Những điểm cần biết khi sử dụng bảo hiểm y tế theo hộ gia đình
Mức đóng BHYT hộ gia đình sẽ tính theo mức tham chiếu, giảm dần cho từng thành viên, giúp chia sẻ chi phí và mở rộng quyền lợi khám chữa bệnh.
Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) 2024 chính thức có hiệu lực, mang đến nhiều thay đổi quan trọng trong cách tính mức đóng BHYT hộ gia đình. Điểm mới nổi bật là mức đóng không còn căn cứ vào lương cơ sở như trước mà chuyển sang áp dụng mức tham chiếu do Chính phủ quy định.
Mức đóng mới theo thành viên hộ gia đình
Khoản 11 Điều 1 Luật BHYT 2024 quy định: các thành viên hộ gia đình cùng tham gia BHYT trong năm tài chính sẽ được giảm trừ mức đóng theo thứ tự:
Người thứ nhất đóng tối đa bằng 6% mức tham chiếu.
Người thứ hai, ba, bốn lần lượt đóng bằng 70%, 60% và 50% mức đóng của người thứ nhất.
Từ người thứ năm trở đi, mức đóng chỉ còn 40% của người thứ nhất.
Mức tham chiếu hiện được xác định dựa trên lương cơ sở, vốn đang giữ ở mức 2.340.000 đồng/tháng theo Nghị định 73/2024/NĐ-CP. Trường hợp chính sách tiền lương thay đổi, Chính phủ sẽ công bố mức tham chiếu cụ thể để áp dụng.
Như vậy, từ 1/7/2025, người tham gia BHYT hộ gia đình sẽ có mức đóng tối đa cao hơn so với hiện hành, nhưng vẫn được giảm trừ theo số lượng thành viên cùng tham gia, giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho cả hộ.
Quyền lợi khi tham gia BHYT hộ gia đình
Ngoài ưu đãi về mức đóng, người tham gia BHYT hộ gia đình còn được hưởng nhiều quyền lợi:
- Cấp thẻ BHYT điện tử và quyền lựa chọn, thay đổi nơi khám chữa bệnh ban đầu trong 15 ngày đầu mỗi quý.
- Chi trả chi phí khám chữa bệnh (KCB) trong phạm vi quyền lợi theo thẻ.
- Hưởng quyền lợi đầy đủ khi cấp cứu tại bất kỳ cơ sở KCB nào.
- Được giải thích, cung cấp thông tin về chế độ BHYT, cũng như quyền khiếu nại, tố cáo khi có vi phạm.
Mức hưởng được tính khác nhau tùy trường hợp. Nếu đi KCB đúng tuyến, quyền lợi được chi trả theo quy định. Nếu khám chữa bệnh trái tuyến hoặc tại cơ sở không ký hợp đồng BHYT, mức chi trả tối đa được tính theo lương cơ sở, ví dụ: 351.000 đồng cho KCB ngoại trú và 1.170.000 đồng cho KCB nội trú. Trường hợp ở bệnh viện tuyến tỉnh hoặc tuyến chuyên sâu, mức chi trả có thể cao hơn, lên tới 2,5 lần lương cơ sở (tương đương 5.850.000 đồng).
Mua và đóng BHYT hộ gia đình
Người dân có thể đăng ký mua mới hoặc gia hạn BHYT hộ gia đình bằng nhiều cách:
- Trực tiếp tại UBND xã, phường, bưu điện, hội phụ nữ hoặc cơ quan BHXH nơi cư trú.
- Thông qua Cổng dịch vụ công quốc gia, Cổng BHXH Việt Nam hoặc ứng dụng ngân hàng.
Hồ sơ cần có tờ khai tham gia BHYT (mẫu TK1-TS) và thẻ BHYT của các thành viên khác trong hộ (nếu có). Người đại diện hộ gia đình có thể lựa chọn đóng theo 3, 6 hoặc 12 tháng. Với các hình thức trực tuyến, công dân cần tài khoản định danh VNeID mức 2 để đăng nhập.
Sau khi hoàn tất, người tham gia sẽ nhận biên lai đóng tiền và giấy chứng nhận tham gia BHYT, trong đó ghi rõ thời hạn sử dụng thẻ.
Lưu ý quan trọng
-Người tham gia lần đầu hoặc gián đoạn từ 90 ngày trở lên sẽ phải chờ 30 ngày sau khi đóng mới được sử dụng thẻ.
-Cần gia hạn thẻ trước khi hết hạn để đảm bảo quyền lợi không bị gián đoạn.
-Tuyệt đối không cho người khác mượn thẻ hoặc sử dụng thẻ của người khác.
Việc thay đổi cách tính mức đóng từ 1/7/2025 được kỳ vọng sẽ bảo đảm công bằng hơn, đồng thời khuyến khích toàn bộ thành viên trong hộ gia đình cùng tham gia BHYT, vừa giảm áp lực tài chính, vừa tăng cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cho mọi người.