Bộ Tài chính nêu loạt giải pháp quyết liệt thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công

Chiều 6/9, tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 8/2025, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương đã thông tin về tình hình thực hiện giải ngân vốn đầu tư công, đồng thời đưa ra nhiều kiến nghị nhằm thúc đẩy tiến độ trong những tháng cuối năm.

Theo Thứ trưởng, về kế hoạch vốn năm 2025, nếu không tính số vốn cân đối ngân sách địa phương giao tăng là 141.341 tỷ đồng, tổng số vốn đã được phân bổ là 846.100 tỷ đồng, đạt 95,65% so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Tuy nhiên, vẫn còn 38.485,5 tỷ đồng vốn ngân sách trung ương chưa phân bổ chi tiết, chiếm 4,35% tổng số vốn. Về giải ngân, tính đến ngày 31/8, ước thực hiện đạt 409.174,5 tỷ đồng, tương đương 39,9% kế hoạch, đạt 46,3% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương thẳng thắn chỉ ra, tiến độ giải ngân còn nhiều hạn chế do một loạt nguyên nhân. Các dự án liên quan đến việc sắp xếp đơn vị hành chính, chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp đang gặp khó vì bộ máy cấp xã chưa được kiện toàn kịp thời, thiếu ban quản lý dự án chuyên trách, dẫn đến nhiều dự án phải tạm dừng để rà soát hoặc điều chỉnh vốn. Công tác giải phóng mặt bằng vẫn là nút thắt lớn khi việc xác định giá đất, nguồn gốc sử dụng đất và quy trình thu hồi đất còn phức tạp; giá vật liệu xây dựng biến động mạnh, nguồn cung khan hiếm cũng làm đội chi phí. Trong khi đó, tiến độ lập và phê duyệt các quy hoạch chi tiết, chỉ giới đường đỏ còn chậm, do thủ tục rườm rà và sự phối hợp thiếu đồng bộ giữa các cơ quan.

Đối với các dự án ODA, nhiều thủ tục đầu tư, đấu thầu quốc tế kéo dài, trong khi công tác giải phóng mặt bằng cũng phát sinh nhiều vướng mắc. Một số bộ ngành và địa phương vẫn phải tập trung xử lý chứng từ giải ngân từ tài khoản đặc biệt của kế hoạch năm 2024, dẫn tới chậm triển khai kế hoạch vốn 2025. Ngoài ra, yếu tố khách quan như thời tiết diễn biến phức tạp cũng ảnh hưởng đáng kể đến tiến độ thi công công trình.

Để đạt được mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch, Bộ Tài chính cho biết cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Đối với mô hình chính quyền hai cấp, Bộ đề nghị các bộ, ngành liên quan sớm hoàn thiện khung pháp lý về phân cấp, phân quyền, hướng dẫn việc thành lập đơn vị sự nghiệp công lập tại cấp xã, đồng thời ban hành các quy định cụ thể để cấp xã có thể thực hiện vai trò chủ đầu tư. Song song với đó, việc phân bổ chi tiết toàn bộ vốn đầu tư công năm 2025 cần được hoàn tất trước ngày 30/9, đi kèm kế hoạch và chỉ tiêu giải ngân theo từng tháng, quý.

Đặc biệt, đối với các công trình trọng điểm quốc gia, nhất là trong lĩnh vực giao thông vận tải, Bộ Tài chính kiến nghị các bộ, ngành và địa phương tập trung nguồn lực thực hiện theo đúng chỉ đạo tại báo cáo số 401/TB-VPCP ngày 6/8/2025. Với các dự án ODA, các cơ quan chủ quản cần đẩy nhanh hoàn thiện thủ tục, bám sát tiến độ và kịp thời tháo gỡ khó khăn trong quá trình triển khai. Ở cấp địa phương, việc đẩy mạnh thu ngân sách, rà soát nhu cầu thực tế và chủ động điều chỉnh nguồn vốn trong các chương trình mục tiêu quốc gia cũng được nhấn mạnh.

Bộ Tài chính đồng thời yêu cầu nghiêm túc thực hiện chế độ báo cáo, cập nhật đầy đủ dữ liệu trên Hệ thống thông tin quốc gia về đầu tư công theo Thông tư 37/2025/TT-BTC và Quyết định 1544/QĐ-TTg. Với những biện pháp quyết liệt và đồng bộ này, cơ quan quản lý kỳ vọng tiến độ giải ngân vốn đầu tư công sẽ được cải thiện rõ rệt trong những tháng cuối năm, góp phần quan trọng vào thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước.

Khánh Linh