Người nông dân Gia Lai đang viết nên câu chuyện làm giàu từ dòng Sê San đến hồ An Khê – Kanak
Nghề này đang giúp nông dân Gia Lai có thu nhập ổn định, mở ra hướng phát triển thủy sản xanh và bền vững.
Mưu sinh trên dòng nước xanh
Không chỉ cải thiện đời sống kinh tế, nghề nuôi cá lồng bè đang thổi luồng sinh khí mới cho vùng sông nước phía Tây tỉnh Gia Lai. Trên dòng sông Sê San hiền hòa chảy qua địa phận xã Ia O, những dãy bè cá nối dài, lấp lánh dưới nắng sớm, trở thành minh chứng cho hướng phát triển kinh tế bền vững của người nông dân vùng biên.
Tận dụng nguồn nước trong lành, giàu dinh dưỡng, người dân nơi đây tập trung nuôi các loài cá đặc sản như diêu hồng, cá lăng, cá thát lát – những giống cá vừa dễ tiêu thụ, vừa mang lại giá trị cao. Anh Đàm Văn Sáng, một trong những hộ tiên phong hiện sở hữu 20 lồng cá diêu hồng và cá lăng.
“Nuôi cá lồng bè hiệu quả hơn làm rẫy, công chăm sóc nhẹ, sau 8 tháng là thu hoạch. Mỗi lồng cho từ 8 tạ đến 1 tấn cá, nếu giá trên 55.000 đồng/kg thì chắc chắn có lãi”, anh Sáng nói.
Không dừng lại ở những giống phổ biến, nhiều hộ mạnh dạn đầu tư nuôi cá đặc sản phục vụ phân khúc thị trường cao cấp. Điển hình là gia đình bà Nguyễn Thị Oanh (quê ở Cà Mau), lập nghiệp tại Ia O từ năm 2016 và đã thành công với mô hình cá thát lát.
“Cá thát lát dễ nuôi, ít bệnh, giá ổn định khoảng 100.000 đồng/kg. Nhờ áp dụng kỹ thuật và kiểm soát môi trường nước, tỷ lệ hao hụt thấp, thu nhập khá ổn định”, bà Oanh chia sẻ.
Theo ông Phan Đình Thắm (Chủ tịch UBND xã Ia O), toàn xã hiện có hơn 100 lồng bè nuôi cá nước ngọt dọc sông Sê San. Các sản phẩm đều được thương lái đến tận nơi thu mua, tạo đầu ra ổn định cho người dân.
“Từ kết quả bước đầu, xã khuyến khích mở rộng quy mô, đồng thời kết hợp khai thác tiềm năng du lịch sinh thái ven sông Sê San. Đây có thể trở thành hướng phát triển đặc trưng cho vùng sông nước phía Tây Gia Lai trong tương lai”, ông Thắm nhấn mạnh.
Nhờ nguồn nước trong, dòng chảy ổn định, cá nuôi ít bệnh, thịt chắc, thơm, đáp ứng tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Một số hộ đã ký hợp đồng cung ứng cho nhà hàng và siêu thị trong tỉnh, từng bước hình thành thương hiệu “cá sạch Tây Gia Lai”. Nghề nuôi cá lồng bè không chỉ giúp nông dân có thu nhập ổn định, mà còn mở ra hướng phát triển nông nghiệp sinh thái thích ứng với biến đổi khí hậu.
Bức tranh mới của thủy sản Tây Nguyên
Không chỉ trên sông Sê San, nghề nuôi cá lồng bè còn phát triển mạnh tại lòng hồ thủy điện An Khê – Kanak (xã Cửu An). Với diện tích mặt nước hơn 3,4 km², dòng nước trong, giàu oxy và ổn định quanh năm, nơi đây đang trở thành vùng nuôi thủy sản trọng điểm của Tây Gia Lai.
Hiện làng nghề cá lồng Cửu An có 17 bè với 245 lồng nuôi, sản lượng trung bình khoảng 800 tấn cá/năm, chủ yếu là cá diêu hồng – loài thích nghi tốt, sinh trưởng nhanh và được thị trường ưa chuộng. Ông Nguyễn Đình Quyền, một hộ nuôi nhiều năm chia sẻ:
“Nguồn nước ở hồ rất sạch, cá lớn nhanh, hầu như không cần dùng thuốc phòng bệnh. Nếu giá giữ ở mức 50.000 đồng/kg, bà con đều có lãi, mỗi bè thu về vài trăm triệu đồng mỗi năm”.
Cũng theo ông Quyền, nhờ được hỗ trợ kỹ thuật và kiểm soát môi trường nước, người dân yên tâm mở rộng sản xuất. Thương lái thu mua tận bè, giúp tiết kiệm chi phí vận chuyển và đảm bảo đầu ra ổn định. Ông Nguyễn Văn Long, một hộ nuôi khác, cho biết: “Mỗi đợt thu hoạch, thương lái mua cả tấn cá đưa về Pleiku và các tỉnh lân cận tiêu thụ. Nhiều hộ còn đầu tư lồng composite để tăng độ bền và hạn chế ô nhiễm môi trường”.
Theo ông Dương Phú Thọ (Phó Trưởng phòng Kinh tế xã Cửu An), mô hình cá lồng bè tại lòng hồ An Khê – Kanak đã mang lại nguồn thu ổn định hàng năm, tận dụng hiệu quả mặt nước và nguồn thức ăn tự nhiên.
“Thời gian tới, xã sẽ hỗ trợ người dân mở rộng quy mô, thử nghiệm giống cá có giá trị cao như cá trắm giòn, cá rô phi đơn tính, đồng thời xây dựng thương hiệu “Cá lồng Cửu An” hướng tới thị trường tiêu dùng xanh”, ông Thọ nói.
Bên cạnh lợi ích kinh tế, nghề nuôi cá lồng bè còn góp phần tận dụng phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn, giúp giảm chi phí và hạn chế ô nhiễm nguồn nước. Nhiều hộ đã bắt đầu ứng dụng công nghệ sục khí và cho ăn tự động, vừa tiết kiệm nhân công, vừa nâng cao năng suất. Đây được xem là hướng đi phù hợp trong bối cảnh biến đổi khí hậu ảnh hưởng ngày càng mạnh đến nông nghiệp truyền thống vùng Tây Nguyên.
Những dãy bè cá trên sông Sê San và lòng hồ An Khê – Kanak hôm nay không chỉ là biểu tượng cho sự đổi thay của vùng đất Tây Gia Lai, mà còn thể hiện ý chí vươn lên của người nông dân, những con người đang ngày ngày làm giàu chính đáng từ dòng nước quê hương.