Đế chế AI tỷ đô của Nvidia đang mắc kẹt giữa 'tâm bão'

Những 'nước cờ' chính sách khó lường

Với giá trị vốn hóa thị trường đang tiến gần mốc 5.000 tỷ USD, Nvidia đang là ông vua không thể tranh cãi của ngành công nghiệp chip trí tuệ nhân tạo (AI). Tuy nhiên, chính sự thống trị này đang biến những con chip AI của họ trở thành con bài mặc cả địa chính trị.

Thành công của Nvidia đến từ việc các bộ xử lý đồ họa (GPU) của họ vốn là "bộ não" của các mô hình AI tạo sinh như ChatGPT.

Nhưng giờ đây, vị thế đó cũng đồng nghĩa với việc họ bị kẹt giữa hai gọng kìm: một bên là các quy định an ninh quốc gia của Mỹ, một bên là thị trường Trung Quốc chiếm tới 25% doanh số.

Ban đầu Washington tìm cách hạn chế Trung Quốc tiếp cận công nghệ Mỹ để làm chậm quá trình phát triển AI của Bắc Kinh. Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đã nhắm thẳng vào những con chip hiệu năng cao của Nvidia.

Tuy nhiên, chính sách này sau đó đã có những thay đổi khó lường. Theo Reuters, có thời điểm các quan chức Mỹ lại cho rằng nên bán cho người Trung Quốc đủ để các nhà phát triển của họ "nghiện công nghệ" của Mỹ.

Đỉnh điểm là vào tháng 8, ông Trump đã bật đèn xanh cho một thỏa thuận, cho phép Nvidia và AMD bán chip sang Trung Quốc, đổi lại họ phải chia 15% doanh thu từ thị trường này cho chính phủ Mỹ.

Thỏa thuận này thậm chí còn cho phép Trung Quốc tiếp cận chip H20, một phiên bản được Nvidia thiết kế riêng để tuân thủ các quy định kiểm soát trước đó.

Trung Quốc đã rất khác

Nhưng những "nước cờ" này dường như không xoa dịu được căng thẳng. Bắc Kinh không mấy mặn mà và cuộc chiến thương mại chỉ tiếp tục leo thang, gần đây nhất là lời đe dọa áp thuế 100% của ông Trump đối với việc Trung Quốc kiểm soát xuất khẩu khoáng sản đất hiếm.

Trong bối cảnh phức tạp đó, Nvidia còn phải đối mặt với các cuộc điều tra về việc liệu công nghệ của họ có đang bị tuồn sang Trung Quốc thông qua các bên thứ ba hay không.

Bộ Thương mại Mỹ đang điều tra Megaspeed, một khách hàng của Nvidia có trụ sở tại Singapore, về nghi vấn giúp Trung Quốc lách luật hạn chế xuất khẩu. Nvidia đã lên tiếng phủ nhận, khẳng định đã tự điều tra và không tìm thấy bằng chứng chuyển hướng sản phẩm.

Tuy nhiên, một thực tế không thể phủ nhận là năng lực AI của Trung Quốc vẫn đang phát triển mạnh mẽ. Con chip H20 của Nvidia được cho là đã góp phần tạo nên DeepSeek, một mô hình AI tiên tiến của Trung Quốc đã gây chấn động Thung lũng Silicon vào đầu năm nay. Điều này làm dấy lên câu hỏi về tính hiệu quả của các biện pháp kiểm soát xuất khẩu.

Đây chính là thế lưỡng nan chiến lược mà CEO Nvidia Jensen Huang và nhiều chuyên gia đã cảnh báo.

Việc hạn chế quá mức việc bán chip của Mỹ có thể phản tác dụng, buộc các nhà phát triển Trung Quốc phải đẩy nhanh tốc độ đổi mới và tự tạo ra các giải pháp thay thế. Khi đó, Mỹ không chỉ mất đi một thị trường béo bở mà còn vô tình tạo ra một đối thủ cạnh tranh đáng gờm hơn trong tương lai.

Giữa cuộc cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các đối thủ như AMD, Nvidia giờ đây không chỉ phải chiến đấu trên mặt trận công nghệ, mà còn phải điều hướng một bàn cờ địa chính trị đầy rủi ro, nơi mỗi quyết định đều có thể ảnh hưởng đến ngôi vương của chính mình.

Hoàng Thái