Nông dân Quảng Trị thu lợi nhuận 450–600 triệu đồng/ha nhờ mô hình "tách ao" đặc biệt

Chuyển đổi phương thức nuôi và những kết quả kinh tế vượt trội

Tại Quảng Trị, mô hình nuôi tôm sú 2 giai đoạn gắn với chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm do Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai đang mang lại kết quả khả quan cho nhiều hộ nuôi. Với tỉ lệ tôm sống đạt trên 80%, kích cỡ thu hoạch 30–31 con/kg và năng suất 4,8–5,2 tấn/ha, người nuôi có thể thu về lợi nhuận 450–600 triệu đồng/ha sau khi trừ chi phí. Đây là mức sinh lợi được đánh giá vượt trội so với phương thức nuôi truyền thống.

Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị, ông Phan Văn Phương cho biết tôm sú vẫn là một trong những sản phẩm thủy sản chủ lực có giá trị thương hiệu cao. Tuy nhiên, đa số nông dân vẫn nuôi theo cách truyền thống, mật độ thấp, kỹ thuật chưa đồng bộ nên hiệu quả kinh tế chưa cao. Bên cạnh đó, những năm gần đây, dịch bệnh trên tôm nước lợ diễn biến phức tạp, thị trường thiếu ổn định, sản phẩm chủ yếu tiêu thụ qua thương lái khiến chuỗi giá trị thiếu bền vững. Đó cũng là lý do từ năm 2024, mô hình nuôi 2 giai đoạn được triển khai thí điểm nhằm cải thiện hiệu quả và kiểm soát rủi ro.

Năm 2025, mô hình tiếp tục được thực hiện tại thôn Phan Hiền (xã Vĩnh Thủy) trên diện tích 2 ha, với 4 hộ tham gia. Mỗi hộ được hỗ trợ 50% chi phí con giống, thức ăn, chế phẩm vi sinh và bộ test môi trường. Đồng thời, cán bộ kỹ thuật hướng dẫn quy trình chuẩn bị ao ương, ao nuôi, xử lý nước, gây màu nước và kiểm soát môi trường nuôi.

Giai đoạn 1, tôm giống lấy từ cơ sở uy tín được thả với mật độ 25 con/m² trong 22 ngày. Khi đạt kích cỡ 2.000–2.100 con/kg, tôm được chuyển sang ao nuôi thương phẩm. Người nuôi định kỳ bổ sung men vi sinh, khoáng chất và vitamin để ổn định môi trường, hạn chế dịch bệnh. Sau 4 tháng, tôm đạt kích cỡ thương phẩm 30 con/kg, sản lượng hơn 2,5 tấn, mang lại lợi nhuận gần 300 triệu đồng cho mỗi hộ.

Ưu thế của mô hình 2 giai đoạn và định hướng mở rộng

Theo các hộ tham gia, điểm mạnh lớn nhất của mô hình là tách biệt quá trình ương và nuôi thương phẩm, giúp kiểm soát môi trường tốt hơn và nâng cao tỉ lệ sống. Giai đoạn 1 nuôi trong ao nhỏ giúp người nuôi dễ theo dõi diễn biến môi trường, hạn chế tác động của dịch bệnh. Các bệnh như đốm trắng hay hoại tử gan tụy thường xuất hiện khi tôm còn nhỏ, nên nếu rủi ro xảy ra cũng giảm bớt thiệt hại đáng kể. Khi sang giai đoạn 2, tôm đã lớn, thời gian nuôi rút ngắn, giảm rủi ro và chi phí.

Một số hộ còn kết hợp áp dụng kinh nghiệm dân gian như nấu nước lá cây rau mương trộn vào thức ăn hằng ngày để hỗ trợ đường ruột cho tôm. Đây là biện pháp được nhiều nông dân xem là giải pháp tự nhiên giúp tăng sức đề kháng cho vật nuôi.

Trong quá trình triển khai mô hình, thời tiết ở Quảng Trị diễn biến phức tạp, đặc biệt là các cơn bão khiến độ mặn thay đổi đột ngột. Tuy nhiên, nhờ xử lý kịp thời và tuân thủ quy trình kỹ thuật, năng suất của cả 4 hộ vẫn ổn định, đạt 2,4–2,6 tấn/hộ. Lợi nhuận dao động 225–300 triệu đồng/hộ tùy giá bán.

Theo ông Phương, mô hình nuôi tôm sú 2 giai đoạn cho thấy sự phù hợp với điều kiện tự nhiên và kỹ thuật của địa phương, nhất là những nơi có hệ thống ao nuôi, ao lắng, ao ương quy hoạch bài bản. Các chỉ tiêu kỹ thuật đều vượt trội so với cách nuôi truyền thống, góp phần giảm rủi ro và nâng cao hiệu quả kinh tế cho người nuôi tôm. Đồng thời, mô hình cũng giúp nâng cao nhận thức về nuôi tôm an toàn sinh học và trách nhiệm với môi trường.

Trong thời gian tới, Trung tâm Khuyến nông sẽ tiếp tục mở rộng mô hình đến những vùng nuôi phù hợp, đồng thời tăng cường tập huấn để nông dân nắm vững quy trình kỹ thuật, quản lý môi trường, sử dụng chế phẩm sinh học. Cùng với đó, địa phương sẽ thúc đẩy liên kết chuỗi giữa hộ nuôi – hợp tác xã – doanh nghiệp thu mua – nhà máy chế biến nhằm bảo đảm đầu ra ổn định, góp phần nâng cao thu nhập và phát triển kinh tế nông thôn ven biển bền vững.

Nhược Vy