Đề xuất xem xét điều chỉnh hướng tuyến đường sắt cao tốc Bắc - Nam
Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam đoạn qua tỉnh này dài hơn 103 km với 3 ga, 1 depot, 3 trạm bảo dưỡng.
Kiến nghị điều chỉnh để giảm ảnh hưởng hạ tầng và công trình trọng điểm
Thực hiện chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ và Bộ Xây dựng về chủ trương đầu tư dự án đường sắt cao tốc trên trục Bắc – Nam, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã yêu cầu các sở, ngành và địa phương liên quan chủ động rà soát, chuẩn bị các điều kiện triển khai theo tiến độ.
Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi từ Ban QLDA đường sắt, đoạn đường sắt cao tốc Bắc – Nam qua Hà Tĩnh dài khoảng 103,42 km, bắt đầu từ phường Bắc Hồng Lĩnh (giáp Nghệ An) và kết thúc ở phường Vũng Áng (giáp Quảng Trị). Trên địa bàn sẽ có 3 nhà ga (2 ga khách, 1 ga hàng hóa), 1 depot tại xã Kỳ Hoa phục vụ khai thác tàu hàng khu đoạn Ngọc Hồi – Vũng Áng, cùng 3 trạm bảo dưỡng tại xã Việt Xuyên, xã Cẩm Lạc và xã Kỳ Hoa.
Ông Lê Anh Sơn – Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Tĩnh cho biết sau khi rà soát hướng tuyến, địa phương nhận thấy một số vị trí bất cập nên đã kiến nghị Ban QLDA đường sắt và Bộ Xây dựng xem xét điều chỉnh trong giai đoạn lập báo cáo nghiên cứu khả thi.
Cụ thể, Hà Tĩnh đề xuất chuyển trạm bảo dưỡng Việt Xuyên từ phía Đông sang phía Tây tuyến để tránh ảnh hưởng đến quy hoạch Khu công nghiệp Bắc Thạch Hà và dự án Khu công nghiệp VSIP Hà Tĩnh giai đoạn 1 đã được phê duyệt. Với trạm bảo dưỡng Kỳ Hoa, tỉnh đề nghị dịch về phía Bắc nhằm hạn chế giao cắt với quốc lộ 1.
Ngoài ra, tỉnh kiến nghị dịch chuyển tim tuyến qua huyện Cẩm Xuyên để đảm bảo hành lang an toàn giữa đường bộ cao tốc và đường sắt cao tốc, đồng thời tránh phạm vi trạm dừng nghỉ xã Cẩm Hưng. Đối với thị xã Hồng Lĩnh, việc dịch tuyến sẽ giúp hạn chế ảnh hưởng đến khu vực Đền Cả và kết cấu hạ tầng của Trạm biến áp 110kV Hồng Lĩnh.
Áp lực giải phóng mặt bằng và yêu cầu thống nhất hướng tuyến
Theo Sở Xây dựng Hà Tĩnh, các kiến nghị trên nhằm giảm thiểu tác động đến công trình tâm linh, hạ tầng trọng điểm và tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế – xã hội. Việc tuyến đường sắt cao tốc đi quá gần hoặc chồng lấn với đường bộ cao tốc Bắc – Nam có thể gây khó khăn cho tổ chức không gian kỹ thuật và bảo đảm an toàn giao thông.
UBND tỉnh đã gửi nhiều văn bản kiến nghị và tổ chức các buổi làm việc trực tiếp với Ban QLDA đường sắt. Tuy nhiên, phương án tuyến chính thức vẫn chưa được chốt. Điều này ảnh hưởng tới công tác giải phóng mặt bằng (GPMB), bởi việc triển khai sớm khi hướng tuyến còn điều chỉnh có thể dẫn tới lãng phí nguồn lực.
Tỉnh cũng đề nghị Bộ Xây dựng xem xét điều chỉnh giảm phạm vi bảo vệ cầu đối với các cầu vượt sông, từ đó thu hẹp diện tích GPMB, giúp tiết kiệm chi phí và rút ngắn thời gian.
Khối lượng GPMB dự kiến rất lớn với gần 1.350 hộ dân bị ảnh hưởng đất ở cần tái định cư và nhiều công trình hạ tầng thiết yếu phải di dời. Tuy nhiên, đến nay địa phương mới chỉ nhận được ranh giới GPMB sơ bộ, chưa được bàn giao mốc giới ngoài thực địa. Theo Nghị quyết 106 của Chính phủ, việc bàn giao cọc mốc GPMB sẽ thực hiện từ tháng 3 đến tháng 12/2026, trong khi yêu cầu hoàn thành bàn giao mặt bằng là cuối năm 2026.