Thanh Hóa đang hồi sinh nghề truyền thống ở vùng đất Tiến Lộc xưa, nơi người dân "bán sắt, bán thép" mang về hàng chục tỷ đồng
Nghề rèn đặc biệt này tại Thanh Hóa đang hồi sinh mạnh mẽ, giúp người lao động có thu nhập cao.
Hồi sinh một làng nghề truyền thống
Từ bao đời nay, nghề rèn Tiến Lộc (nay thuộc xã Triệu Lộc, tỉnh Thanh Hóa) đã in sâu vào ký ức người dân như một phần không thể tách rời của vùng đất xứ Thanh. Trước đây, nghề này chỉ là nghề phụ, người dân tranh thủ những lúc nông nhàn để rèn dao, cuốc, liềm đổi lấy lương thực. Nhưng qua năm tháng, với tinh thần cần cù và ý chí bền bỉ, nghề rèn Tiến Lộc đã vượt qua nhiều biến cố, vươn lên trở thành một trong những làng nghề truyền thống nổi tiếng cả nước.
Theo lời kể của các bậc cao niên, nghề rèn nơi đây có lịch sử hàng trăm năm, từng sản xuất cả vũ khí như gươm, kiếm, mã tấu phục vụ kháng chiến. Sau hòa bình, nghề rèn Tiến Lộc nhanh chóng thích ứng với thời cuộc, hướng đến sản xuất hàng dân dụng và dụng cụ cơ khí phục vụ nông nghiệp. Những năm gần đây, nhờ ứng dụng công nghệ mới và mở rộng thị trường, làng nghề đã bước sang giai đoạn phát triển mới, vừa giữ hồn nghề truyền thống vừa tạo việc làm cho hàng trăm lao động.
Một minh chứng rõ nét cho sự đổi thay ấy là câu chuyện của ông Lê Ngọc Nam, Chủ cơ sở Dao Tiến Lộc. Sau nhiều năm làm ăn ở miền Nam với nghề thợ mộc, năm 2023 ông quyết định trở về quê khởi nghiệp, tận dụng nghề truyền thống để phát triển kinh tế địa phương.
“Từ năm 2023, tôi chuyển về quê và hiện đang tạo việc làm ổn định cho 20 lao động, với mức lương bình quân trên 8 triệu đồng/tháng”, ông Nam chia sẻ.
Không chỉ khôi phục nghề cũ, ông Nam còn đầu tư máy móc hiện đại, thay thế sức người trong nhiều công đoạn, giúp nâng cao năng suất và cải tiến mẫu mã. Nhờ đổi mới công nghệ, doanh thu năm 2024 của cơ sở ước đạt 20 tỷ đồng, trở thành hình mẫu cho sự tái sinh của làng nghề.
Cú hích kinh tế từ bàn tay người thợ rèn
Tại xã Triệu Lộc, nghề rèn không chỉ đem lại thu nhập ổn định cho người dân mà còn góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn. Người dân giờ đây không còn phải rời quê đi làm ăn xa, mà có thể sống tốt nhờ lao động ngay trên mảnh đất quê hương.
Bà Hoàng Thị Thoa (thôn Sơn, xã Triệu Lộc) cho biết: “Hiện tôi làm tại Hợp tác xã cơ khí Tiến Lộc, chuyên hoàn thiện sản phẩm dao Tiến Lộc của ông Nam. Công việc nhẹ, phù hợp sức khỏe, thu nhập khoảng 7 triệu đồng/tháng, ổn định quanh năm”.
Không chỉ lao động địa phương, nhiều người ở các xã lân cận cũng tìm về Tiến Lộc để làm việc, giúp tăng thu nhập và nâng cao đời sống nông thôn.
Theo ông Nguyễn Hùng Việt - Chủ tịch UBND xã Triệu Lộc, hơn 79,5% số hộ dân toàn xã đang tham gia hoạt động rèn cơ khí. Hầu hết các hộ đều đầu tư hàng tỷ đồng mở rộng nhà xưởng, chuyển từ sản xuất thủ công sang máy móc hiện đại với doanh thu toàn làng nghề đạt khoảng 200 tỷ đồng/năm. Mức thu nhập bình quân người lao động đạt 8–13 triệu đồng/tháng, đưa nghề rèn trở thành trụ cột kinh tế của xã Triệu Lộc.
Không dừng lại ở đó, địa phương đang phối hợp với các ngành chức năng xây dựng nhãn hiệu tập thể “Rèn Tiến Lộc”, hướng đến xuất khẩu sản phẩm cơ khí và phát triển du lịch làng nghề. Sự phát triển bền vững này không chỉ giúp bảo tồn giá trị truyền thống, mà còn mở ra hướng đi mới cho kinh tế nông thôn Thanh Hóa, nơi người thợ rèn Tiến Lộc tiếp tục viết tiếp câu chuyện về ngọn lửa nghề chưa bao giờ tắt.