Vũ khí có công nghệ siêu hiện đại, tốc độ gấp 5 lần âm thanh, tiêu diệt mọi mục tiêu bay trong bán kính 1.600 km
Vũ khí siêu thanh này sử dụng công nghệ boost-glide cho khả năng cơ động cao và khó bị đánh chặn.
Dự án vũ khí siêu thanh tiên phong của Mỹ
AGM-183A Air-Launched Rapid Response Weapon (ARRW) là một trong những chương trình vũ khí siêu thanh quan trọng của Không quân Mỹ (USAF), do Lockheed Martin phát triển. Được khởi động từ tháng 8/2018 với hợp đồng trị giá 480 triệu USD, ARRW nhằm đáp ứng nhu cầu cấp bách về tên lửa không hạt nhân có khả năng tấn công nhanh, khó bị đánh chặn. Đây là dự án hypersonic boost-glide, đạt tốc độ vượt Mach 5 (hơn 6.170 km/h), được thiết kế để tấn công các mục tiêu giá trị cao chỉ trong vài phút.
Chương trình nhanh chóng được ưu tiên so với các dự án tương tự như Hypersonic Conventional Strike Weapon (HCSW) – vốn bị hủy năm 2020. Theo kế hoạch, ARRW sẽ thử nghiệm bay trong giai đoạn 2021-2022 và triển khai ban đầu từ năm 2022, tận dụng cơ chế mua sắm nhanh của Section 804 để rút ngắn tiến độ. Đây cũng là vũ khí siêu thanh tấn công đầu tiên của Mỹ chuyển từ phát triển sang giai đoạn mua sắm, hướng tới tích hợp trên máy bay ném bom B-52H và các tiêm kích F-15EX, F-16.
Cấu trúc ARRW gồm tên lửa đẩy nhiên liệu rắn đưa phương tiện lướt (glide vehicle) lên độ cao lớn, sau đó tách rời để bay và cơ động với tốc độ Mach 5+, tầm bắn khoảng 1.600 km. Vỏ ngoài sử dụng vật liệu chịu nhiệt tiên tiến, cho phép cảm biến và thiết bị điện tử hoạt động ổn định trong điều kiện hàng nghìn độ C. Đầu đạn nổ thông thường được tối ưu để tấn công các mục tiêu thời gian nhạy cảm như trung tâm chỉ huy hoặc cơ sở hạ tầng trọng yếu.
Lịch sử thử nghiệm của ARRW ghi dấu nhiều thách thức. Giai đoạn 2020-2021, 7 chuyến bay “captive” (gắn cố định) trên B-52H được hoàn tất, nhưng các thử nghiệm tăng tốc ban đầu liên tiếp gặp sự cố: tháng 12/2020 hủy bỏ, tháng 4/2021 không tách rời, tháng 7/2021 booster không cháy. Bước ngoặt đến ngày 14/5/2022 khi ARRW lần đầu đạt Mach 5 sau khi tách khỏi B-52, tiếp đó ngày 12/7/2022 kết thúc thành công giai đoạn thử booster. Ngày 17/5/2022, Lockheed Martin xác nhận chuyến bay tăng tốc hypersonic thành công, tạo tiền đề cho các thử nghiệm tiếp theo. Cuối năm 2022, chuyến bay “all-up-round” đầu tiên đánh trúng mục tiêu, củng cố niềm tin vào dự án.
Hồi sinh sau nhiều trở ngại và triển vọng vũ khí siêu thanh
Năm 2023, chương trình tiếp tục với ba lần thử nghiệm đầy đủ: một thất bại do lớp vỏ không tách, nhưng hai lần còn lại đều thành công từ tăng tốc đến nổ đầu đạn. Thử nghiệm cuối cùng ngày 17/3/2024 tại Kwajalein Atoll chứng minh khả năng tấn công mục tiêu mặt đất chính xác. Tuy nhiên, cũng trong năm 2023, Không quân Mỹ bắt đầu ưu tiên dự án Hypersonic Attack Cruise Missile (HACM) – sử dụng công nghệ scramjet – khiến ARRW không được cấp ngân sách cho năm tài chính tiếp theo.
Bước ngoặt mới xuất hiện năm 2025 khi ARRW được hồi sinh nhờ kết quả thử nghiệm vượt mong đợi. Tướng David Allvin xác nhận chương trình được đưa trở lại ngân sách, song song với hai hệ thống hypersonic khác đang trong giai đoạn thử nghiệm. So với HACM, vốn là tên lửa hành trình duy trì động cơ trong suốt quãng đường thì ARRW thuộc loại boost-glide, ưu tiên tầm bắn xa và khả năng cơ động. Tổ hợp này bổ sung cho các vũ khí siêu thanh trên bộ và trên biển, hình thành mạng lưới tấn công đa hướng trong chiến lược phòng thủ Mỹ.
Việc ARRW tiếp tục được tài trợ cho thấy Mỹ kiên định mục tiêu duy trì lợi thế công nghệ vũ khí siêu thanh trước các đối thủ. Với khả năng di chuyển nhanh gấp 5 lần tốc độ âm thanh, chịu được nhiệt độ khắc nghiệt và tấn công chính xác các mục tiêu trọng yếu, AGM-183A ARRW được kỳ vọng trở thành một mắt xích quan trọng trong kho vũ khí chiến lược tương lai, dù quá trình phát triển từng gặp nhiều thăng trầm.