Loại quả tưởng như lành tính nhưng có thể thành "thuốc độc" nếu ăn sai cách

Trong y học cổ truyền, táo đỏ (đại táo) được ca ngợi là một vị thuốc có khả năng "bổ trung ích khí, dưỡng huyết an thần" thường xuất hiện trong các bài thuốc cổ như Thập toàn đại bổ, Quy tỳ thang. Theo Thần Nông Bản Thảo Kinh, táo đỏ giúp an trung, dưỡng tỳ nuôi dưỡng hệ tiêu hóa, tăng cường sức đề kháng và làm dịu tinh thần.

Chính vì thế, nhiều người – đặc biệt là trung niên và người cao tuổi tin rằng ăn táo đỏ mỗi ngày sẽ giúp “dưỡng huyết bổ khí”, chống lão hóa, làm đẹp da và bồi bổ cơ thể. Tuy nhiên, theo góc nhìn của y học hiện đại, việc kỳ vọng vào táo đỏ như một “thần dược bổ máu” là một ngộ nhận.

Trên thực tế, thiếu máu thường do thiếu sắt, trong khi hàm lượng sắt trong táo đỏ chỉ vào khoảng 2–3mg/100g – khá thấp so với thịt đỏ, gan động vật hay hải sản. Không chỉ vậy, khả năng hấp thụ sắt từ táo đỏ cũng rất hạn chế, vì táo không chứa đủ vitamin C hay axit amin để hỗ trợ quá trình chuyển hóa sắt trong cơ thể. Ăn táo đỏ để bổ máu, nếu không đúng người đúng cách, có thể phản tác dụng, gây hại cho hệ tiêu hóa và thậm chí làm mất cân bằng nội tạng.

Những tác hại tiềm ẩn khi dùng táo đỏ sai cách

Táo đỏ có vị ngọt đậm, tính ôn, tức là dễ gây nóng trong, tích khí, sinh đờm nếu dùng sai liều lượng hoặc sai thể trạng.

1. Gây đầy bụng, sinh đờm

Táo đỏ ngọt và ẩm, rất dễ tích tụ trong dạ dày nếu người dùng có hệ tiêu hóa yếu. Đặc biệt ở người tỳ vị hư, khí không vận hóa tốt sẽ khiến thức ăn đình trệ, dẫn đến đầy bụng, buồn nôn, sinh đờm, khò khè. Người có cơ địa đờm thấp, lưỡi trắng dày, thường xuyên ho có đờm càng không nên dùng nhiều.

2. Sinh nhiệt, làm nóng trong

Vì táo đỏ có tính ôn, nên người thể âm hư hỏa vượng như hay nổi mụn, miệng khô, dễ cáu gắt, mất ngủ... nếu dùng nhiều táo đỏ, đặc biệt là táo khô, sẽ càng dễ bị táo bón, tăng hỏa, sinh mụn và gây mệt mỏi kéo dài.

3. Làm tăng đường huyết

Táo đỏ, nhất là táo khô, chứa lượng đường tự nhiên rất cao – lên tới 70% trọng lượng. Đối với người có nguy cơ tiểu đường, kháng insulin hoặc đang ăn kiêng đường, việc ăn nhiều táo đỏ không khác gì đang “rót đường vào máu”. Đường trong táo đỏ sẽ làm đường huyết tăng đột ngột, tăng nguy cơ biến chứng tim mạch, thị lực và thận.

5 nhóm người tuyệt đối nên hạn chế ăn táo đỏ

Dù được ca ngợi là “vị thuốc quý” nhưng không phải ai cũng hợp với táo đỏ. Dưới đây là những đối tượng được khuyến cáo không nên ăn thường xuyên, hoặc nên hạn chế tuyệt đối:

Người thể chất đờm ẩm: Lưỡi trắng, nặng lưỡi, cơ thể nặng nề, dễ tích khí. Ăn táo đỏ sẽ khiến đờm ứ lại, khó thở, tức ngực.

Người âm hư nội nhiệt: Hay mất ngủ, nóng trong, da khô, dễ nổi mụn. Táo đỏ sẽ sinh nhiệt, làm tình trạng tồi tệ hơn.

Người bị tiểu đường: Hàm lượng đường trong táo đỏ cao, dễ làm đường huyết tăng vọt, gây rối loạn chuyển hóa.

Người tỳ vị hư yếu: Hệ tiêu hóa kém, dễ đầy hơi, chướng bụng, buồn nôn – nếu ăn táo đỏ có thể khiến triệu chứng trầm trọng.

Người đang bị cảm lạnh (phong hàn): Giai đoạn đầu của cảm cúm, ăn táo đỏ dễ khiến ngoại tà “nội bế”, khó thoát hàn, lâu khỏi bệnh.

Ăn táo đỏ đúng cách: Ghi nhớ 3 nên và 3 tránh

3 điều nên làm:

Kết hợp nguyên liệu phù hợp:

Táo đỏ + gừng: giúp ấm tỳ vị, tản hàn hợp với người tay chân lạnh.

Táo đỏ + trần bì: giúp tiêu đờm, hành khí, hỗ trợ tiêu hóa.

Lựa chọn theo thể trạng:

Người dương hư: có thể dùng cùng long nhãn.

Người khí hư: dùng với hoàng kỳ để bổ khí.

Người khỏe mạnh: ăn vừa phải, mỗi ngày chỉ 3–5 quả táo nhỏ là đủ.

Chế biến đúng cách:

Ăn chín, hầm trong cháo hoặc nước thuốc.

Tránh ăn táo khô trực tiếp nếu bạn thuộc nhóm người dễ bị nóng trong.

3 điều nên tránh:

Không ăn quá nhiều cùng lúc, đặc biệt là táo đỏ sấy dẻo hoặc khô.

Không dùng thay thế các thực phẩm bổ máu thực sự như thịt nạc, gan.

Không ăn táo đỏ khi cơ thể đang mệt, cảm lạnh, sốt hay khó tiêu.

Hạ Vy