Kể từ hôm nay, chính quyền Tổng thống Donald Trump chính thức triển khai vòng áp thuế thứ hai đối với ba đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ: Canada, Trung Quốc và Mexico. Phát biểu tại Nhà Trắng vào chiều thứ Hai, ông Trump khẳng định: "Không còn chỗ cho Canada hay Mexico", đồng thời tuyên bố sẽ áp mức thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico sau 30 ngày tạm dừng.
Cùng ngày, Tổng thống đã ký sắc lệnh áp đặt các biện pháp thuế quan mới đối với Trung Quốc với lý do nước này "chưa có hành động thích hợp để giải quyết cuộc khủng hoảng ma túy bất hợp pháp". Mức thuế quan 10% thứ hai đối với hàng hóa từ Trung Quốc cũng được triển khai, nâng tổng mức thuế suất đối với quốc gia này lên 20%.
| Donald Trump tiến hành áp các khoản thuế quan mới đối với Canada, Mexico và Trung |
Giới chuyên gia nhận định, quyết định áp thuế của ông Trump có thể tạo ra tác động kinh tế sâu rộng. Theo tổ chức Tax Foundation, các mức thuế quan của chính quyền Trump giai đoạn 2018-2019 đã khiến GDP Mỹ giảm khoảng 0,2%. Các biện pháp mới lần này được dự báo có thể gây ảnh hưởng lớn hơn, đặc biệt khi các đối tác thương mại nhiều khả năng sẽ đáp trả bằng các biện pháp thuế quan tương tự.
Ngay sau thông tin về việc áp thuế, thị trường chứng kiến sự sụt giảm mạnh vào thứ Hai, khi các nhà đầu tư lo ngại về tác động kinh tế của chính sách này. Nhà kinh tế trưởng Mark Zandi của Moody's Analytics cho rằng nền kinh tế Mỹ đang chịu áp lực từ sự bất ổn trong chính sách thương mại của chính quyền Washington.
"Nền kinh tế dường như đang bị kìm hãm bởi chính sách kinh tế thiếu ổn định tại Washington DC", ông Zandi nhận xét. Ông cũng chỉ ra các yếu tố gây bất ổn bao gồm chiến tranh thương mại, cắt giảm ngân sách liên bang, và các chính sách nhập cư cứng rắn, tất cả đều ảnh hưởng tiêu cực đến đầu tư và chi tiêu tiêu dùng.
Bên cạnh đó, báo cáo PMI sản xuất của Viện Quản lý Cung ứng (ISM) trong tháng Hai cũng cho thấy dấu hiệu suy giảm do lo ngại về chính sách thuế quan. Chủ tịch ủy ban Tim Fiore của ISM bày tỏ lo ngại: "Nếu mức thuế áp lên Mexico và Canada có hiệu lực, chúng ta có thể chứng kiến sự sụt giảm mạnh hơn nữa trong của tháng Ba".
Những động thái tiếp theo của chính quyền Trump
Quyết định áp thuế lần này được đưa ra sau khi ông Trump tạm hoãn thực hiện vào tháng trước, trong thời gian diễn ra các cuộc đàm phán với Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum và Thủ tướng Canada Justin Trudeau. Tuy nhiên, không có thêm gia hạn nào được đưa ra, và cả ba quốc gia hiện đều đang chuẩn bị các biện pháp đáp trả.
Dự kiến, Canada có thể áp thuế lên các mặt hàng chiến lược từ các bang quan trọng của Mỹ như nước cam từ Florida và rượu bourbon từ Kentucky. Trung Quốc tiếp tục nhắm đến ngành nông nghiệp Mỹ, trong khi Mexico tuyên bố có các phương án đối phó linh hoạt.
Bộ trưởng Ngoại giao Canada cũng xác nhận nước này đã chuẩn bị một gói thuế quan trả đũa toàn diện, trong đó mức thuế ban đầu 25% sẽ được áp dụng lên một số mặt hàng, và đợt thứ hai sẽ tiếp tục nhắm vào các lĩnh vực như ô tô, thép và nhôm.
Trong thời gian tới, chính quyền Trump còn lên kế hoạch áp thuế 25% đối với thép và nhôm từ ngày 12/3, đồng thời mở cuộc điều tra đối với các ngành công nghiệp chiến lược như chất bán dẫn, ô tô và dược phẩm. Ông Trump cũng để ngỏ khả năng đánh thuế 25% lên hàng hóa từ Liên minh châu Âu trong thời gian tới.
Nhiều chuyên gia lo ngại rằng nếu các biện pháp thuế quan tiếp tục leo thang, kinh tế Mỹ có thể đối mặt với nguy cơ suy thoái. Ông Anthony Scaramucci, cựu giám đốc truyền thông của Trump, cảnh báo: "Tôi không nghĩ cách tiếp cận này là đúng đắn. Nếu tiếp tục, ông ấy có thể đẩy nền kinh tế Mỹ vào suy thoái".
Hoàng Thái