Công trình chọc trời mang hình dáng "cây tre", cao 508m, gắn quả cầu thép nặng 660 tấn giúp tòa tháp vượt gió, thắng mưa
Công trình này là minh chứng cho sự kết hợp giữa kỹ thuật hiện đại và văn hóa Á Đông.
Biểu tượng kỹ thuật và bản sắc của Đài Loan hiện đại
Nằm giữa trung tâm quận Xinyi, thành phố Đài Bắc (Đài Loan), tháp Taipei 101 là một trong những công trình chọc trời tiêu biểu của châu Á đầu thế kỷ XXI. Với chiều cao 508 mét và 101 tầng, công trình từng giữ danh hiệu tòa nhà cao nhất thế giới trong giai đoạn 2004–2010 trước khi Burj Khalifa hoàn thành. Dù không còn ở vị trí số một, Taipei 101 vẫn được xem là minh chứng cho năng lực kỹ thuật, tư duy thiết kế bền vững và khả năng kết hợp giữa truyền thống Á Đông với công nghệ hiện đại.
Ý tưởng xây dựng được khởi xướng cuối thập niên 1990, khi chính quyền Đài Bắc mong muốn tạo ra một công trình thể hiện sức mạnh công nghệ và tinh thần dân tộc. Kiến trúc sư C.Y. Lee cùng công ty KTRT Associates đã phát triển thiết kế lấy cảm hứng từ hình tượng cây tre – biểu trưng của sự dẻo dai, phát triển bền vững và thịnh vượng. Từng cụm tám tầng được coi như một “đốt tre”, con số tám mang ý nghĩa may mắn trong văn hóa Á Đông.
Khởi công năm 1999 và hoàn thành năm 2004 với tổng chi phí khoảng 1,8 tỷ USD, Taipei 101 trở thành trung tâm tài chính – thương mại lớn nhất Đài Loan. Công trình này thường xuyên xuất hiện trong các sự kiện lớn, đặc biệt là màn bắn pháo hoa đón năm mới, được truyền hình trực tiếp ra toàn thế giới. Ngoài yếu tố biểu tượng, Taipei 101 còn là dự án thể hiện năng lực quản lý xây dựng trong điều kiện địa chất phức tạp khi Đài Bắc nằm trong vùng chịu ảnh hưởng của động đất và bão mạnh.
Giải pháp kỹ thuật, tiêu chuẩn xanh và giá trị biểu tượng lâu dài
Thách thức lớn nhất khi thi công công trình cao hơn 500 mét là đảm bảo độ ổn định trước gió và địa chấn. Taipei 101 được trang bị “Tuned Mass Damper” – quả cầu thép nặng 660 tấn treo giữa tầng 87–92, hoạt động như bộ giảm chấn dao động ngược hướng với thân tháp khi có gió lớn hoặc động đất. Hệ thống này giúp giảm tới 40% biên độ rung và hiện là thiết bị giảm dao động dân dụng lớn nhất thế giới.
Cấu trúc móng được xử lý bằng 380 cọc bê tông cốt thép dài 80 mét, xuyên đến lớp đá cứng, bảo đảm khả năng chịu lực lâu dài. Lớp vỏ ngoài gồm kính hai lớp dày 24 mm, có khả năng chống tia cực tím và chịu gió bão cấp 16. Khung thép kết hợp lõi bê tông cốt thép giúp công trình chịu được động đất cấp 7 theo thang Richter. Từ góc độ thiết kế, Taipei 101 là sự kết hợp giữa hình thái pagoda truyền thống và phong cách hiện đại. Màu kính xanh ngọc tượng trưng cho thịnh vượng, đồng thời có tác dụng phản xạ ánh sáng tự nhiên, giảm tiêu thụ năng lượng.
Năm 2011, công trình được chứng nhận LEED Platinum – cấp cao nhất của Hội đồng Công trình Xanh Hoa Kỳ. Hệ thống điều hòa, chiếu sáng và xử lý nước thải vận hành tự động giúp tiết kiệm khoảng 30% điện năng và hơn 40% lượng nước tiêu thụ hàng năm. Thành tích này biến Taipei 101 trở thành tòa nhà chọc trời “xanh” cao nhất thế giới tại thời điểm đó.
Bên cạnh chức năng văn phòng và thương mại, tháp còn là điểm đến du lịch nổi tiếng với đài quan sát tầng 89 và 91 cho phép ngắm toàn cảnh Đài Bắc. Hàng năm, dịp Tết Dương lịch, khu vực quanh tòa tháp đón hàng trăm nghìn người đến xem pháo hoa đếm ngược. Với người dân Đài Loan, Taipei 101 không chỉ là một công trình kiến trúc, mà là tuyên ngôn về ý chí tự cường và năng lực chinh phục giới hạn.