Vùng đất "di tích" phía Bắc Thanh Hóa sẽ trở thành điểm sáng về du lịch - nông nghiệp, thu nhập người dân gần 80 triệu/năm sau sáp nhập
Sau sáp nhập, nơi này tại Thanh Hóa đang tận dụng lợi thế tự nhiên, nông nghiệp và văn hóa để hướng tới mô hình nông thôn mới nâng cao.
Vươn lên từ sáp nhập, hướng tới xã nông thôn mới nâng cao
Được thành lập trên cơ sở sáp nhập các xã cũ gồm Hoạt Giang, Yên Dương, Hà Bình và một phần thị trấn Hà Trung cũ, xã Hoạt Giang mới (tỉnh Thanh Hóa) đang từng bước khẳng định vị thế bằng những kết quả phát triển đồng bộ trên nhiều lĩnh vực. Sau giai đoạn sáp nhập, địa phương tập trung khai thác lợi thế tự nhiên, phát huy giá trị văn hóa và hướng tới mục tiêu xây dựng xã nông thôn mới (NTM) nâng cao.
Trong giai đoạn 2020–2025, dù gặp không ít khó khăn, xã Hoạt Giang đã đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận: 100% thôn đạt chuẩn NTM, 5 thôn đạt NTM kiểu mẫu; xã Hà Bình cũ đạt NTM nâng cao; sản phẩm mắm tép Hà Yên được công nhận OCOP cấp tỉnh... Ngoài ra, đời sống người dân được cải thiện rõ rệt, thu nhập bình quân năm 2025 ước đạt 58,88 triệu đồng/người, tăng 44% so với năm 2020.
Xã đang triển khai mục tiêu phát triển đến năm 2030 cơ bản hoàn thành tiêu chí NTM nâng cao và đến năm 2045 hướng tới trở thành đô thị. Nổi bật như tốc độ tăng giá trị sản xuất bình quân 10,5%/năm, thu nhập mục tiêu 77 triệu đồng/người vào năm 2030,...
Các quy hoạch hạ tầng, không gian phát triển và kết nối vùng được xây dựng đồng bộ, đảm bảo tính khả thi và định hướng dài hạn. Bên cạnh đó, chính quyền xã chú trọng phát triển văn hóa – xã hội, nâng cao chất lượng đời sống, giải quyết việc làm, giảm nghèo và đảm bảo an sinh cho người dân.
Trên lĩnh vực nông nghiệp, Hoạt Giang đẩy mạnh ứng dụng khoa học – công nghệ và tích tụ ruộng đất. Toàn xã hiện có hơn 50 ha đất sản xuất tập trung, cơ giới hóa 100% khâu làm đất và trên 80% khâu thu hoạch. Mô hình lúa liên kết chuỗi với diện tích gần 18 ha và mô hình nuôi ốc nhồi thương phẩm đang mang lại giá trị kinh tế cao. Tổng đàn gia súc, gia cầm đạt hơn 114 nghìn con, sản lượng thủy sản ước khoảng 1.050 tấn mỗi năm. Chăn nuôi chuyển mạnh sang hướng trang trại, gia trại bền vững.
Bảo tồn văn hóa, phát triển du lịch tâm linh và dịch vụ bền vững
Cùng với phát triển kinh tế, Hoạt Giang đặc biệt chú trọng lĩnh vực văn hóa – du lịch. Với 10 di tích lịch sử, trong đó có 2 di tích cấp quốc gia và 8 di tích cấp tỉnh, xã là địa phương có mật độ di tích dày đặc của tỉnh Thanh Hóa. Nhiều công trình cổ được bảo tồn nguyên vẹn, tiêu biểu như đình làng Đình Trung (thôn Trung Tâm) – ngôi đình cổ có kiến trúc chữ Nhất, khung gỗ lớn, chạm khắc tinh xảo, được xây dựng từ cuối thời Lý.
Theo ông Nguyễn Thế Phương (Phó Chủ tịch UBND xã Hoạt Giang), từ ngày 1/7/2025 khi xã được thành lập mới, không gian văn hóa được mở rộng, tạo cơ hội hình thành tuyến du lịch tâm linh gắn với các điểm di tích trong và ngoài xã.
“Trong số các di tích, đền thờ Trần Hưng Đạo là điểm sinh hoạt tín ngưỡng tiêu biểu, có thể trở thành hạt nhân phát triển du lịch văn hóa vùng”, ông Phương cho biết thêm.
Hiện chính quyền đang triển khai kế hoạch kết nối các di tích của xã với các điểm du lịch tâm linh lân cận như đền Rồng, đền Nước (Hà Long), đền Cô Bơ, đền Hàn (Tống Sơn) và đền Sòng Sơn (phường Quang Trung). Song song đó, xã cũng xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm nông sản đặc trưng gắn với du lịch, nhằm tạo chuỗi giá trị và sinh kế ổn định cho người dân.
Tuy nhiên, nhiều di tích đang xuống cấp điển hình như đình làng Phúc Điền (thôn Vân Điền), việc xã hội hóa để tu bổ còn gặp khó khăn. UBND xã đã chỉ đạo rà soát hiện trạng, tìm nguồn lực bảo tồn và tôn tạo di tích, đồng thời tuyên truyền để người dân hiểu rõ vai trò của di sản, chủ động tham gia gìn giữ.
Với định hướng phát triển du lịch – dịch vụ – nông nghiệp bền vững, Hoạt Giang đang dần trở thành điểm sáng trong tiến trình xây dựng nông thôn mới gắn với phát triển văn hóa và du lịch cộng đồng.