhân lực vẫn cần thay đổi để bắt kịp tốc độ phát triển.”
Cơ hội lớn nhưng thách thức còn nhiều
Ông Nguyễn Gia Đức, Giám đốc Fortinet Việt Nam, cho rằng AI đang giúp doanh nghiệp Việt phát hiện nhanh hơn, ứng phó thông minh hơn và xây dựng hệ thống vận hành bền vững. Tuy nhiên, khi mối đe dọa ngày càng tinh vi, nhu cầu về các mô hình an ninh hội tụ và thích ứng trở nên cấp thiết.
Một báo cáo khác từ Synology ngày 1/10 cho thấy, gần 90% doanh nghiệp tại Đông Nam Á đã đầu tư chuyển đổi số. Tuy nhiên, 85% mới ở giai đoạn đầu, hơn 55% từng bị tấn công mạng, nhưng chỉ 22% tin vào khả năng khôi phục sau sự cố. Bà Thachawan Chinchanakarn, Giám đốc Synology khu vực Đông Nam Á, nhấn mạnh doanh nghiệp cần đầu tư hệ thống bảo mật ngay từ đầu, đồng thời triển khai giải pháp phân tích dữ liệu và cảnh báo sớm.
Theo Hiệp hội An ninh mạng quốc gia Việt Nam, năm 2024 cả nước ghi nhận 659.000 vụ tấn công mạng, ảnh hưởng tới gần một nửa cơ quan, doanh nghiệp. Riêng các đơn vị trọng yếu đã có hơn 74.000 cảnh báo, trong đó 83 chiến dịch APT có chủ đích.
Song song, báo cáo từ Amazon Web Services (AWS) cho thấy việc ứng dụng AI tại Việt Nam tăng nhanh. Tính đến 2025, khoảng 18% doanh nghiệp (tương đương 170.000 đơn vị) đã triển khai AI, tăng 39% so với năm trước. Dù đa phần mới dừng ở các tác vụ cơ bản, nhưng 61% doanh nghiệp ghi nhận doanh thu tăng trung bình 16% và 58% kỳ vọng tiết kiệm 20% chi phí nhờ AI.
Điều này cho thấy, AI không chỉ là công cụ bảo vệ, mà còn là đòn bẩy cho chuyển đổi số và tăng trưởng kinh doanh. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả bền vững, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược an ninh mạng bài bản, đầu tư ngân sách hợp lý và đào tạo nhân lực chuyên sâu, thay vì chỉ dựa vào công nghệ.