Người dân trồng cây, xây nhà... "hóng" đền bù tại dự án cao tốc Bắc - Nam

	Dự án Khu công nghệ cao quận 9: Chuyện GPMB, đền bù tái định cư "hâm" nóng nghị trường
	Quảng Trị: Gỡ vướng Dự án Khu đô thị sinh thái biển AE Resort Cửa Tùng

Tình trạng người dân ồ ạt trồng cây, xây dựng công trình trái phép trong hành lang cao tốc Bắc - Nam (đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết thuộc huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận) chờ đền bù diễn ra tràn lan, trong khi chính quyền địa phương chưa có giải pháp ngăn chặn kịp thời…

Có mặt tại huyện Bắc Bình (Bình Thuận) dễ thấy những vị trí được cắm mốc giải phóng mặt bằng (GPMB) ở thời điểm hiện tại đã xuất hiện nhiều vườn xoài, công trình xây dựng.

Được biết, cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết dài 103,3 km, nằm trọn trên địa bàn tỉnh Bình Thuận. Giai đoạn 1, đầu tư xây dựng tuyến cao tốc có mặt đường rộng 17 m cho 4 làn xe lưu thông với tốc độ 80km/h. Giai đoạn 2 đầu tư hoàn chỉnh, mở rộng mặt đường lên 32,2 m cho 6 làn xe lưu thông với tốc độ 120km/h”.

Tại xã Bình Tân có 3 vị trí người dân trồng cây lâu năm, xây dựng công trình trong phạm vi đất giải tỏa bao gồm mốc T23, T33 và T43, hàng trăm cây xoài cũng được trồng dày đặc trên diện tích hàng trăm mét vuông.

“Năm 2018, chúng tôi xử lý, lập biên bản 13 trường hợp vi phạm. Từ đầu năm đến nay cũng lập biên bản 12 trường hợp với nhiều hành vi vi phạm khác nhau”, cán bộ này nói.

Một cán bộ địa chính xã này thừa nhận, tình trạng người dân trong xã trồng cây, xây dựng công trình đón đầu cao tốc để được bồi thường là có thật. Có trường hợp vừa đào ao, trồng cây lâu năm, xây dựng công trình trái phép, xây nhà, dựng nhà bị xã lập biên bản xử lý.

Còn tại Km151 của xã Phan Hoà, nhiều công trình và cây trồng mới cũng đội đất mọc lên.

Ông Thông Minh Linh, Chủ tịch UBND xã cho biết: “Xã đang xử lý 4 hồ sơ liên quan đến việc có dấu hiệu trồng cây, xây dựng công trình trái phép trong phạm vi tuyến cao tốc. Ngay sau khi phát hiện, cán bộ địa chính xã đã lập biên bản và đang tiếp tục xử lý. Ngoài việc tuyên truyền qua hệ thống truyền thanh thường xuyên, xã cũng đang xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm”, ông Linh nói.

Tại thôn Tân Hòa, xã Sông Bình, một công trình tường rào xây dựng kiên cố cao gần 3m với chiều dài hàng trăm mét được xây dựng. Bên trong rộng hơn 5 ha là hàng nghìn gốc xoài cao chỉ khoảng 50 cm, mới được trồng cách đây không lâu.

Trao đổi với phòng viên, ông Phạm Hùng Anh, Bí thư Đảng ủy xã Sông Bình xác nhận, đây là công trình xây dựng của hộ ông Hồ Công Tồn. Việc ông Tồn trồng xoài là để “đón đầu” chờ đền bù khi làm đường cao tốc, xã đã lập biên bản buộc khôi phục hiện trạng nhưng ông này không chấp hành.

Trước đây, ông Tồn đã xây hàng rào mỏ cát lậu bao cả tim đường cao tốc, sau đó xã phát hiện báo lên huyện và đình chỉ. UBND xã đã nhiều lần lập biên bản hành vi khai thác khoáng sản trái phép và nhiều lần báo cáo UBND huyện nhưng ông Tồn không dừng vẫn lén lút thi công.

Xây trái phép sẽ không được đền bù

Về câu chuyện trồng câu, dựng công trình để hưởng đền bù, ông Mai Văn Vụ, Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Bình cho biết, tuyến cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết qua địa bàn huyện dài 42,4 km thuộc địa phận 7 xã.

Dù đã nhiều lần vào cuộc xử lý các hành vi gian lận nhằm trục lợi đền bù từ dự án, xong nhiều địa phương vẫn tỏ ra bất lực

Còn nhớ, hồi tháng 4, tại một số địa phương có tuyến cao tốc Bắc - Nam chạy qua, trong đó có Nghệ An, sau khi nghe thông tin dự án đường cao tốc Bắc - Nam sẽ đi qua địa bàn xã Nghi Phương (huyện Nghi Lộc), rất nhiều hộ dân ở xóm 8, 9 (xã Nghi Phương) đã lên kế hoạch xây nhà tạm với mục đích chờ đền bù. Trước đó, tại huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa, cụ thể là thôn Thanh Tân, xã Phú Lâm đã chứng kiến một loạt ngôi nhà vừa mới xây xong hoặc đang xây dựng dở dang, nằm sát con đường bê tông của thôn. Hầu hết những ngôi nhà này được xây dựng rất đơn sơ, làm tường gạch và dựng khung lợp tôn vây quanh diện tích đất rất lớn. Nhiều nhà xây xong nhưng bên trong nền đất vẫn chưa được san lấp, cây trồng vẫn chưa đốn hạ. Tại các thôn Hợp Nhất, Văn Sơn của xã Phú Lâm cũng xảy ra tình trạng tương tự. Không chỉ xây mới, nhiều hộ gia đình tại đây còn cơi nới diện tích nhà, chồng thêm tầng… Dọc các con đường dẫn vào các thôn này, xe chở vật liệu cát đá, xi măng, sắt thép ra vào liên tục.

Trong tháng 5/2019, huyện đã phối hợp với Ban QLDA 7 thực hiện cắm xong cọc mốc GPMB. Đến nay, đã thông báo kiểm đếm 627/685 trường hợp, với 214,41 ha. Trước khi cắm mốc GPMB, huyện đã thành lập Ban chỉ đạo và giao trách nhiệm cho các xã tuyên truyền vận động chủ trương xây dựng chính sách của Nhà nước trong việc thu hồi đất để xây dựng tuyến cao tốc.

“Cuối tháng 3/2019, trước thực trạng trên địa bàn một số địa phương có hiện tượng người dân cố tình xây dựng công trình trái phép, trồng cây trên phần đất sẽ được thu hồi để bàn giao cho dự án, nhằm trục lợi kinh phí đền bù, GPMB, Bộ GTVT đã có công văn hỏa tốc gửi các tỉnh có dự án đường cao tốc Bắc - Nam đi qua, đề nghị các địa phương tăng cường công tác quản lý đất đai phục vụ thi công dự án một số đoạn đường bộ cao tốc. Tuy nhiên, tại Bình Thuận vi phạm vẫn diễn ra tràn lan và có dấu hiệu nghiêm trọng hơn.”

“Với những hộ trồng cây, xây dựng công trình trong phạm vi xây dựng đường cao tốc để trục lợi, bị phát hiện lập biên bản, sau này sẽ không được bồi thường”, ông Vụ khẳng định.

Về việc ngăn chặn tình trạng trên, ông Đào Công Danh, Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Bắc Bình cho biết, việc ngăn chặn tình trạng trồng cây lâu năm trên phạm vi tuyến cao tốc đang gặp nhiều khó khăn do người dân viện lý do thời điểm họ trồng chưa có thông báo thu hồi đất, do vậy người dân vẫn còn quyền sở hữu và có thể trồng cây trên đất canh tác của mình.

“Tình trạng này cũng khó khăn trong quá trình kiểm đếm, chi trả đền bù sau này”, ông Danh cho hay.

"Nhiều người dân tham quá"

Dễ thấy, dự án đường cao tốc Bắc - Nam là một công trình giao thông huyết mạch của quốc gia, có ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển và lưu thông hàng hóa, vấn đề vận tải của đất nước... Việc chen lấn, bám víu vào dự án bằng cách trồng cây, xây dựng công trình, xây mộ giải trên vùng quy hoạch, giải phóng mặt bằng của một số người dân tại nhiều địa phương nhìn từ ảnh hưởng hẹp chỉ là gây khó dễ cho việc tạo mặt bằng sạch tiến tới đầu tư thi công dự án... Sâu xa hơn, đó còn là sự ảnh hưởng đến tiến độ thi công của các đơn vị đầu tư... Việc dự án bị kéo dài sẽ dẫn đến hao hụt sức lao động và nguồn lực quốc gia.

Minh chứng rõ nhất là tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP. HCM khi nhiều dự án dù chỉ vài km nhưng vấn đề giải phóng mặt bằng, tạo điều kiện thuận lợi cho chủ đầu tư thi công dự án, hoàn thành tiến độ công trình lại tốn mất cả thập kỉ... Nguyên nhân chính là bởi vấn đề thương thuyết, bồi thường giải phóng mặt bằng giữa chỉnh quyền, chủ đầu tư và người dân chưa tạo được sự nhất trí... người dân chưa nhận được quyền lợi - thứ quyền lợi có thể đích đáng hoặc đã được thổi phồng. Việc người mình "tham" lợi ích cũng là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng dự án triển khai ì ạch kéo dài gây thất thoát nguồn lực quốc gia...

Trở lại câu chuyện trồng cây, xây nhà, đắp mồ tại Thanh Hóa, Nghệ An, Nha Trang, Bình Thuận thời gian gần đây, xét thấy việc chính quyền các địa phương nằm trong vùng dự án cao tốc Bắc - Nam cần mạnh tay và sát xao hơn nữa trong việc ngăn chặn và giải quyết triệt để các hiện tượng trên. Đây có thể coi là bước thành công đầu tiên đối với mỗi dự án trước khi nó được hiện thực hóa.

	Cao tốc Bắc - Nam và tính khả thi trong liên minh nhà đầu tư nội - ngoại
	Địa ốc Novaland và liên danh muốn làm cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây