Thái Nguyên phát huy lợi thế ‘đặc sản’ để phát triển vùng đất 96km² thành khu sinh thái kiểu mẫu , thu nhập người dân tăng thêm 1,5 lần sau sáp nhập
Vùng đất này đang trở thành điểm sáng của Thái Nguyên trong chiến lược phát triển nông nghiệp xanh, bền vững.
Từ hợp nhất đến phát triển toàn diện
Xã Văn Hán mới (tỉnh Thái Nguyên) được thành lập trên cơ sở sáp nhập hai xã Văn Hán và Khe Mo (trước thuộc huyện Đồng Hỷ cũ) với diện tích hơn 96 km² và dân số gần 20.000 người. Sự hợp nhất này mở ra cơ hội phát triển toàn diện cho một địa phương vốn có truyền thống sản xuất nông – lâm nghiệp đa dạng, nổi bật với vùng chè tập trung và rừng sản xuất.
Trong những năm gần đây, các chỉ tiêu về thu nhập bình quân đầu người, giá trị sản phẩm nông nghiệp, thu ngân sách và giảm nghèo đều đạt và vượt kế hoạch. Cây chè tiếp tục là “linh hồn” của kinh tế nông nghiệp địa phương, là trụ cột tạo sinh kế và niềm tự hào của người dân. Chỉ trong 5 năm, xã đã trồng mới và trồng lại 129 ha chè, trong đó có 6 ha chè hữu cơ tại xóm Vân Hòa, 134 ha chè VietGAP và 5 ha được cấp mã vùng trồng. Khe Mo (cũ) đóng góp gần 49 ha chè mới và 75 ha VietGAP, tạo nên vùng nguyên liệu rộng lớn gắn với tiêu chuẩn sản xuất an toàn.
Nhờ ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, đổi mới giống và canh tác theo hướng hữu cơ VietGAP, chè Văn Hán ngày càng khẳng định giá trị trên thị trường. Đến nay, địa phương đã có 8 sản phẩm OCOP đạt chuẩn 3–4 sao, nhiều loại chè được quảng bá trên sàn thương mại điện tử và phân phối tại các hệ thống siêu thị lớn. Cùng với đó, xã đã hình thành 10 hợp tác xã và 21 tổ hợp tác, chủ yếu trong lĩnh vực chế biến chè, gỗ và cây ăn quả, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể.
Không chỉ chè, Văn Hán còn mở rộng trên 200 ha cây ăn quả gồm bưởi, ổi, chuối,... nhằm đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp, giảm rủi ro phụ thuộc đơn cây trồng. Cây rừng cũng trở thành thế mạnh, mang lại giá trị kép về kinh tế và môi trường. Chỉ trong 5 năm, xã đã trồng mới 2.100 ha rừng, trong đó có 503 ha rừng gỗ lớn và 2.600 ha được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững FSC.
Hạ tầng nông thôn tiếp tục được đầu tư đồng bộ như đường liên thôn, trường học, nhà văn hóa, công trình nước sạch,... Ngoài ra, điện lưới cũng được cải tạo, nâng cấp, tạo nền tảng cho phát triển kinh tế – xã hội. Đặc biệt, trước khi sáp nhập, xã Văn Hán đã cán đích nông thôn mới nâng cao năm 2021, sớm hơn kế hoạch 4 năm.
Định hướng tương lai: phát triển nông nghiệp sinh thái, du lịch cộng đồng và kinh tế tri thức
Bước sang giai đoạn phát triển mới, Văn Hán đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành xã nông thôn mới nâng cao với tốc độ tăng trưởng kinh tế trên 11%/năm, thu nhập bình quân đầu người gấp 1,5 lần so với năm 2025 và tỷ lệ hộ nghèo đa chiều dưới mức tỉnh giao. Để hiện thực hóa mục tiêu này, địa phương tập trung tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh thái và ứng dụng công nghệ cao, đồng thời mở rộng vùng chè hữu cơ, phát triển chuỗi liên kết khép kín từ sản xuất – chế biến – tiêu thụ.
Các giải pháp như truy xuất nguồn gốc, chỉ dẫn địa lý, xây dựng thương hiệu và kết nối thương mại điện tử được xem là chìa khóa nâng cao giá trị sản phẩm chè Văn Hán. Cùng với đó, các lĩnh vực cây ăn quả, rừng sản xuất có chứng chỉ FSC, chăn nuôi an toàn sinh học sẽ được khuyến khích mở rộng, tạo nền nông nghiệp đa giá trị.
Về dài hạn, Văn Hán hướng tới phát triển dịch vụ – du lịch sinh thái, dựa trên lợi thế làng nghề chế biến chè, hồ Văn Hán và rừng sinh thái. Mô hình du lịch cộng đồng – sinh thái được xem là hướng đi mới, kết hợp giữa kinh tế xanh, bảo tồn văn hóa và phát triển bền vững.
Bên cạnh đó, xã sẽ tiếp tục cải thiện hạ tầng du lịch, môi trường đầu tư và chỉ số hài lòng của người dân – doanh nghiệp, hướng đến mô hình tăng trưởng cân bằng giữa kinh tế – xã hội – môi trường. Trong bức tranh phát triển toàn diện của tỉnh Thái Nguyên, Văn Hán đang nổi lên như một vùng nông nghiệp sinh thái kiểu mẫu, nơi cây chè không chỉ là sản phẩm kinh tế mà còn là biểu tượng văn hóa và tinh thần đổi mới của người dân vùng trung du Bắc Bộ.