Cà Mau phát huy tiềm lực kinh tế biển, hướng tới thành trung tâm tăng trưởng mới ở cực Nam Tổ quốc

Kinh tế biển được định vị là trụ cột phát triển của Cà Mau trong giai đoạn mới

Cà Mau hôm nay không còn là “vùng đất tận cùng”, mà đang định hình vị thế “địa đầu hướng Nam”, biểu tượng cho ý chí tiên phong và khát vọng phát triển bền vững. Dự thảo Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I (2025–2030) nhấn mạnh: Phát triển mạnh mẽ kinh tế biển, đặc biệt là năng lượng tái tạo, khai thác và nuôi trồng thủy sản, du lịch biển đảo gắn với bảo vệ chủ quyền quốc gia.

Với ba mặt giáp biển, đường bờ dài hơn 310 km và vùng đặc quyền kinh tế rộng 120.000 km², Cà Mau nằm trong bốn ngư trường trọng điểm của cả nước. Hiện toàn tỉnh có hơn 5.253 tàu khai thác thủy sản, tổng công suất 808.604 KW, trong đó 100% tàu lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS). Sản lượng thủy sản khai thác và nuôi trồng 9 tháng năm 2025 ước đạt 907.186 tấn, bằng 71,5% kế hoạch, tăng 5,9% so với cùng kỳ.

Không chỉ khai thác, Cà Mau còn hướng đến phát triển chuỗi giá trị hoàn chỉnh: từ đánh bắt – chế biến – logistics – xuất khẩu. Dự án Cảng tổng hợp lưỡng dụng Hòn Khoai vừa khởi công được xem là “nút giao chiến lược”, mở ra cửa ngõ mới cho hàng hóa ĐBSCL ra biển lớn. Cảng nước sâu này có thể tiếp nhận tàu trọng tải lớn, giúp rút ngắn hành trình vận chuyển, giảm chi phí logistics, đồng thời định vị Cà Mau thành trung tâm kết nối hàng hải quốc tế.

Cùng với đó, các dịch vụ hậu cần nghề cá và cảng cá Sông Đốc, Rạch Gốc, Gành Hào đang được đầu tư mở rộng, đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc. Các đảo như Hòn Chuối, Hòn Đá Bạc dần trở thành “điểm tựa” cho đội tàu xa bờ, hình thành mạng lưới hậu cần rộng khắp, bảo đảm an toàn, hiệu quả cho ngư dân.

Theo ông Tô Hoài Phương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, Cà Mau đang chuyển hướng từ “khai thác nhiều” sang “khai thác thông minh”. Tỉnh tập trung đầu tư cảng cá, khu neo đậu, hạ tầng nghề cá gắn với tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số. Mục tiêu là xây dựng Cà Mau trở thành địa phương mạnh về biển, có hạ tầng hiện đại, kết nối thuận lợi trong nước và quốc tế.

Cà Mau hiện có hơn 80 nhà máy chế biến thủy sản xuất khẩu, công suất thiết kế gần 500.000 tấn/năm, khẳng định vị thế trung tâm chế biến thủy sản lớn nhất Việt Nam. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản chiếm tỷ trọng cao trong tổng kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh, là “trụ cột kinh tế” của vùng cực Nam Tổ quốc.

Song song đó, năng lượng tái tạo đang mở ra “chân trời mới” cho kinh tế biển Cà Mau. Với tốc độ gió trung bình 6,5–7 m/s, hơn 2.500 giờ nắng/năm, địa phương có điều kiện thuận lợi phát triển điện gió, điện mặt trời và điện sinh khối. Các dự án điện gió ven biển Tân Thuận, Hòa Bình 1, Khai Long... đang góp phần hình thành hành lang năng lượng sạch dọc bờ biển Tây Nam.

Ông Nguyễn Chí Thiện, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh, cho biết: Cà Mau đã trình Bộ Công Thương Đề án Xuất khẩu điện, với mục tiêu đến năm 2031 đạt 2.000 MW, năm 2035 là 3.000 MW và đến năm 2040 là 5.000 MW. Đây là bước đi chiến lược để Cà Mau trở thành trung tâm năng lượng sạch của khu vực.

Kết nối hạ tầng, khai thác tài nguyên xanh và năng lượng sạch

Sau hợp nhất với Bạc Liêu, không gian kinh tế của tỉnh Cà Mau được mở rộng đáng kể, tạo thế “liên hoàn biển – rừng – đô thị”. Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan chia sẻ khi dự lễ hợp nhất tỉnh: “Kể từ hôm nay, Cà Mau không còn “xa lắm”, mà là “mũi thuyền xé sóng” - mở đầu cho một hành trình phát triển mới”.

Cà Mau hướng đến phát triển trở thành trung tâm logistics biển, cảng trung chuyển quốc tế, đô thị năng lượng và du lịch sinh thái biển. Quy hoạch phát triển các đảo Hòn Khoai, Hòn Chuối, Hòn Đá Bạc sẽ được triển khai theo hướng “đa năng, hiệu quả và bền vững”: kết hợp khai thác kinh tế với bảo vệ tài nguyên, quốc phòng và an ninh biển đảo.

Theo Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hồ Hải, phát triển kinh tế biển là “nguồn lực chiến lược” để Cà Mau trở thành động lực tăng trưởng của Đồng bằng sông Cửu Long. Tỉnh sẽ tiếp tục hiện đại hóa ngành thủy sản, đẩy mạnh logistics ven biển, đồng thời phát triển du lịch sinh thái – trải nghiệm biển đảo gắn với giáo dục truyền thống. “Tư duy mới, cách làm mới sẽ biến vị trí địa lý thành lợi thế cạnh tranh”, ông Hải nhấn mạnh.

Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Hồ Trung Việt cho biết: Từ ‘tận cùng’ sang ‘địa đầu’ không chỉ là thay đổi cách gọi, mà là chuyển biến căn bản về tư duy phát triển. Đó là cách Cà Mau khẳng định giá trị chiến lược trong phát triển kinh tế biển, năng lượng, du lịch và cảng biển.

Cà Mau hôm nay là hình ảnh của một vùng đất đang chuyển mình, từ “điểm cuối bản đồ” trở thành “điểm đầu của tầm nhìn mới”. Với hạ tầng đang dần hoàn thiện, hành lang kinh tế ven biển mở rộng, cùng chiến lược phát triển năng lượng sạch, du lịch sinh thái, thủy sản công nghệ cao, Cà Mau đang từng bước khẳng định vai trò trung tâm kinh tế biển của vùng Tây Nam và mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Minh Phương