6 thực phẩm quen thuộc người cao tuổi nên tránh xa nếu không muốn rước bệnh

Khi bước vào giai đoạn lão hóa, cơ thể con người thay đổi toàn diện: hệ tiêu hóa hoạt động chậm lại, khả năng trao đổi chất giảm, cơ bắp yếu hơn và hệ miễn dịch suy giảm. Lúc này, chế độ ăn uống không chỉ nhằm cung cấp năng lượng mà còn là "chìa khóa vàng" để duy trì sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), người trên 60 tuổi có nguy cơ mắc các bệnh mãn tính cao gấp nhiều lần so với người trẻ, trong đó các bệnh về tim mạch, tiểu đường, huyết áp và tiêu hóa chiếm tỷ lệ lớn. Điều đáng nói, không ít trường hợp bệnh tật xuất phát từ chính thói quen ăn uống tưởng chừng vô hại trong bữa cơm hàng ngày.

Bác sĩ dinh dưỡng nhấn mạnh: "Thực phẩm bổ dưỡng với người trẻ chưa chắc đã tốt cho người cao tuổi. Ăn quá nhiều, ăn sai cách đều có thể trở thành gánh nặng cho cơ thể vốn đã suy yếu."

6 thực phẩm người cao tuổi nên hạn chế

Khoai lang và bí ngô: giàu dinh dưỡng nhưng dễ gây rối loạn đường huyết

Khoai lang nổi tiếng với công dụng nhuận tràng, tốt cho tiêu hóa. Bí ngô lại giàu beta-carotene giúp tăng cường miễn dịch và bảo vệ mắt. Tuy nhiên, cả hai loại củ quả này đều chứa lượng tinh bột và đường tự nhiên khá cao.

Người cao tuổi, đặc biệt là bệnh nhân tiểu đường, khi ăn nhiều khoai lang hoặc bí ngô có thể bị tăng đường huyết đột ngột. Điều này làm trầm trọng thêm các biến chứng tim mạch, suy thận và ảnh hưởng thị lực.

Bí ngô nấu chín cũng dễ khiến lượng đường trong máu tăng cao. Chính vì vậy, các chuyên gia khuyến nghị: người cao tuổi chỉ nên ăn một lượng nhỏ, tối đa 2–3 bữa/tuần, và tuyệt đối không dùng thay cơm.

Thịt mỡ: "Thủ phạm" gây xơ vữa động mạch

Trong văn hóa ẩm thực Việt, thịt mỡ từng là món ăn quen thuộc, đặc biệt trong dịp lễ Tết. Tuy nhiên, lượng axit béo bão hòa cao trong thịt mỡ khiến thành mạch máu dễ dày và cứng, làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, cao huyết áp, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Ở tuổi già, khi hệ tim mạch đã yếu, việc ăn nhiều thịt mỡ chẳng khác nào "đổ thêm dầu vào lửa". Thay vào đó, người cao tuổi nên ưu tiên nguồn đạm từ cá, thịt gà bỏ da, thịt bò nạc hoặc đậu phụ, vừa dễ tiêu hóa vừa tốt cho sức khỏe.

Trứng: Không nên ăn quá nhiều hoặc ăn sống

Trứng gà, trứng vịt chứa nhiều protein, vitamin A, D, B12 và các axit béo có lợi. Tuy nhiên, người cao tuổi nếu ăn quá nhiều sẽ làm tăng cholesterol trong máu, gây hại cho tim mạch.

Đặc biệt, thói quen ăn trứng sống hoặc trứng lòng đào tiềm ẩn nguy cơ nhiễm khuẩn Salmonella, dẫn đến ngộ độc thực phẩm, tiêu chảy và thậm chí nhiễm trùng huyết. Với hệ miễn dịch đã suy yếu, người cao tuổi càng dễ gặp biến chứng nặng.

Các chuyên gia khuyên: người cao tuổi nên ăn 3–4 quả trứng/tuần, chế biến chín kỹ, tuyệt đối tránh ăn sống hoặc nấu tái.

Gạo nếp: Dễ gây đầy bụng, khó tiêu

Gạo nếp được dùng để nấu xôi, bánh chưng, bánh bao… vốn là món khoái khẩu của nhiều người. Nhưng thực tế, loại gạo này chứa tinh bột dẻo, khó tiêu hóa, dễ gây đầy hơi, táo bón. Với người cao tuổi có hệ tiêu hóa kém, việc ăn nhiều nếp có thể dẫn tới khó chịu, rối loạn tiêu hóa.

Một số món từ nếp còn nhiều đường, dễ làm tăng cân và tăng đường huyết, cực nguy hiểm cho người bị tiểu đường. Do đó, gạo nếp chỉ nên ăn thỉnh thoảng, với lượng nhỏ, tuyệt đối không dùng buổi tối.

Thức ăn thừa để qua đêm, thói quen phổ biến nhưng nguy hiểm

Nhiều gia đình có thói quen tận dụng thức ăn thừa từ bữa trước. Nhưng thức ăn để qua đêm dễ sinh vi khuẩn, gây ngộ độc. Rau củ để lâu còn có thể sản sinh nitrit là chất khi vào cơ thể sẽ biến thành nitrosamine, một tác nhân gây ung thư.

Người cao tuổi với hệ miễn dịch yếu rất dễ bị ngộ độc hoặc rối loạn tiêu hóa khi ăn thực phẩm cũ. Vì vậy, nên nấu vừa đủ, hạn chế tối đa thói quen cất đồ ăn qua đêm.

Lời khuyên dinh dưỡng cho người cao tuổi

Ăn đa dạng, vừa phải: Không nên tập trung vào một loại thực phẩm, cần cân bằng giữa rau xanh, đạm, tinh bột và chất béo lành mạnh.

Hạn chế dầu mỡ, muối, đường: Đây là ba yếu tố gây hại trực tiếp cho tim mạch và thận.

Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì 2–3 bữa lớn, nên chia thành 4–5 bữa nhỏ để hệ tiêu hóa không bị quá tải.

Uống đủ nước: Người cao tuổi thường ít có cảm giác khát, nhưng vẫn cần uống đều 1,5–2 lít nước/ngày.

Vận động và nghỉ ngơi hợp lý: Ăn uống lành mạnh kết hợp đi bộ, tập dưỡng sinh và ngủ đủ giấc sẽ giúp kéo dài tuổi thọ.

Minh Phương