Dự án trên trục Bắc - Nam, với tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 67 tỷ USD (tương đương hơn 1.700.000 tỷ đồng), được xác định là một trong những dự án trọng điểm quốc gia. Dự án đang nhận được sự quan tâm lớn từ các cấp quản lý và cộng đồng.
| Hình ảnh minh họa. |
Đề án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đã được nghiên cứu từ gần 15 năm trước. Thời điểm đó, với GDP của Việt Nam chỉ khoảng 147 tỷ USD, tổng mức đầu tư dự kiến 56 tỷ USD chiếm trên 38% GDP và đẩy nợ công lên gần 57% GDP, gần chạm ngưỡng cho phép. Do vậy, việc thực hiện dự án khi đó gặp nhiều trở ngại.
Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, nền kinh tế Việt Nam đã đạt quy mô dự kiến trên 465 tỷ USD trong năm nay, gấp hơn ba lần so với năm 2010. Việc đầu tư 67 tỷ USD vào đường sắt tốc độ cao tương đương khoảng 14% GDP, một con số khả thi hơn nhiều so với trước đây. Nhu cầu vận tải tăng cao cùng với khả năng cân đối nguồn lực tài chính tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc triển khai dự án.
Theo , dự án sẽ được thực hiện theo hình thức đầu tư công, với nguồn vốn đến từ các kênh như ngân sách Trung ương, vốn góp từ các địa phương, trái phiếu Chính phủ và vốn vay. Để bắt đầu, năm 2025, dự án cần khoảng 538 tỷ đồng, số tiền này đã được Bộ Giao thông Vận tải cân đối từ các nguồn vốn đầu tư công trung hạn hiện có.
Ngoài ra, trong quá trình xây dựng và vận hành, sẽ kêu gọi sự tham gia của các doanh nghiệp vào việc đầu tư các khu dịch vụ, thương mại tại các nhà ga và phương tiện khai thác nhằm tối ưu hóa lợi ích kinh tế. Điều này không chỉ giảm áp lực tài chính cho nhà nước mà còn tạo điều kiện phát triển các ngành dịch vụ liên quan.
Ông Lê Hoàng Anh, Đại biểu tỉnh Gia Lai, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát tổng mức đầu tư, đảm bảo an toàn nợ công và thu xếp nguồn vốn hợp lý. Ông cũng lưu ý rằng giai đoạn 2025-2035 là thời điểm có nhiều dự án đầu tư công khác cần nguồn vốn lớn, do đó việc phân bổ nguồn lực cho dự án đường sắt tốc độ cao phải được cân nhắc kỹ lưỡng.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư dự kiến báo cáo Chính phủ và trình Quốc hội kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030, trong đó có phần vốn dành riêng cho dự án đường sắt tốc độ cao. Theo Bộ Tài chính, việc đầu tư dự án này đến năm 2030 vẫn đảm bảo các tiêu chí an toàn về nợ công, nợ Chính phủ và nợ quốc gia.
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam được kỳ vọng sẽ tạo bước đột phá trong hệ thống giao thông vận tải quốc gia, giảm áp lực cho đường bộ và hàng không, đồng thời kết nối hiệu quả các khu vực kinh tế trọng điểm.
Ngọc Nhi