12 năm vất vả trồng giống quả "đặc sản Đài Loan", nông dân Hải Dương kiếm hàng trăm triệu mỗi năm, danh tiếng vang xa cả tỉnh

Mô hình trồng ổi lan tỏa từ một hộ tiên phong

Giữa tháng 5, tại thôn Bùng Dựa (xã Tuấn Việt, huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương), không khí tất bật tại vườn ổi lê của gia đình anh Vũ Văn Diện.

Anh Diện là người đầu tiên đưa giống ổi lê Đài Loan về trồng tại địa phương từ năm 2013. Khi đó, anh nhận chuyển đổi một mẫu đất sản xuất kém hiệu quả và trồng thử nghiệm cả táo và ổi lê. Kết quả sau một năm cho thấy táo chỉ thu một vụ, trong khi ổi cho trái quanh năm, dễ chăm sóc, ít sâu bệnh và thị trường tiêu thụ ổn định hơn. Chính vì thế, anh quyết định mở rộng diện tích trồng ổi. Đến năm 2016, diện tích vườn ổi đã đạt 1 mẫu và hiện tại là 1,8 mẫu.

“Chi phí trồng ổi lê thấp, cây lại cho thu hoạch ổn định trong 5 – 6 năm mới cần trồng lại. Tôi nhận thấy đây là hướng đi hiệu quả và đã vận động nhiều hộ dân trong thôn cùng chuyển đổi,” anh Diện chia sẻ. Trung bình mỗi năm, sau khi trừ chi phí, gia đình anh thu về trên 300 triệu đồng, mức thu nhập đáng kể đối với một hộ nông dân canh tác quy mô nhỏ.

Từ sự thành công của anh Diện, nhiều hộ trong thôn đã học theo. Ông Vũ Văn Tẹo, một trong những hộ đi sau đã cải tạo đất vườn để trồng ổi từ năm 2018. Thấy hiệu quả rõ rệt, ông nhanh chóng mở rộng lên 1,5 mẫu. Với năng suất bình quân 2 tấn/sào/năm và giá 15.000 – 18.000 đồng/kg, gia đình ông Tẹo thu lãi khoảng 200 triệu đồng mỗi năm.

Từ nông dân đến hợp tác xã và sản phẩm OCOP

Không chỉ dừng lại ở quy mô hộ gia đình, mô hình trồng ổi lê tại Bùng Dựa đã lan rộng toàn thôn với hơn 40 hộ tham gia, tổng diện tích gần 6 ha. Trung bình mỗi năm, vùng trồng này mang lại giá trị khoảng 4 tỷ đồng – cao hơn nhiều lần so với trồng lúa hay ngô trước đây. Đây là minh chứng cho thấy chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp hoàn toàn có thể nâng cao hiệu quả kinh tế ở vùng nông thôn.

Từ năm 2023, chính quyền xã Tuấn Việt đã phối hợp với Trung tâm Ứng dụng khoa học – công nghệ và Khảo nghiệm giống (Sở Khoa học và Công nghệ Hải Dương) để chuyển giao kỹ thuật chăm sóc ổi theo hướng bền vững. Những kỹ thuật như tỉa cành, phòng trừ sâu bệnh sinh học, sử dụng phân hữu cơ… đã giúp người dân giảm chi phí và hạn chế tác động đến môi trường.

Cùng năm, xã vận động thành lập Tổ hợp tác trồng ổi lê theo tiêu chuẩn VietGAP với sự tham gia của 40 hộ dân. Hội Nông dân xã và các cơ quan chuyên môn của huyện cũng vào cuộc hỗ trợ kỹ thuật, cấp mã vùng trồng, hướng dẫn sản xuất an toàn theo VietGAP và GlobalGAP.

Năm 2024, ổi lê Tuấn Việt chính thức được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao. Đây là bước ngoặt quan trọng, giúp nâng cao giá trị và mở rộng thị trường cho sản phẩm.

Mở rộng tiêu thụ, tăng giá trị, bảo vệ người nông dân

Sau khi được công nhận OCOP, sản phẩm ổi lê Tuấn Việt đã được giới thiệu trên các sàn thương mại điện tử, xuất hiện tại các cửa hàng nông sản sạch, siêu thị mini trong và ngoài tỉnh. Nhiều hộ dân cũng chủ động sử dụng nền tảng số như Facebook, TikTok để livestream bán hàng, đưa sản phẩm đến gần hơn với người tiêu dùng.

“Ổi có tem truy xuất nguồn gốc rõ ràng, chất lượng đảm bảo, nên giờ bà con không còn lo bị thương lái ép giá. Giá bán ổn định, thị trường mở rộng, đầu ra vững chắc hơn trước rất nhiều,” một hộ dân trong tổ hợp tác cho biết.

Ngoài giá trị kinh tế trực tiếp, mô hình này còn tạo ra việc làm ổn định cho nhiều lao động tại chỗ, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường khi người dân chuyển sang sử dụng phân hữu cơ, thuốc sinh học và sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn.

Cây ổi lê đang khẳng định vị thế là cây trồng chủ lực mới, giúp người nông dân Tuấn Việt nâng cao thu nhập, từng bước hình thành vùng sản xuất chuyên canh có giá trị gia tăng cao. Trong tương lai, nếu được tiếp tục đầu tư bài bản và xây dựng thương hiệu, đây có thể là sản phẩm đặc trưng, đại diện cho nông nghiệp Hải Dương trên bản đồ nông sản Việt Nam.