Giữa triền đồi heo hút, người nông dân Lào Cai đã ươm nên thương hiệu trà "đặc sản" giá trị hàng trăm triệu đồng
Mô hình đặc biệt này đang trở thành điểm sáng của nông dân vùng cao Lào Cai.
Hành trình vượt khó của người phụ nữ Mông nơi triền đồi
Sinh ra và lớn lên ở thôn Pang Cáng (xã Văn Chấn, tỉnh Lào Cai), chị Chang Thị Ly, người dân tộc Mông, là một trong những hội viên phụ nữ tiêu biểu trong phong trào phát triển kinh tế nông thôn. Bằng nghị lực và tinh thần dám nghĩ dám làm, chị đã vươn lên thoát nghèo, làm giàu từ cây chè Shan tuyết – loại chè đặc sản gắn bó bao đời với người dân vùng cao.
Những năm đầu lập nghiệp, cuộc sống của vợ chồng trẻ gặp nhiều khó khăn. Đất canh tác ít, lại chủ yếu là đồi dốc, cây ngô, sắn năng suất thấp khiến thu nhập chẳng đủ trang trải cuộc sống. Không cam chịu, năm 2003, chị Ly bắt đầu đi thu mua chè tươi để bán cho các xưởng chế biến trong vùng.
Sau nhiều năm lăn lộn cùng nghề, chị nhận ra cây chè là nguồn thu nhập ổn định nhất. Đến năm 2006, vợ chồng chị quyết định đầu tư phát triển 2 ha chè Shan tuyết gồm 1 ha được gia đình cho và 1 ha cải tạo từ đất nương kém hiệu quả. Nhờ chăm chỉ học hỏi kỹ thuật từ người đi trước, đồi chè của gia đình phát triển xanh tốt, năng suất cao, mang lại nguồn thu vượt trội so với các loại cây trồng khác.
Không dừng lại ở việc bán chè tươi, năm 2010, chị Ly đầu tư 20 triệu đồng xây dựng nhà xưởng nhỏ và mua máy sao, máy vò để tự chế biến trà khô tại nhà. Bước chuyển này giúp gia đình chủ động sản xuất và nâng cao giá trị sản phẩm. Từ đó, sản phẩm trà Shan tuyết mang thương hiệu gia đình chị dần có chỗ đứng trên thị trường địa phương.
Khi nông dân làm chủ công nghệ và xây dựng thương hiệu trà vùng cao
Những năm gần đây, trước nhu cầu ngày càng cao của thị trường, gia đình chị Ly đầu tư thêm máy sao và máy sấy trà công suất 25 kg/mẻ, vừa mở rộng quy mô vừa đảm bảo chất lượng. Ngoài nguyên liệu từ đồi nhà, chị còn thu mua búp chè tươi của hàng chục hộ dân xung quanh, góp phần tạo việc làm và thu nhập cho cộng đồng.
Hiện mỗi năm, cơ sở của chị sản xuất 2–3 tấn trà khô, doanh thu hơn 600 triệu đồng/năm. Sản phẩm được phân loại theo chất lượng, trong đó trà chế biến từ búp tươi 1 tôm 2 lá và 1 tôm 3 lá có giá 200–350 nghìn đồng/kg, còn trà thượng hạng từ búp 1 tôm 1 lá đạt giá 600 nghìn đến 1 triệu đồng/kg.
Khi du lịch địa phương khởi sắc, chị Ly nhanh nhạy mở rộng hướng đi mới. Từ năm 2020, gia đình chuyển hướng sản xuất trà phục vụ du khách, nghiên cứu kỹ thuật ép bánh, sấy ống nứa, làm hồng trà, trà túi lọc… nhằm nâng cao giá trị sản phẩm. Song song, chị chú trọng thiết kế bao bì, nhãn mác bắt mắt, phù hợp thị hiếu người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh.
Nhờ sự đổi mới và tư duy làm kinh tế hiện đại, sản phẩm trà Shan tuyết của nông dân Chang Thị Ly đã trở thành đặc sản du lịch được du khách tìm mua mỗi khi đến Lào Cai. Không chỉ giúp gia đình có cuộc sống ổn định, mô hình của chị còn tạo động lực cho nhiều phụ nữ vùng cao học tập, mạnh dạn phát triển kinh tế từ chính nghề truyền thống.
Câu chuyện khởi nghiệp của chị Ly là minh chứng cho hình ảnh người nông dân hiện đại – biết đổi mới, biết nắm bắt thị trường, để từ những triền đồi heo hút, hương trà Shan tuyết vẫn lan tỏa khắp nơi như niềm tự hào của đất và người vùng cao Lào Cai.