Cổ phiếu quỹ - "Món hời" sắp biến mất

Cổ phiếu quỹ sẽ không còn là “của để dành” của doanh nghiệp, khi theo quy định mới của Luật Chứng khoán 2019 có hiệu lực từ ngày 1/1/2021, các doanh nghiệp phải làm thủ tục giảm vốn điều lệ theo giá trị số cổ phần mua lại tính theo mệnh giá trong vòng 10 ngày kể từ ngày hoàn thành thanh toán.


Ảnh minh họa (nguồn internet)

Thị trường vốn và câu chuyện về trái phiếu doanh nghiệp | Doanh nghiệp | Vietnam+ (VietnamPlus)

Ảnh minh họa (nguồn internet)

Béo bở ôm cổ phiếu quỹ

Sau 7 tháng kể từ khi mua được 8,26 triệu cổ phiếu DIG ở vùng giá đáy của năm, Tổng CTCP Đầu tư và Phát triển Xây dựng (DIC Corp) vừa hoàn tất bán chốt lời. Trong khi giá mua bình quân là 10.918 đồng/cổ phiếu, thì giá bán ra đã tăng lên 21.700 đồng/cổ phiếu.

DIC Corp tăng thặng dư vốn cổ phần nhờ ghi nhận chênh lệch lãi 89 tỷ đồng. Con số này cao gấp khoảng 30 lần số lãi mà công ty có thể thu khi gửi tiền ngân hàng, thậm chí ngang ngửa lợi nhuận trước thuế quý III/2020 DIC Corp (91 tỷ đồng - tương đương hơn nửa số lãi trước thuế từ hoạt động kinh doanh 9 tháng đầu năm).

Với CTCP Ô tô Hàng Xanh - Haxaco (HAX), “trái ngọt” từ việc đã nhanh tay mua vào cổ phiếu quỹ ở thời điểm giá cổ phiếu rơi sâu cũng là một khoản lời béo bở. Con số lợi nhuận kỷ lục đạt được trong quý III/2020 giúp cổ phiếu HAX tăng giá mạnh thời gian gần đây. Ước tính, khoản lợi nhuận mà Haxaco thu về đạt mức chênh lệch gần 9% so với giá gốc mua vào từ năm 2018. Do đó...

Cùng với cổ phiếu quỹ, tuy nhiên, đã có không ít doanh nghiệp “ngậm trái đắng” vì quyết định đầu tư vào… chính bản thân. Cụ thể tháng 10/2020, Tập đoàn Yeah 1 đã bán toàn bộ gần 1,8 triệu cổ phiếu quỹ mua vào cách đây hơn một năm để bổ sung nguồn vốn kinh doanh với giá bán thấp hơn 36% so với thời điểm mua. CTCP Đầu tư và Công nghệ HVC đã bán ra nửa triệu cổ phiếu HVH với giá bình quân 8.218 đồng/cổ phiếu trong khi mua vào ở mức 17.000 đồng/cổ phiếu - “thiệt hại” gần 4,4 tỷ đồng.

Ngoài tăng thặng dư vốn cho công ty, nguồn cổ phiếu quỹ giá rẻ đang được nhiều doanh nghiệp sử dụng với các mục đích khác nhau. Cuối tháng 5/2020, Gelex mua được gần 18,3 triệu cổ phiếu ở vùng giá thấp nhất 3 năm (16.410 đồng/cổ phiếu, hiện đã tăng hơn 27%). Theo quyết định của HĐQT, 12 triệu cổ phiếu quỹ được sử dụng để bán ưu đãi cho nhân viên với giá 12.000 đồng/cổ phiếu kèm điều kiện hạn chế chuyển nhượng trong 3 năm.

Một đại diện khác là Tập đoàn Thiên Long cũng mua được cổ phiếu ở vùng đáy 4,5 năm và quyết định bán cổ phiếu quỹ cho cán bộ, công nhân viên với giá 10.000 đồng/cổ phiếu. Giao dịch dùng cổ phiếu quỹ cho chương trình cổ phiếu thưởng một mặt không pha loãng cổ phiếu của Công ty, mặt khác có thể khích lệ tinh thần làm việc và sự gắn bó lâu dài của nhân viên.

Hay như CTCP Vicostone đã chi ra hơn 293 tỷ đồng để mua 4,8 triệu cổ phiếu quỹ. Giá cổ phiếu đến nay đã tăng 28% phần nhiều nhờ sự hồi phục của kết quả kinh doanh. Vicostone mới đây đã quyết định chia thưởng cho cổ đông toàn bộ số cổ phiếu quỹ này thay vì bán ra và mang về thặng dư vốn cho Công ty.

Nhiều doanh nghiệp khác cũng đạt được mức lãi lớn nhưng chưa có kế hoạch với số cổ phiếu mua vào. Chẳng hạn, Công ty Đầu tư Kinh doanh nhà Khang Điền đã mua được 19,85 triệu cổ phiếu KDH, Petrosetco mua được thêm 1,44 triệu cổ phiếu quỹ. Theo giá đóng cửa cuối tuần trước, hai cổ phiếu này đã tăng lần lượt 27% và 83%.

Cổ phiếu quỹ sắp không còn là “của để dành”

Dự thảo của Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Chứng khoán cũng đề cập điều khoản chuyển tiếp liên quan đến các doanh nghiệp đã mua cổ phiếu quỹ từ trước. Việc xử lý số cổ phiếu quỹ đã mua trước đó vẫn được phép thực hiện, nhưng cho đến khi hoàn thành, công ty sẽ không được mua thêm cổ phiếu quỹ.