Những trường hợp sắp bị tạm dừng hưởng lương hưu
Từ 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 chính thức có hiệu lực với nhiều điểm mới, trong đó người đang hưởng lương hưu có thể bị tạm dừng chi trả nếu không xác minh thông tin hoặc vi phạm quy định như xuất cảnh trái phép, mất tích.
Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7 tới, mang theo nhiều điểm thay đổi quan trọng liên quan đến quyền lợi của người đang hưởng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng. Một trong những nội dung đáng chú ý là việc bổ sung các trường hợp bị tạm dừng, chấm dứt và khôi phục chi trả chế độ lương hưu.
Theo quy định tại Điều 75, người đang hưởng lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hằng tháng có thể bị tạm dừng chi trả nếu thuộc một trong các tình huống cụ thể như xuất cảnh trái phép, bị Tòa án tuyên bố mất tích, hoặc không xác minh được thông tin cá nhân.
Điểm mới đáng chú ý là kể từ ngày 1/7, người hưởng lương hưu qua tài khoản ngân hàng sẽ có trách nhiệm phối hợp với cơ quan BHXH hoặc tổ chức dịch vụ được ủy quyền để xác minh thông tin định kỳ mỗi năm.
Trong trường hợp người thụ hưởng không hợp tác, cơ quan BHXH sẽ tạm dừng chi trả cho đến khi việc xác minh được thực hiện đầy đủ. Quy định này nhằm tăng cường minh bạch và chính xác trong việc chi trả các khoản trợ cấp xã hội, đồng thời hạn chế tình trạng chi sai đối tượng.
Ngoài các trường hợp bị tạm dừng, Luật BHXH 2024 cũng quy định rõ ba tình huống dẫn đến việc chấm dứt hoàn toàn quyền được hưởng chế độ. Theo đó, người đang hưởng lương hưu sẽ không được tiếp tục nhận nếu đã chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết; nếu có văn bản từ chối nhận tiếp chế độ; hoặc khi cơ quan có thẩm quyền xác định người này đã hưởng sai quy định của pháp luật. Đây là những điểm siết chặt nhằm đảm bảo việc chi trả trợ cấp công bằng và đúng đối tượng.
Tuy nhiên, người bị tạm dừng hoặc chấm dứt hưởng lương hưu vẫn có thể được tiếp tục chi trả nếu đủ điều kiện khôi phục. Cụ thể, trường hợp bị tạm dừng do xuất cảnh trái phép sẽ được tiếp tục hưởng khi người đó trở về nước. Người bị tuyên bố mất tích hoặc đã chết theo phán quyết của Tòa án cũng sẽ được tiếp tục chi trả nếu có quyết định hủy bỏ các phán quyết trước đó.
Trong trường hợp bị tạm dừng do không xác minh được thông tin, người thụ hưởng sẽ được tiếp tục nhận lương hưu ngay khi việc xác minh được hoàn tất. Với những trường hợp khôi phục này, cơ quan BHXH sẽ truy lĩnh đầy đủ khoản lương hưu hoặc trợ cấp chưa được chi trả trong thời gian bị gián đoạn. Riêng đối với người từng từ chối nhận trợ cấp bằng văn bản và sau đó có đề nghị nhận lại, việc chi trả sẽ chỉ được tính từ thời điểm cơ quan BHXH tiếp nhận văn bản đề nghị, không bao gồm số tiền chưa nhận trong thời gian trước đó.
Một điểm đáng chú ý khác là quy định mới liên quan đến người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng nhưng có kế hoạch ra nước ngoài định cư. Theo Điều 76 của Luật BHXH 2024, những người này có thể lựa chọn nhận trợ cấp một lần nếu có nguyện vọng.
Cách tính khoản trợ cấp này được quy định cụ thể như sau: mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 sẽ được tính bằng 1,5 tháng lương hưu đang hưởng, còn với thời gian từ năm 2014 trở đi sẽ được tính bằng 2 tháng lương hưu. Sau đó, tổng mức trợ cấp sẽ được trừ đi 0,5 tháng lương hưu cho mỗi tháng mà người hưởng đã nhận trước đó. Tuy nhiên, mức trợ cấp một lần thấp nhất không được thấp hơn 3 tháng lương hưu hiện đang được chi trả.
Với những quy định mới được áp dụng từ ngày 1/7/2025, người đang hưởng lương hưu cần chủ động cập nhật thông tin, phối hợp xác minh theo yêu cầu của cơ quan BHXH và cân nhắc kỹ nếu có kế hoạch ra nước ngoài định cư. Các điểm mới trong Luật BHXH 2024 không chỉ nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi trả mà còn góp phần đảm bảo công bằng, minh bạch và bền vững cho hệ thống an sinh xã hội.