Sau những ngày ngập lụt ở Hà Nội, ngành bảo hiểm sẽ ra sao?
Bảo hiểm thực tế không phải ngành kém hấp dẫn, song lại đặc biệt không phù hợp với những nhà đầu tư cá nhân còn non trẻ kinh nghiệm.
Lợi nhuận phụ thuộc vào thiên tai và sự kiện bất khả kháng
Trong những ngày vừa qua, Hà Nội chìm trong mưa lớn do ảnh hưởng của cơn bão số 10, nhiều tuyến phố ngập sâu, có nơi nước dâng đến nửa bánh xe thậm chí hơn. Điều này đồng nghĩa với việc hàng loạt công ty bảo hiểm sẽ phải chi trả số tiền bồi thường khổng lồ cho khách hàng có xe bị hư hỏng do ngập nước. Đây là một ví dụ minh chứng điển hình cho sự bất định của ngành bảo hiểm, một lĩnh vực vốn được coi là “khó đoán” nhất trên thị trường chứng khoán.
Theo các chuyên gia, bảo hiểm thực tế không phải ngành kém hấp dẫn, song lại đặc biệt không phù hợp với những nhà đầu tư cá nhân còn non trẻ kinh nghiệm. Có hai lý do then chốt giải thích cho điều này.
Điểm đặc thù của doanh nghiệp bảo hiểm là lợi nhuận chịu tác động mạnh từ các biến cố bất ngờ. Khi một trận lũ, một cơn bão hay một chuỗi tai nạn hàng loạt xảy ra, chi phí bồi thường lập tức phình to, có thể “thổi bay” toàn bộ lợi nhuận của cả quý, thậm chí cả năm.
Ngược lại, trong những năm bình yên, không có thiên tai lớn, doanh nghiệp bảo hiểm lại ghi nhận lợi nhuận rất tốt nhờ số phí thu vào. Điều này tạo ra một chu kỳ lợi nhuận đầy biến động, quý này lãi cao, quý sau lỗ đậm, hoàn toàn không thể dự đoán.
Ở tầm nhìn dài hạn, bảo hiểm vẫn có khả năng sinh lời nhờ công thức tính phí bù trừ rủi ro. Tuy nhiên, sự biến động cực đoan trong ngắn hạn khiến cổ phiếu ngành này trở thành lựa chọn nhiều rủi ro, đặc biệt với những nhà đầu tư cá nhân thiếu kiên nhẫn hoặc không đủ khả năng “nằm im” chờ chu kỳ mới.
Thông tin quan trọng khó tiếp cận
Khác với các ngành như ngân hàng, chứng khoán hay thép, nơi những dữ liệu sản xuất, doanh số, giá nguyên liệu được công khai và dự báo tương đối chính xác, bảo hiểm lại có một cơ chế vận hành rất “kín”.
Động lực tăng giá mạnh mẽ nhất của cổ phiếu bảo hiểm thường đến từ các thương vụ M&A (mua bán, sáp nhập), bởi điều đó giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô, thị phần và gia tăng kỳ vọng định giá. Tuy nhiên, các thông tin M&A này thường chỉ được công bố chính thức khi đã ở giai đoạn cuối, tức là thị trường đã phản ánh phần lớn vào giá. Nhà đầu tư cá nhân gần như không thể nắm bắt trước để đi trước dòng tiền.
Trong khi đó, lợi nhuận hàng năm của doanh nghiệp bảo hiểm lại phụ thuộc vào các biến số khó dự báo, như số vụ tai nạn, thiên tai, dịch bệnh… khiến việc định giá càng thêm phức tạp.
Lời khuyên cho nhà đầu tư
Từ hai đặc thù trên, các chuyên gia cho rằng nếu bạn là nhà đầu tư cá nhân, bảo hiểm không phải lĩnh vực lý tưởng để tham gia. Không phải vì ngành này không tốt, trên thực tế bảo hiểm vẫn là “cỗ máy in tiền” dài hạn nhờ cơ chế phí, tuy nhiên với những biến động ngắn hạn và sự khó tiếp cận thông tin quan trọng khiến nhà đầu tư cá nhân rất dễ “đuối sức” nếu kỳ vọng lướt sóng hay thu lợi ổn định.
Nếu vẫn lựa chọn nắm giữ cổ phiếu bảo hiểm, hãy chuẩn bị tâm thế chấp nhận sự bất định khi có thể lãi đột biến trong một năm bình yên và cũng có thể thua lỗ nặng sau một mùa bão lũ. Đó chính là đặc trưng của ngành và cũng là bài học đầu tư mà không phải ai cũng thấu hiểu.