Người nông dân An Giang khởi nghiệp từ giống con vật "đặc biệt" vùng Bảy Núi, tạo lợi nhuận gần 200 triệu đồng sau 3 năm
Mô hình đặc biệt này không chỉ tạo sinh kế cho người nông dân mà còn mở hướng phát triển sản phẩm OCOP và du lịch sinh thái đặc trưng của An Giang.
Từ quan sát tự nhiên đến mô hình nông nghiệp hữu cơ giá trị cao
Tận dụng lợi thế thiên nhiên từ thảm thực vật phong phú, nhiều đồi núi và cây rừng đặc hữu, anh Nguyễn Trung Thành, ngụ phường Thới Sơn (tỉnh An Giang), đã phát triển thành công mô hình nuôi ong dú, một hướng đi bền vững đang thu hút sự quan tâm của giới nông nghiệp.
Sinh ra và lớn lên ở vùng Bảy Núi, nơi ong dú sinh trưởng tự nhiên, anh Thành từ nhỏ đã quen thuộc với tập tính của loài ong rừng bản địa này. Sau thời gian dài quan sát, anh nhận thấy ong dú đặc biệt ưa hút mật từ các cây thảo dược, tạo ra mật có giá trị sinh học và dược tính cao. Từ đó, anh nảy ra ý tưởng kết hợp nuôi ong dú trong vườn trồng thảo dược, vừa tăng năng suất cây trồng nhờ ong thụ phấn, vừa thu được mật ong sạch, an toàn.
Ban đầu, mô hình gặp nhiều khó khăn: chưa có kinh nghiệm tách đàn, xử lý ong chúa, hay hiểu rõ tập tính sinh hoạt của loài ong này. Nhờ sự hỗ trợ của Sở Khoa học và Công nghệ An Giang về quy trình kỹ thuật và nghiên cứu, anh Thành dần hoàn thiện mô hình, đưa hoạt động nuôi ong dú từ thử nghiệm trở thành một hướng sản xuất nông nghiệp hữu cơ hiệu quả.
Công trình nghiên cứu khoa học của anh với đề tài “Thử nghiệm mô hình nuôi và khai thác mật ong dú (Meliponini) trong vườn cây ăn trái kết hợp trồng xen kẽ cây thảo dược tại vùng núi Tịnh Biên” đã cho kết quả tích cực, khẳng định tính khả thi của mô hình “thuận thiên – không hóa chất”. Môi trường nuôi được mô phỏng gần giống tự nhiên: nhiều bóng mát, độ ẩm ổn định, gió nhẹ và hoa nở quanh năm, giúp ong khỏe mạnh, tạo ra mật đặc biệt giàu hoạt chất sinh học.
Theo anh Thành, toàn bộ quá trình nuôi tuân thủ tiêu chuẩn hữu cơ: không can thiệp bằng thuốc bảo vệ thực vật, không ép ong lấy mật sớm, chỉ thu hoạch theo chu kỳ tự nhiên. Kỹ thuật “thu mật tầng kế” được anh áp dụng giúp giữ nguyên cấu trúc tổ, không gây căng thẳng cho đàn ong. Nhờ vậy, mật ong dú có hàm lượng dưỡng chất và khả năng kháng khuẩn cao hơn nhiều lần so với mật ong thông thường, đồng thời giữ được hương vị rừng đặc trưng.
Tạo sinh kế bền vững và hướng tới sản phẩm OCOP vùng Bảy Núi
Bắt đầu từ 10 tổ ong ban đầu, sau 3 năm, anh Thành đã tách đàn thành 80 tổ ổn định. Với giá bán 2 – 2,5 triệu đồng/lít mật và 2 – 2,5 triệu đồng/tổ giống, tổng lợi nhuận đạt khoảng 190 triệu đồng trong 3 năm. Hiện sản phẩm được tiêu thụ qua nhiều kênh: thị trường địa phương, nhà thuốc Đông – Tây y, công ty mỹ phẩm và các nền tảng thương mại điện tử.
Không chỉ dừng ở việc phát triển kinh tế hộ gia đình, anh Nguyễn Trung Thành còn hướng tới mục tiêu cộng đồng. Anh đang phối hợp cùng chính quyền phường Thới Sơn thực hiện đề án xóa nghèo thông qua nhân rộng mô hình nuôi ong dú. Cụ thể, 25 hộ nghèo sẽ được hỗ trợ 10 tổ ong mỗi hộ, kinh phí từ chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Anh Thành cho biết: “Chúng tôi sẽ hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ tách đàn và bao tiêu đầu ra, giúp người dân yên tâm sản xuất. Ong dú dễ nuôi, không đốt người, ít bệnh và không tốn diện tích, phù hợp với hộ nghèo hoặc người lớn tuổi”.
Mỗi tổ ong cho thu hoạch 2 lần/năm, khoảng 1 lít mật, đảm bảo nguồn thu ổn định và lâu dài. Theo đánh giá của ngành nông nghiệp, nuôi ong dú là mô hình phù hợp định hướng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, đồng thời nằm trong chuỗi giá trị sản phẩm OCOP của tỉnh An Giang. Mật ong dú không chỉ là đặc sản vùng Bảy Núi, mà còn có tiềm năng trở thành nguyên liệu dược liệu – mỹ phẩm cao cấp, phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu.
Trong giai đoạn tới, anh Thành dự định xây dựng chỉ dẫn địa lý cho mật ong dú Bảy Núi – An Giang, hướng đến đạt chuẩn OCOP 4 sao. Song song đó, anh sẽ mở rộng mô hình kết hợp du lịch sinh thái nông nghiệp, giúp du khách trải nghiệm quy trình nuôi ong, thu mật và tìm hiểu về giá trị đa dạng sinh học vùng Bảy Núi.
Từ câu chuyện của anh Nguyễn Trung Thành, có thể thấy hình ảnh người nông dân thế hệ mới đang dần thay đổi: không chỉ sản xuất để mưu sinh, mà còn tư duy như một nhà khoa học, một doanh nhân nông nghiệp, biết kết hợp công nghệ, bảo tồn thiên nhiên và phát triển cộng đồng.