Nông dân Quảng Trị làm giàu từ "thứ thuốc quý" dưới tán rừng, mỗi vụ thu hàng trăm triệu đồng
Mô hình độc đáo này tại Quảng Trị đang giúp nông dân tăng thu nhập hàng trăm triệu đồng.
Nông dân Quảng Trị khai thác tiềm năng trồng nấm linh chi dưới tán rừng
Tại các xã Hướng Phùng, Khe Sanh (tỉnh Quảng Trị), những năm gần đây, mô hình trồng nấm linh chi đỏ dưới tán rừng keo lai và rừng tự nhiên đang được triển khai thông qua sự liên kết của Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Thương mại Hiệp Phát, HTX Chân Mây với Công ty TNHH Minh Khánh. Kết quả thực tế cho thấy phôi nấm phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu địa phương, phát triển nhanh và đạt kích thước, trọng lượng lớn, mở ra cơ hội tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho nông dân gắn với bảo vệ rừng.
Ông Phan Văn Tự, một hộ dân ở xã Khe Sanh, chia sẻ rằng gia đình đã trồng 2.000 phôi nấm dưới tán rừng. Sau chu kỳ 3 tháng, nhóm hộ thu được 360 kg nấm tươi, toàn bộ sản lượng được doanh nghiệp bao tiêu với giá 600.000 đồng/kg, đem lại nguồn thu hơn 200 triệu đồng. Tương tự, ông Hồ Chiến, thôn Chênh Vênh (xã Hướng Phùng), cũng ghi nhận nấm sinh trưởng tốt dưới tán rừng tự nhiên, tạo sinh kế bền vững cho hộ nhận khoán bảo vệ rừng.
Để trồng nấm thành công, HTX Hiệp Phát đã khảo sát các điều kiện về nước, đất, khí hậu. Nấm linh chi đỏ cần độ che phủ rừng trên 80%, nhiệt độ trung bình 15–20 độ C, duy trì tưới ẩm và làm cỏ thường xuyên. Mô hình này không chỉ tái tạo đất, bảo vệ môi trường rừng mà còn nâng cao thu nhập cho nông dân, nhất là đồng bào Vân Kiều.
Giám đốc HTX Hiệp Phát, ông Lê Phước Hiệp, nhấn mạnh rằng nấm linh chi đỏ là dược liệu quý, nhu cầu thị trường lớn, kỹ thuật trồng đơn giản và phù hợp với điều kiện sinh thái miền núi. Trong thời gian tới, HTX sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình, kết hợp đào tạo kỹ thuật cho hộ dân có nhu cầu trồng dưới tán rừng để nâng cao hiệu quả kinh tế địa phương.
Hiệu quả kinh tế gắn với phát triển bền vững
Mô hình trồng nấm linh chi đỏ dưới tán rừng được đánh giá là bước đi mới trong phát triển kinh tế lâm nghiệp của Quảng Trị. Tại Ban quản lý Rừng phòng hộ lưu vực sông Thạch Hãn, mô hình này cũng được thử nghiệm và cho thấy kết quả tích cực. Giám đốc Ban quản lý, ông Thái Văn Sơn, nhận định nấm phát triển tốt dưới tán rừng, chất lượng dược liệu cao và dễ áp dụng cho nhiều hộ nông dân. Tuy nhiên, ông Sơn cũng lưu ý đầu ra sản phẩm là yếu tố quyết định để nông dân yên tâm đầu tư lâu dài.
Hiện nay, việc thu mua sản phẩm đã được một số doanh nghiệp cam kết, song để nhân rộng mô hình bền vững, địa phương cần tiếp tục xây dựng liên kết chặt chẽ giữa HTX, doanh nghiệp và người dân. Việc này vừa đảm bảo tiêu thụ ổn định, vừa tạo thêm động lực để nông dân gắn bó với nghề.
Mô hình trồng nấm linh chi đỏ không chỉ tạo ra thu nhập cao cho người dân — ví dụ, nhóm hộ có thể thu hàng trăm triệu đồng sau một chu kỳ — mà còn giúp bảo vệ rừng thông qua việc tận dụng tán rừng làm không gian nuôi trồng. Cây nấm góp phần cải tạo đất, hạn chế tác động xấu từ khai thác rừng quá mức. Đây là yếu tố quan trọng đối với một tỉnh miền núi có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số như Quảng Trị, khi mô hình kinh tế gắn liền với bảo vệ môi trường và sinh kế cộng đồng.
Trong tương lai, việc mở rộng diện tích trồng, hỗ trợ kỹ thuật, kết nối thị trường và đa dạng hóa sản phẩm chế biến từ nấm linh chi đỏ sẽ là hướng đi để phát huy tối đa tiềm năng. Nếu làm tốt, mô hình này sẽ góp phần đưa nông dân miền núi Quảng Trị có thêm sinh kế ổn định, cải thiện đời sống, đồng thời gắn trách nhiệm bảo vệ rừng với lợi ích kinh tế thực tế.